Microsoft Word tarixi muhammadiy ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
329
kishini to‘ydirib, yana shunday qolibdur. 
So‘ngra Rasululloh sollallohu alayhi vasallam xotunimga: 
— Bu ovqatdan o‘zinglar yeb, boshqalarga ham hadya qilinglar, — dedilar. 
Shu kuni kechgacha qo‘ni-qo‘shnilarga shu qozondan osh ulashdik». 
Endi shuni bilmoq kerakkim, mo‘jiza demak odatdan tashqari Alloh qudrati bilan 
bo‘ladigan bir ishdur. Bir kishilik oshni ming yoki milyon kishiga yetqizmoq Alloh 
qudratiga osondur. Odatdagi bo‘ladigan ishlar ersa, albatta, bir sababga bog‘liqdur. 
Sababsiz paydo bo‘lmish ishlarda Alloh taolo o‘z qudratini ko‘rsatmish bo‘lur. Dunyoda 
bor barcha ishlarning aqlga siqqudek biror sababi bo‘lishi, albatta, lozimdur. Ammo 
oxiratda bo‘ladigan ahvollar, o‘lgandan keyin bo‘ladirgan ishlar ersa, ularning haqiqatiga 
inson aqli bu dunyoda yeta olmaydi. Xudoning qudratiga qarab, din ishlaridagi aqli 
yetmagan so‘zlarga oyat, hadisdan olingan bo‘lsa, taslim qilish farzdur. Negakim, din 
ishlarida aqlning dinga bo‘ysunishi lozimdur. Yo‘q esa dinsizlik ofatidan kishi qutula 
olmaydi. Chunki insonning aqli dunyoda bor bo‘lgan narsalarning borligi uchun uning 
sababini axtarur. Qaysi narsaning sabablarini topa olmas ersa, unga inkor qilib qarshilik 
ko‘rsatur. Haqiqatda esa inson aqliga sig‘maydigan ko‘p ishlar bordurkim, u narsa Alloh 
qudratiga osondur. Buni bilish uchun dinga ishonmoq kerakdur. 
Din ushlashning asosi Allohning borligiga inonmoqdur. Hazrati Ali karamallohu vajha: 
— Qiyomat bo‘lib, jannat va do‘zaxni ko‘rganimdagi iymonim, shu kundagi iymonimdan 
kuchlik bo‘lmaydi. Ko‘rmay turib ishonganim, ko‘rgan kabidur, — dedilar. 
Barcha yaratilmish narsalar, bularning turlik-tuman bo‘lishlari, insonlarning tillari o‘ngi-
tushi bir-birlariga o‘xshamasligi Allohning ulug‘ qudratiga ochiq dalildur. Shundoq bo‘lsa 
ham yana insonlar xayol qo-rong‘uligida qolib haqiqat yo‘lida adashib, armonda 
qolmagaylar, deb qancha ming payg‘ambarlarini o‘z tomonidan vakil qilib yubordi. Alar 
xalqqa kelgan Xudoning vakillaridur. Alloh odil erur. Zulmini o‘ziga va barcha 
bandalariga harom qilmishdur. Payg‘ambar yubormasdan ilgari hech kimni azob 
qilmagay. Allohning odati avval payg‘ambar yuborgay, ular kelib xalqqa Alloh amrini 
yetkurgaylar. Ularga iymon keltirib, ko‘rsatgan yo‘llariga kirar ekanlar, ikki jahon 
davlatiga ega bo‘lgaylar. Yo‘q esa, Xudo oldida uzr aytishga tillari yo‘qdur. Agar 
qiyomatda abadiy azobga qolsalar, o‘zlaridan ko‘rsinlar. Chunki payg‘ambarlar haqiqatni 
aytib, bu kunning bo‘lishini bildirmish edilar. «Va ma kunna muazzibina hatto naba’asa 
rasulan». Ya’ni «Payg‘ambar yubormaguncha hech bir qavmni azob qilmaymiz», degan 
bu oyat yuqorida aytilgan so‘zga ochiq dalildur.