Уйланиш одоби. Имом Ғаззолий
www.ziyouz.com kutubxonasi
43
ОЧЛИКНИНГ
ФАЗИЛАТИ
ВА
ТЎҚЛИКНИНГ
ЁМОНЛИГИ
Расулуллоҳ (с.а.в.) марҳамат этадилар:
«
Нафсларингизга қарши очлик ва сувсизлик билан мужоҳада этингиз
. Чунки бу
хусусдаги
савоб
Аллоҳ
таоло
йўлида
жанг
қилган
мужоҳиднинг
савоби
кабидир
.
Аллоҳ
таоло
учун
очлик
ва
сувсизликдан
севимлироқ
амал
йўқ
».
Яна шундай деганлар:
«
Қорнини тиқиб
-босиб тўлдирган киши кўкларнинг малакути
(салтанати
)га
эришолмас
».
Яна шундай дейдилар:
«
Амалларнинг
жаноби
(хожаси
) – очликдир
. Нафснинг
зиллати
эса
- жун
либосдир
».
Дейилдики:
«
Ё Расулуллоҳ! Инсонларнинг энг фазилатлиси ким?»
Расулуллоҳ (с.а.в.) шундай жавоб бердилар:
«
Ейишини
озайтган
, кулишини
камайтган
ва
сатри
авратини
ёпадиган
кийимга
рози
бўлган
».
Абу Саид ал-Худрийнинг ривоятига кўра, Расулуллоҳ (с.а.в.) марҳамат этадилар:
«
Кийингиз
, енгиз
, ичингиз
. Чунки
бу
пайғамбарликдан
бир
жуздир
».
Ҳасан (р.а.) ривоятига кўра, Расулуллоҳ шундай деганлар:
«(
Аллоҳ
таолони
, У
Зотнинг
буюклигини
, олийлигини
) ўйламоқ
(тафаккур
қилмоқ
) -
ибодатнинг
ярмидир
. Оз
емоқ
эса
ибодатнинг
(асли
) - ўзидир
».
Яна шундай дейдилар:
«
Аллоҳ
таоло
хузурида
қиёмат
куни
сизнинг
энг
устун
даражада
бўлганингиз
, энг
узоқ
,
энг кўп
оч қолганингиз ва
Аллоҳ
таолони энг кўп ўйлаганингиздир
. (Тафаккур ва зикр
қилганингиздир
).
Яна Аллоҳ таоло ҳузурида қиёмат куни сизнинг энг севимсиз бўлганингиз
, кун бўйи
кўп
ухлайдиганингиз
, кўп
ейдиганингиз
ва
кўп
ичадиганингиз
».
Байҳақийнинг Оишадан (р.а.) қилган ривоятига кўра, Расулуллоҳ (с.а.в.)
баъзан
истамаганлари ҳолда оч қолардилар.
Ибни Адийнинг «Ал-Комил» асарида билдирилишича, Аллоҳ
таоло ейиш-ичишини
камайтирган куллари билан фаришталарга фахрланар ва уларга жаннатда юксак даражалар ато
этар экан.
Расулуллоҳ (с.а.в.) яна шундай деганлар:
«
Кўп еб
-ичиш билан кўнгилларни ўлдирмангиз
. Чунки кўнгил экин
(каби
)дир
. Улар
кўп
суғорилса
, ўлади
».
Яна шундай дейдилар Расулуллоҳ (с.а.в.):
«
Одам
боласи
меъдасидан
кўра
ёмонроқ
бир
қопни
тўлдирмаган
. Белини
тик
тутиши
учун
одам
фарзандига
бир
нечагина
луқма
етарлидир
.
Агар
мутлақо
шундай
қиладиган
бўлса
, меъдасини
уч
қисмга
ажратсин
:
Учдан бирини ейиш
, учдан
бирини ичиши учун, учдан бирини эса нафас учун
(бўш
қолдирсин
)».
Усома ибн Зайд ва Абу Ҳурайрадан (р.а.) қилинган ривоятга кўра, Расулуллоҳ (с.а.в.)
шундай деганлар:
«
Қиёмат куни Аллоҳ таолога одамларнинг энг яқин бўлгани
- дунёда очлиги
,
сувсизлиги
ва
ғам
-ташвиши
, қайғуси
кўп
, узун
бўлганидир
».
Ийсо (а.с.) марҳамат этадилар:
«
Эй ҳаворийлар! Меъдаларингизни оч қолдирингиз!
Вужудларингизни (ҳашаматли либослардан) ҳоли қўйингиз (енгил қилингиз!) Умид
Уйланиш одоби. Имом Ғаззолий
www.ziyouz.com kutubxonasi
44
қилинурки, бу иш ҳаракатингиз билан Аллоҳ таолони кўрурсиз!»
Айтилишича, Тавротда шундай ёзилган:
«
Шубҳасизки, Аллоҳ таоло қорни катта (семиз) олимни севмайди (ёқтирмайди).
Чунки
семизлик ғафлатга ва кўп емоққа далолат этади. Бу эса ёмон ҳол. Айниқса, олимлар учун ёмон».
Хабарда келишича, Расулуллоҳ (с.а.в.) шундай деганлар:
«
Шубҳасизки
, қорни
тўқ
ҳолда
емоқ
устига
емоқ
олачипор
касаллигига
сабаб
бўлади
».
Яна шундай дейдилар:
«
Мўмин биргина меъдага ейди
. Мунофиқ
эса етти меъдага ейди». Яъни, етти баробар
кўп иштаҳа билан ейди. Чунки бу ерда зикр этилган меъда - шаҳватга киноядир.
Оишадан (р.а.) килинган ривоятга кўра, Расулуллоҳ (с.а.в.) яна шундай деганлар:
«
Очлик
ва
сувсизлик
билан
жаннат
эшигини
чертингиз
. Сизга
очилади
!»
Яна шундай деганлар:
«
Қиёмат куни одамларнинг энг узоқ оч қолганлари дунёдаги пайтида энг кўп тўқ
бўлганларидир
».
Анас (р.а.)
айтишларига караганда, Фотима (р.а.) бир кун Расулуллоҳга (с.а.в.) бироз нон
ушоғи, талқон келтирдилар.
-
Бу талқон нимадан қилинган? - дея сўрадилар Расулуллоҳ (с.а.в.).
Фотима (р.а.) эса нон толқони эканини айтди. Бундан сўнг Расулуллоҳ (с.а.в.)
шундай
дедилар:
«
Шубҳасизки
, бу
уч
кундан
бери
отангиинг
оғзидан
ичига
кираётган
илк
таомдир
».
Абу Ҳурайранинг (р.а.) айтишларига қараганда, Расулуллоҳ (с.а.в.) бу дунёдан
айрилгунларига қадар қоринларини кетма-кет уч кун буғдой нони билан тўйдирмаганлар.
Расулуллоҳ (с.а.в.) яна шундай деганлар:
Do'stlaringiz bilan baham: 
