Microsoft Word Turoperator majmua tayyor doc

15.2.Chakana turagentlarni rag‘batlantirish. 
 
Chakana turistik firmalarni rag‘batlantirish vazifalariga quyidagilar kiradi: 
o‘z savdo faoliyatlari ob’ektlari tarkibiga yangi turistik xizmatlarni kiritganliklari 
uchun ularni rag‘batlantirish, raqobatchilar tomonidan amalga oshirilayotgan 
rag‘batlantirish choralarining oldini olish, chakana firmalarda hamkorlikka 
tarafdorlikni shakllantirish, o‘z takliflari bilan yangi savdo nuqtalariga chiqish. 
Rag‘batlantirish vositalari: 

---

560
•
belgilangan kvotalardan ortiqcha sotilgan turistik sayohatlar uchun oshib 
boruvchi komissionlar belgilash; 
•
guruhli sayohatlarga sotishlar hajmi oshgan hollarda, ayniqsa, nomavsum 
paytlarda e’lon qilingan narxlardan chegirmalar berish; 
•
safar davomida turistik guruhni kuzatib boradigan chakana firmalar 
xodimlariga bepul xizmat ko‘rsatishni taklif qilish; 
•
chakana turagentliklar vakillariga vakillik suvenir-sovg‘alarini taqdim 
yetish; 
•
turlar sotilishining imtiyozli shartlarda amalga oshiriladigan turistik 
birjalarini o‘tkazish(birinchi qo‘l huquqi, tabiiyki, e’lon qilingan narxlarga 
nisbatan arzon tariflar va chegirmalar); 
•
potensial hamkorlar orasida kataloglarni tarqatish; 
•
chakana turistik firmalar xodimlari uchun bepul yoki e’lon qilingan 
narxlardan yuqori darajadagi chegirmalar (75%) asosida tanishtiruv 
(reklama-ma’lumot) safarlarini tashkil qilish. Bunday safarlar davomida 
reklama turlari qatnashchilari uchun turizm industriyasi, turistik ob’ektlar 
bilan tanishtirishni o‘z ichiga oladigan dasturlar tashkil qilinadi, maxsus 
reklama-ma’lumot seminarlari o‘tkaziladi. 
Tanishtiruv sayohatlari hozirgi turizm bozorida me’yor bo‘lib qolgan. 
Turagentlar uchun tanishtiruv sayohatlarini tashkil qilishning bir necha prinsiplarini 
sanab o‘tamiz: 
•
bunday safarlar guruhlar direktorlari orasida emas, balki bevosita turlarni 
sotadigan menejerlar orasida (turagentliklar xodimlaridan) shakllantiriladi; 
•
odatda, bunday turlarga o‘zlarini ko‘rsata olgan hamkorlar taklif 
qilinadilar; 
•
bunday safarlar nomavsum mahali (mavsum boshlanishi oldidan) tashkil 
qilinadi; 
•
tur dasturiga qabul qilishning moddiy bazasi hamda boshqa barcha asosiy 
va qo‘shimcha xizmatlar bilan tanishuv kiritiladi; 
•
bunday safarlarda standart guruh odatda 15-20 kishini tashkil qiladi; 
•
safarning standart davomiyligi - 1 hafta; 
•
safar qatnashchilari faqat aviachiptalargagina pul to‘laydilar (bunday 
turlarni barcha xizmatlar bepul ko‘rsatiladigan rag‘batlantiruvchi turlar 
bilan chalkashtirish kerak emas); 
•
tanishtiruv safarida qatnashgan aniq firmalardagi sotish natijalarini kuzatib 
borish amalga oshiriladi. 
Rag‘batlantirish choralari umumiy marketing strategiyasi va nisbatan 
samarali vositalarni tanlash asosida rejalashtiriladi. Reklama faoliyati kabi sotishni 
rag‘batlantirish tadbirlari ham taqvimiy muddatlarda amalga oshiriladi. Bu 
muddatlar ham milliy, ham xalqaro turizmda keyingi yilda yirik turistik voqealar 
muddatlari bilan mos keladigan turistik safarlarning faol sotilish davri bo‘lishi 
mumkin. Rag‘batlantirish tadbirlari ma’lum harajatlar bilan bog‘liq bo‘lganligi 
tufayli ularni amalga oshirish uchun tegishli smetalarni tuzishni talab qiladi. 
Ajratiladigan mablag‘ miqdori, ko‘pincha, firmaning umumiy oboroti yoki 
daromadlaridan foizlar hisobida aniqlanadi. Bunda avvalgi yillar harajatlarini 
aniqlash kriteriysi bo‘lishi mumkin. 
Sotish tadbirlarini yo‘lga qo‘yish bilan bir qatorda uning samaradorligini 

---

561
ham hisoblab borish lozim. Buning uchun turistlardan so‘rovlar usuli, sotilgan 
turistik xizmatlar hajmining o‘tgan yilgi ko‘rsatkichlari bilan solishtirma tahlili 
kabilardan foydalaniladi.