Microsoft Word ugay ona ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

66

U daraxt maxsus dastgohlarda qayta nshlanib, jihoz shaklida mehmonxonaga kirishi 

mumkin. Tarbiya hatto hayvonga ta’sir ko‘rsatar ekan, nechun u insonni farishtaga 

yaqinlashtirib, ulardan ham yuksak maqomlarga ko‘tarmasin?! 

Fotimaxonim tarbiyaning ahamiyatiga qisqacha shunday izoh beradi. Shuning uchun 

bolalarining dars tayyorlashidan tortib, to yaxshi axloq sohiblari bo‘lgunga qadar qo‘lidan 

kelganicha g‘ayrat qilishiga shubha yo‘q. Masalan, Husayin «tayyorlaydigan darsim 

qolmadi», deb o‘yinga berilganda shunday derdi: 

— Otang do‘konni ochib, uch soat ishlab keyin yopib, aylanib yursa, bo‘ladimi? 

— Ona, do‘kon ham yopiladimi? 

— Nega yopilmas ekan?! Axir uch soat ichida o‘sha kun tirikchiligiga yetgulik pul ishlash 

mumknn. 

— Mumkin, ammo bu bilan ish bitmaydi. Ertaga chiqadigan qo‘shimcha ehtiyojlar yoxud 

dam olish kunlaridagi xarajatlar uchun ham ishlash kerak-ku. 

— Barakalla, sen ham ertaga bir musulmon muhtoj bo‘ladigan bilimga hozirdan 

tayyorlan. Bir musulmon uchun bugunga qadar olgan bilimlaring yetib-etmasligini o‘ylab 

ko‘r. Bilim insonga foydadan boshqa narsa emas. O’g‘lim, o‘ynamoq har kimning qo‘lidan 

keladi, ammo o‘tirib Allohning qullariga Allohga eltguvchi yulni ko‘rsatish niyati bilan 

harakat qilmoq har kim bajara oladigan ish emas. Inson qancha harakat qilsa, barakati 

ham shuncha, — deb Husayinni dars tayerlashga o‘tqizardi. 

Boshqa kun do‘konlardagi shogirdlarni misol keltiradi. Ularning ertadan-kechgacha 

tinmasliklarini, hatto ba’zan ovqatlanishga ham vaqt topolmasliklarini, ularning ham 

onalarining jondek bolasi ekanini, undan ortiq, yo kam joyi yo‘qligini aytib, ular qanday 

harakat qilsalar, talaba ham shunday qilishi kerakligini uqdiradi. 

Husayin onasining tashviqi bilan darslarni sinfdoshlariga qaraganda yaxshiroq 

o‘zlashtirdi. Maktab darslari tugashi bilan maslagiga aloqador kitoblar o‘qir, ba’zi 

narsalarni daftariga qayd etib qo‘yar, onasi aytganiday bundan doim foydalanardi. 

Ba’zan bir sinfdoshi darsga emas, maslagiga aloqador savol berib sinfdoshlari javob 

berolmasa, bilganlarini aytar yoki shu savolga daxldor kitoblarni tavsiya qilardi. Boshqa 

o‘rtoqlari kabi dars tugar-tugamas o‘yinga chopmas, o‘qir, darsda javob berish uchun 

emas, Alloh rizosi uchun, Alloh qullariga yordamchi bo‘layin deb o‘qirdi. Uyining supurib-

sidirilishini Alloh rizosiga bog‘lagan, bundan daftariga savob bitilishini umid qilgan 

samimiy onaning o‘g‘li bo‘lish shuni taqozo etmaydimi? Bir kun onasidan so‘radi: 

— Ona, uy supurish ham Alloh rizosiga bog‘liqmi? Hamma narsa Alloh rizosi bilan 

izohlanadimi? 

— O’g‘lim, Alloh pokiza bo‘lganlarni sevadi. Tozalikni amr etganini tushunib, uyni 

supurish nega uning rizoligiga sabab bo‘lmasin?! — deb javob berdi va Husayin 

qanoatlandi. 

 

* * * 

 

Fotimaxonimning Samiha va Odilaga munosabatini: biri haqiqiy, biri o‘gay bo‘lgan, faqat 

har ikkisi ham o‘zini haqiqiy hisoblagan ikki opa-singil va bir ona deb tasvirlash mumkin. 

Ular hamma bolalardan farq qilishmasdi va Fotimaxonim ham ba’zan yaxshi, ba’zan 

talabchan bo‘lardi. Bolalari orasida raqobat paydo bo‘lmasligi uchun qilni qirq yorgandek 

noziklik va ehtiyotkorlik bilan adolatli muomala yuritardi. Bu adolatli muomala tufayli 

hech birining xayoliga «onam meni boshqalardan kamroq yoki ziyodaroq yaxshi 

ko‘radi», — degan o‘y kelmaydi. Agar kimningdir qalbida shubha tug‘ilsa, bunga sabab 

Odilaning ko‘zlari boshqacharoq, Samihaning ko‘zlari esa Fotimaxonimning ko‘zlariga 

o‘xshashligi bo‘lishi mumkin, holos. Ularning maktabga borib-kelishlari ham Husayinga 

---

O’gay ona (roman). Ahmad Lutfiy Qozonchi