Microsoft Word xulafoi roshidiyn ziyouz com doc

ABU BAKR VA FOTIMAI ZAHRO (RAZIYALLOHU ANHUM) O’RTALARIDA 

 

Rasulu akram hazratlari rafiqil a’loga intiqol etishlaridan avval «Fadaq» degan joyda 

biroz ekinzor yer qoldirgandilar. Hazrati Rasululloh vafot etganlaridan keyin Abu Bakr 

xalifa bo‘lib tayinlanganida jahon ayollarining sayyidalari bo‘lmish fotimai Zaxro 

xalifaning huzurlariga otalaridan qolgan «Fadak» qishlog‘idagi yerni meros tariqasida 

talab etib keldilar. Abu Bakr (r. a.) Fotimai Zahroning talablarini inobatga olib, 

Fadakdagi yerni meros tariqasida bermoqchi bo‘lib turganlarid hazrati Umar Rasululloh 

alayhissalomning «Biz payg‘ambarlardan meros olinmaydi. Qoldirgan narsamiz sadaqa 

bo‘ladi», degan muborak gaplarini aytib qoldilar. Ushbu hadisni eshitganlaridan keyin 

xalifa Fotimai Zahroga uzr aytib «Fadakdagi Rasulullohdan qolgan yerni sizga meros 

tariqasida mulk qilib berolmayman», dedilar. Fotimai Zahro bu hukmni eshitib 

achchiqlari kelgan holda «Yolg‘iz Muhammadning qizlaridan boshqa hamma odamlarning 

bolasi otasidan meros olarkan-da», deb chiqib ketdilar. Hazrati Ali Karmallohu Vajhu Abu 

Bakr (r. a.) bay’at bermaganlarida hazrati Umarning «yoqib yuboraman», deb tahdid 

solishlari achchiqlarini yanada ziyodalashtirdi. Shunchalik jahlga banda bo‘lganlaridan 

«Umar va Abu Bakr ila gaplashmayman», deb Fotimai Zahro qasam ichdilar va 

qasamlarida sobit turdilar. 

Abu Bakr sayyidatin nisoning g‘azablanganlaridan nihoyatda diqqat bo‘ldilar. Fotimai 

Zahroning erlari bo‘lgan Ali ibni Abu Tolib (r.a.)ning oldilariga keldilar. «Agar Fotimai 

Zahro qasamlaridan qaytmasalar va meni kechirmasalar, men albatta xalifalikdan iste’fo 

beraman. Fotimai Zahroning ichlarida menga nisbatan g‘azablari bo‘la turib mazkur 

vazifada qololmayman», dedilar. Hazrati Umar xam shunga o‘xshash so‘z aytdilar. «Agar 

Rasulullohning aziz qizlari rozi bo‘lmasalar, men ham albatta Madinani butunlay tashlab 

---

Xulafoi roshidiyn. Rizouddin ibn Faxriddin 

 

 

www.ziyouz.com kutubxonasi 

17

chiqib ketaman». dedilar. Hazrati Ali Fotimai Zahro yonlariga kirib bu xususda ancha 

so‘z qildilar, Xalifa va Umar tutgan ishlarida shariat doirasidan chiqmaganlari va 

musulmonlar ijmosida tajovuz qilmaganlariii aytdilar. «Achchiqlanishingazga, g‘azabda 

davom etishligingizga shuning uchun hech qanday bahona yo‘q,— dedilar. Fotimai Zahro 

Alining ko‘rsatgan hujjatlaridan qanoat hosil 

qildilar va Abu Bakr (r. a.)ga bay’t berdilar. Hamda Rasulullohning «Bizdan qolgan 

narsa meros bo‘lmaydi, uni sadaqa qilinadi», degan gaplariga ham qanoat hosil qilib, 

ichlarida bo‘lgan adovat asarini butunlay chiqarib tashladilar. Abu Bakr va Umar kabi 

Rasulullohning jonfido safdoshlariga nisbatan gina-kuduratlar ko‘tarilib qalblari ularga 

nisbatan yana musaffo qolgan holga keldi, Ushbu hodisadan ko‘p vaqt o‘tmay Fotimai 

Zahro eng sevikli kishilariga uchrashmoqlik ilinjida u janobning ikki sahobalaridan 

mamnun va rozi bo‘lgan hollarida dunyodan rixlat qilib ketdilar.