Microsoft Word tarixi muhammadiy ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
271
— Abu Sufyonni oldimga keltirib, uning ortiga sizlarni qo‘yishimning sababi shuldurki, 
men bu kishidan payg‘ambarlik da’vosini qilib, noma yuborgan odam to‘g‘risida so‘z 
so‘ramoqchiman. Agar Abu Sufyon rost gapirsa, ani tasdiq qilursiz, agar bu haqda 
yolg‘onchilik qilsa, orqadan turib yolg‘onligini ishorat bilan bildirursiz, — dedi. 
Shu tadbir bilan Abu Sufyonni rost so‘zlatmoqchi bo‘ldi. Agar shunday qilmay, uni 
boshqalar bilan birga o‘tqizib, Rasululloh haqida undan so‘z so‘rar bo‘lsa, u yolg‘on 
aytganda ham, aning yo‘ldoshlari yolg‘on aytding deyishdan uyalur edilar. Agar orqada 
tursalar, ishorat bilan bildirishlari mumkin edi. Chunki u zamon arablari ham yolg‘on 
gapirishni katta ayblardan hisoblar edi. Ayniqsa, bularning raislari obro‘ylariga zarba 
yetishidan saqlanishib, yolg‘ondan juda qo‘rqar edilar. Shuning uchun Abu Sufyon: «Xalq 
ichida mening yolg‘on so‘zlaganim tarqalib ketishidan qo‘rqmasam edi, Qaysar 
Muhammad haqida mendan so‘z so‘raganida, bir necha yolg‘on so‘zlarni aytmoqchi 
edim. Lekin yolg‘on aytishdan uyalganim uchun, aning haqida nima so‘rasa, rostini 
gapirdim», dedi. Shu bilan Qaysar Abu Sufyondan Rasululloh to‘g‘risida tubandagi 
so‘zlarni so‘rashga kirishdi. 
Qaysar: 
— Arab ichida bu kishining nasabi qandaydur? 
Abu Sufyon: 
— Ul bizning oliy nasablik kishimizdir. 
Qaysar: 
— Mundin boshqa ichinglarda ilgari o‘tganlardan payg‘ambarlik da’vosini qilib chiqqan 
kishi bo‘lganmidi? 
Abu Sufyon: 
— Shu kungacha arablardan bunday da’vo qilgan kishi chiqmagan edi. 
Qaysar: 
— Bu so‘zni aytmasdan ilgari kishilarga uning yolg‘on gapirganini bilganmisiz? 
Abu Sufyon: 
— Kishiga yolg‘on gapirganini ko‘rmagan edik, ilgaridan chin so‘zlik edi. 
Qaysar: 
— O‘tgan ota-bobolari ichida birortasi podshoh bo‘lganmidi? 
Abu Sufyon: 
— Yo‘q, uning otalari ichida podshoh bo‘lgan kishi yo‘qdur. 
Qaysar: 
— Uning aqli qandaydur? 
Abu Sufyon: 
— Aqli ayb qilg‘udek emas, yetarlikdur. 
Qaysar: 
— Uning dinini qabul qilguvchilar ko‘pincha qaysi xildagi odamlardur? 
Abu Sufyon: 
— Uning tobelari esa ko‘proq faqir-miskin, kambag‘al kishilardur. Ammo yurt boshliqlari, 
qabila raislari, obro‘lik boy kishilarimiz unga ergashmadilar. 
Qaysar: 
— Uning diniga kiruvchilar ko‘payayotirmilar, ularning rivojlari qandaydur? 
Abu Sufyon: 
— Kundan-kunga o‘sib, rivojlanayotir. 
Qaysar: 
— Aning diniga kirgandan so‘ngra, uni yoqtirmasdan dindan qaytgan kishilar ham 
bormi? 
Abu Sufyon: 

---

Tarixi Muhammadiy. Alixonto’ra Sog’uniy