Microsoft Word xulafoi roshidiyn ziyouz com doc

ALINING SHAHID BO’LISHLARI 

 

Xavojirlar ochiqdan-ochiq va pinhona ham turli suiqasdlarni uyushtirishning tadbirlarini 

ko‘ra boshladilar. Kunlaridan bir kuni xavojirlardan uch kishi bir yerga to‘planib o‘zaro 

maslahat qilib har uchchala boshliqni, ya’ni hazrat Alini, Muoviyani hamda Amr ibni Osni 

o‘ldirishga qaror qildilar. Bular Abdurahmon ibni Maljam, Barq ibni Abdulloh va Umar ibni 

Abu Bakr nomli shaxslar edilar. Har uchchalasi bir kunga va’dalashib uch tomonga, a’ni 

Abdurahmon ibn Maljam hazrati Alini o‘ldirgani Qufaga, Barq ibni Abdulloh Muoviyani 

o‘ldirgani Shomga, Umar ibni Abu Bakr esa Amrni qatl etgani Misrga jo‘nab ketdilar. 

Va’dalashilgan kuni ertalab ya’ni 40 hijriy yilining 17-ramazon jum’a kuni Barq ibni 

Abdulloh Muoviyaga pichoq sanchadi. Biroq pichoq uning dumbasiga tekkanligi sababli, 

Muoviya o‘lmay qoladi. Barq ushlanib o‘ldirib yuboriladi. Umar ibni Abu Bakr esa Misrga 

borib Amr ibni Osga pichoq urdim deb o‘ylab, u kishini o‘rniga Amr kasalliklari sababli 

namozga imom bo‘lgan Xorija ibni Hubaybni o‘ldirib qo‘yadi. Abdurahmon Qufaga keladi. 

U yerda qufalik oshnalari bilan uchrashadi. Ular uni yashirib qo‘yadilar. Abdurahmon 

ularning ichida bir ayol bilan uchrashib qoladi. Uning ismi Fitom edi. U ayol benihoya 

go‘zal bo‘lganligidan ibni Maljam uni o‘ziga xotinlikka so‘raydi. Ayol ibni Maljamga «Bir 

necha shartlarim bor, agar bajarsang tegaman» deydi. Ibni Maljam ayoldan «qanday 

shartlaring bor» deb so‘raydi. Uning otasini, akasini Ali o‘ldirib yuborgan edilar. «Birinchi 

shartim, menga uch ming dirham pul berasan, ikkinchisi esa, Alini o‘ldirasan» deydi. Ibni 

Maljam uning qo‘ygan shartlarini qabul qiladi. Shundan keyin ayol unga yordam 

beradigan odam ham topib beradi. O’zining qavmidan Vardon ismli odamni uning oldiga 

yuboradi Vardon ibni Maljamning aytganlarini qabul qiladi. Va’dalashilgan kuni ertalab 

Vardon bilan ibni Maljam masjidga kirib hazrati Ali kiradigan eshiklarning yoniga kelib 

o‘ltiradilar. Hazrati Ali ertalabki namozga eshikdan kirayotgan vaqtlarida Vardon qilich 

bilan bexosdan uradi. Ali eshikni yondarasiga ag‘darilib tushadilar. Shu pallada ibni 

Maljam ham Alining qornilariga qilich bilan uradi va «Ey Ali, xokimiyat senga ham va 

seni ashoblaringga ham emas hokimiyat Ollohga» deb aytadi. 

Vardon qochib qutilmoqchi bo‘ladi, biroq kimdir uni ushlab olib o‘ldirib tashlaydi. 

Hazrati Ali o‘rnilariga Ja’ada ibni Xubayrani namozga o‘tkazadilar. Ibni Maljamni tutib, 

bog‘lab qo‘yadilar. Hazrati Ali keyin odamlarga qarab: «jonga — jon, qonga — qon, agar 

o‘lib ketsam, uni ham meni qanday o‘ldirgan bo‘lsa, shunday o‘ldirib yuboringlar. Agar 

tirik qolsam, unda o‘zim nima qilishlikni o‘ylab ko‘raman. Ey Bani Abdul Mutallib, 

amiral mo‘‘mininni o‘ldirdilar, degan bahona bilan musulmonlarning qonlarini 

to‘kmanglar va sho‘ng‘imanglar. Meni faqat bir qotil o‘ldirdi, xolos. Ey Hasan, menga 

qaranglar, mana shu zarba sababli, men o‘lsam uni xuddi shunday zarba bilan 

o‘ldiringlar. Zero, men Rasululloh alayhissalomdan «qiynab o‘ldirishdan saqlaninglar, 

agarda quturgan it bo‘lsa ham» deganlarini eshitganman», dedilar. Alining huzurlariga 

Jund ibni Abdulloh kirib «Ey amiral mo‘‘minin, agar siz bizni yo‘qotayottan bo‘lsangiz 

ham biz sizni yo‘qotmasmiz, o‘g‘lingiz Hasanga bay’at qilamiz», dedilar. Hazrati Ali unga 

qarab: «men tavsiya ham qilmayman, ma’n ham etmayman, o‘zlaringiz o‘ylab ko‘rasiz», 

deb javob beradilar. Keyin Hasan bilan Husaynni chaqiradilar: Ularga qarab: «Ey aziz 

---

Xulafoi roshidiyn. Rizouddin ibn Faxriddin