Уйланиш одоби. Имом Ғаззолий
www.ziyouz.com kutubxonasi
4
Яна шундай дейдилар:
«
Уйланинг
, кўпайинг
. Чунки тушган бир бола билан бўлса ҳам
, қиёмат куни ўзга
умматлар
олдида
сиз
билан
фахрлангайман
». (Абдуллоҳ
ибн
Умардан
(р
.а
.) Байҳақий
ривоят
этган
).
Яна марҳамат этадилар:
«
Тирикчиликдан қўрқиб уйланмоқни
тарк этган киши биздан эмас». (Анасдан
(р
.а
.)
Бухорий
ва
Муслим
ривоят
этганлар
).
Яна марҳамат этадилар:
«
Сиздан
уйланмоққа
қодир
бўлган
уйлансин
. Чунки
бу
кўзни
тийдирувчи
ва
фаржни
соғлом
этувчи
(бузуқликдан
сақловчи
)дир
.
Йўқса
, имкони етмаган киши рўза тутсин
. Чунки рўза унинг учун қўрувчи бир
қалқондир
». (Абдуллоҳ
ибн
Маъсуддан
(р
.а
.) Бухорий
ва
Муслим
ривоят
этганлар
).
Яна марҳамат этадилар:
«
Динидан
ва
омонатдорлигидан
ўзингиз
рози
бўлган
ишончли
бир
киши
ҳузурингизга
келганда
(уйланишига
ёрдам
сўраганда
) уни
уйлантириб
қўйингиз
». (Абу
Ҳурайрадан
(р
.а
.)
Термизий
ривояти
)
Яна марҳамат этадилар:
«
Ким Аллоҳ таоло
(ризоси
) учун уйланса ва Аллоҳ
(ризоси
) учун уйлантирса
, ўша
киши Аллоҳ таоло дўстлигига эришади
». (Муоз
ибн
Анасдан
(р
.а
.) Аҳмад
ибн
Ханбал
ривояти
.)
Яна марҳамат этадилар:
«
Ким уйланса
, динининг ярмини қўриган бўлур
. Қолган ярми ҳақида ҳам Аллоҳдан
қўрқсин
». (Анасдан
(р
.а
.) Табароний
«Авсод
»ида
ривоят
этган
)
Яна Расулуллоҳ (с.а.в.) билдирадиларки, киши ўлганда барча амал савоблари тўхтайди.
Лекин уч амал савоби давом этиб туради, булардан бири - солиҳ фарзандининг хайрли ишлари
ва у ҳақдаги дуоларидан бориб тургувчи савоб.
Солиҳ фарзанд эса шаръий никоҳ туфайли дунёга келади.
САҲОБАЛАРНИНГ
ҚАРАШЛАРИ
Ҳазрати Умар (р.а.) марҳамат этадилар:
«
Заифлик
ва
фужурдан
бошқа
ҳеч
нарса
никоҳга
монеъ
бўлмайди
».
Бу ифода маъносича, дин фарқи никоҳга монеъ эмас.
(
Усмонлича
янги
луғатда
фужур
- гуноҳ
, зино
, номусларни
пой
-мол
этмоқ
каби
шайтоний
иштаҳа
. Динсиз
ва
аҳлоқсизлар
аҳволи
).
Монеъ бўлган нарса - икки аҳвол (заифлик ва фужур) дейилмоқда.
Абдуллоҳ ибн Аббос (р.а.) дейдилар:
«
Уйлангунча
ибодат
этганнинг
ибодати
тўла
ва
мукаммал
бўлолмайди
».
Ибодат камоли қалбнинг кераксиз нарсалардан озод бўлишига боғлиқ. Қалбнинг шаҳватдан
саломат бўлиши ҳам уйланиш туфайли ҳосил бўлади.
Ҳазрати Икрима ва бошқа саҳобалар шундай дейдилар:
«
Агар
уйланмоқ
истасангиз
, сизни
уйлантираман
. Чунки
бир
қул
зино
қилган
вақтда
имон
унинг
қалбидан
сўкилиб
чиқур
, чиқарилур
».
