Microsoft Word ugay ona ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

65

* * * 

 

Bolasiga yetarlicha mol-mulk qoldirgan, katta boylik to‘plagan ota o‘zi yaratishga mas’ul 

bo‘lgan kelajakni ta’minlagan sanaladimi? 

Insonning ruh va badandan paydo bo‘lgan bir mavjudot ekanlngini qabul qilgan, uning 

faqat oddiy bir moddiy borliq emasligini tan olganlar bu savolga ha deb javob berishlari 

mumkin emas. Oqshom tushgach, hisobsiz mol-mulk ustida boyo‘g‘lidek tunaganlar 

bunga misoldir. Ammo bolasini qoldirgan moliga, undan ham muhimrog‘i shaxsiga, 

nafsiga hokim bo‘ladigan odob-axloqqa o‘rgatganlarga e’tiroz yo‘q. Bular zurriyotlari 

istiqbolini ta’minlash yo‘lida ilk qadam tashlaganlar, ularni borishlari zarur mo‘ljal, 

manzil sari yo‘llaganlar. 

Farzandiga taom yeyish odobini o‘rgatish o‘rniga ovqatni o‘zi yedirib qo‘ygan, velosiped 

haydashni o‘rgatish uchun go‘dagini velosipedga mindirib qiyaliqdan pastga qo‘yib 

yuborgan otaning harakatlari qanchalik xato bo‘lsa, mulkni boshqarishni bilmagan 

bolasini boyligaga boshliq qilib qo‘yish ham shunchalik xatodir. To‘g‘ri, bola yiqilib-turib 

velosiped minishni o‘rganar, ammo u o‘rgangunicha velosipedning mingulik holi 

qolmaydi. Otasi qoldirgan boylikdan boshqa hech narsaga ega bo‘lmaganlar xushlarini 

boshlariga to‘plashlari, qo‘llaridagini sochib-sovurmasliklari uchun yana bir boylikka 

extiyojmandlarki, bu boylik osongnna qo‘lga kirmaydi. Bu: «Yana kelin bo‘lsam, ro‘zg‘or 

tutishni o‘rganardim», — deb ikkinchi marta kelin bo‘lishga ko‘z tutgan tul xotinning 

holatini eslatadi. 

Otaning farzandiga qoldirishi mumkin bo‘lgan eng go‘zal, qimmatli merosi odob va 

tarbiyadir. Bu haqiqatni bilganlar, bolalarini urish o‘rniga adab xivichi bilan tartibga 

chaqirishadi, intizomga keltiradilar. 

Fotimaxonim Husayin, Odila va Samihaga nima bera olishi mumkin? Otasidan qoladigan 

katta boyliknimi? Yo‘q. Undana otasidan qoladigan boylikka, na bunday boylikning 

insonga saodat keltirishiga ishonchi bor. Agar boylik saodat deyilsa, faqirlardan 

badbaxtroq kimsalar bo‘lmasdi. Fotimaxonim ertaga ularni jamiyat oldida va Yaratgan 

huzurida uyalmaydigan darajada tarbiyalab yegashtirsa, eng qimmatli merosni qoldirgan 

bo‘ladi. Jamiyat avlodiga, farzandiga mol-mulq boylik qoldirganlarni muborakbod 

etmaydi. Lekin ularni odob-axloqsiz, vijdonsiz qilib yetishtirsa, tanqid va tahqir etadi. 

Fotimaxonim shunisiga ishonadi. Ishongani uchun o‘g‘lini haqiqiy o‘g‘il bola, haqiqiy 

farzand, qizlarini ota-onasiga gap tekkizmaydigan tarzda o‘stirish, tarbiyalash yo‘lidan 

boradi. Bu oson yo‘l emas. Aks holda, hammaning bolasi ham haqiqiy farzand bo‘lib 

yetishardi. Hamma ham qoshiq yasay oladi, ammo faqat ustasigina uning sopini qoq 

o‘rtasidan chiqarishga qodir. 

Barcha ayollar ham Fotimaxonim kabi farzand tarbiyalashning, uni iftixor krlingudek bir 

tarbiyaga sohib qila olishning lozimligiga ishonmaydi. Bir ona bolasi och qolsa 

kasallanishi va oxir-oqibat nobud bo‘lishiga ishonadi. Shu ishonch tufayli har kech, har 

saxar uyqudan qolib unga ko‘krak tutadi. Issiq to‘shagini tark ettiradigan, uyqudan ko‘z 

ocholmaydigan, uyqudan totli narsa bo‘lmagan paytlarda ko‘z ochdiradigan bir tuyg‘u va 

ishonch bor — bu shafqat, «agar emizmasam bolam qiynaladi», degan ishonch. Bu his, 

shu tuyg‘u onani issiqni-issiq, sovuqni-sovuqdemas-dan bola xizmatiga yo‘llaydi. 

Fotimaxonimning fikricha, beshikdagi bola sutga qanday ehtiyojmand bo‘lsa, beshikdan 

turgach tarbiyagaham shunday ehtiyoji bordir. 

Tarbiya hech kimga hech qachon zarar keltirmaydi. kesilgan daraxt mehmonxonaga 

kiritilmaydi. 

---

O’gay ona (roman). Ahmad Lutfiy Qozonchi