Microsoft Word Tursunboyev S. O'zbek teatri tarixi. Majmua

ABDULLA QAHHOR 
(1907—1968)
 
 
Abdulla  Qahhor  Qo’qon  shahrida  temirchi  oilasida  tavallud  topgan.  O’rta  maktab 
ta’limini  Qo’qonda  oladi,  O’rta  Osiyo  davlat  dorilfununida  tahsil  ko’radi  (1930),  ijodini 
1924-yili hikoya, falyetonlar yozishdan boshlaydi. 
Abdulla  Qahhor  «Sarob»,  «Qo’shchinor  chiroqlari»,  «Sinchalak»  singari  ko’plab 
roman, hikoyalar muallifi, yirik nasr ustasi bo’lgani holda benazir komediyanavis, hajvchi 
dramaturg sifatida o’zbek teatri taraqqiyotida muhim o’rin tutgan dramaturg ham edi. 1949-
yili uning «Yangi yer» deb atalgan birinchi dramatik asari yaratilgan. Asar «Shohi so’zana» 
nomi bilan dastlab Leningrad Katta drama teatrida, so’ng ko’pgina sobiq ittifoq teatrlarida 
sahnaga qo’yiladi va davlat mukofotiga sazovor bo’ladi. 
Keyinroq  uning  keskin  munozara  va  shov-shuvlarga  sabab  bo’lgan  yirik  hajviy 
komediyalari  paydo  bo’ladi.  «Og’riq  tishlar»  (1954),  «Tobutdan  tovush»  («So’nggi 
nusxalar»)  (1962)  shunday  komediyalardir.  Bularda  sho’ro  jamiyatida  ildiz  ota  boshlagan 
poraxo’rlik,  axloqsizlik  illatlari  hajv  ostiga  olinadi,  o’z  mehnati  bilan  halol  kun  ko’ruvchi 
kishilarning dardli kechinmalari ifoda etiladi. 1967-yili «Ayajonlarim» komediyasi dunyoga 
keladi. Bu yumorga boy, mayin, xushchaqchaq komediyada keksa avlod vakillari obrazlari 
samimiylik bilan yaratilgan. 
Abdulla  Qahhor  asarlariga  xos  o’tkir  til  ifodaviyligi  uning  tarjimalarida  ham  o’z 
ifodasini  topgan.  N. V. Gogolning  «Revizor»,  «Uylanish»  komediyalari  uning  tarjimasida 
o’n yillar davomida sahnani bezab keldi. 
Abdulla Qahhor 1968-yilning 25-may kuni Moskvada vafot etdi. 
O’zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  farmoni  bilan  Abdulla  Qahhor  «Buyuk 
xizmatlari uchun» ordeni bilan taqdirlangan.