Абдуллоҳ ибн Маъсуд (р.а.) шундай дейдилар:
«
Бордию
, умримдан
ўн
кунгина
қолганини
билсам
, Аллоҳ
таоло
ҳузурига
уйланмаган
ҳолда
бормаслик
учун
уйланган
бўлардим
».
Ҳазрати Муоз ибн Жабалнинг (р.а.) икки хотини вабодан вафот этади.Ҳатто ўзлари ҳам
Уйланиш одоби. Имом Ғаззолий
www.ziyouz.com kutubxonasi
5
вабога чалинадилар. Шунда ҳам у:
«
Мени уйлантирингизлар
. Чунки мен Аллоҳ таолога уйланмаган ҳолда етишмоқни
истамасман
», дейди.
Бу икки буюк саҳобанинг уйланишни исташлари шаҳват
сабабидан эмас, балки никоҳда
фазилат кўрганлари учундир.
Ҳазрати Умар (р.а.) кўп никоҳланар ва шундай дердилар:
«
Мен
фақат
фарзанд
кўриш
учун
уйланаман
».
Расулуллоҳ (с.а.в.) саҳобалардан бировига:
-
Сен уйланмайсанми? - дедилар.
-
Ё Расулуллоҳ! Мен фақирман, ҳеч нарсам йўқ. Ҳамда сизнинг
хизматингиздан ажраб
қолишни истамайман, - деди у.
Расулуллоҳ (с.а.в.) бир муддат сукут қилдилар ва такрор сўрадилар.
Саҳоба яна ўша жавобни берди. Сўнг бироз ўйланиб шундай дедилар:
«
Аллоҳ таолога қасамки, Расулуллоҳ (с.а.в.) менинг дунёим ва
охиратим учун менга энг
мувофиғини яхшироқ билурлар.
Мени Аллоҳга яқинлаштирадиган нарсани ҳам билурлар.
Агар мендан учинчи марта яна ўша саволни сўрасалар, албатта ўша ишни қиламан».
Бундан сўнг Расулуллоҳ (с.а.в.) учинчи марта сўрадилар:
-
Уйланмайсанми?
-
Майли ё
Расулуллоҳ! Ўзингиз уйлантириб қўйинг... Расулуллоҳ (с.а.в.) марҳамат этдилар:
-
Фалон кишига бор ва: «Мени уйлантиришингизни Расулуллоҳ (с.а.в.) амр этдилар, дегин.
У зот яна:
-
Ё Расулуллоҳ! Уйланмоғим учун ҳеч вақоим йўк, - дедилар. Шундан сўнг Пайғамбаримиз
(
с.а.в.) буюрдилар:
-
Биродаримиз учун бир миқдор олтин тўплангиз! Эшитиб турган саҳобалар лозим бўлган
олтинни йиғиб келтирдилар ва у зотни уйлантирдилар. Расулуллоҳ (с.а.в.) унга айтдилар:
-
Тўй қил, зиёфат бер!
Саҳобалар яна пул тўпладилар, зиёфат учун бир қўй сотиб олдилар.
Бу воқеа, Расулуллоҳ (с.а.в.) уйланиш мавзуини қатъиян такрорлашлари никоҳ фазилатига
далолат этмоқда.
* * *
...
Айтишларича, қадимда ибодатга берилган солиҳ бир зот ўтган экан.
Ўша замон пайғамбарига бу зотнинг ибодатлари ва яхши инсонлиги айтилди.
Аллоҳнинг пайғамбари у зот ҳақида шундай дедилар:
-
У қандай яхши одамдир. Кошки, суннат бўлган бир нарсани ҳам тарк этган бўлмаса.
Обид киши бу сўзларни эшитгач, қайғурдилар ва бу билан Аллоҳнинг пайғамбари нимани
қасд қилганларини сўрадилар.
-
Сен никоҳни тарк этган кишисан, - дедилар Аллоҳнинг пайғамбари.
-
Мен атайин ўзимни никоҳ суннатидан маҳрум этмоқдаман. Чунки мен фақир кишиман ва
зотан одамларга юк бўламан, - дедилар обид киши.
Шундан кейин ўша пайғамбар дедилар:
-
Сенга қизимни бераман.
Ва қизини у зотга никоҳлаб қўйдилар.
Do'stlaringiz bilan baham: 
