Microsoft Word shermuhammadbek qurboshi ziyouz com doc

1921 YIL VOQEALARI 
1920 yil oxirlariga kelib, Farg‘onada qizillarning qo‘li baland kela boshladi. Dekabr oyida qizil 
qo‘mondonlik Andijonni uzil-kesil “bosmachilar”dan ozod qilish maqsadida uning yaqinidagi 
Qo‘qonqishloqqa katta harbiy qism yubordi. Bu yerning qo‘mondoni Parpi Qo‘rboshi ozgina kuch 
bilan ularga qarshi jangga kirishga majbur bo‘ldi. U yakson bo‘lish arafasida turganida bundan ogoh 
bo‘lgan Shermuhammadbek mingta yigiti bilan yordamga yetib bordi. Bir necha kun davom etgan jang 
mobaynida Parpi Qo‘rboshi va to‘qson nafar yigiti shahid ketdilar. Uning o‘rnini ukasi To‘rajon 
egalladi. Nihoyat, qizillar Andijon shahri tomon uloqtirib yuborildi. Katta miqdorda qurol-yarog‘ o‘lja 
olindi. Shermuhammadbekning himmati qo‘zg‘ab, asir olingan to‘rt yuzga yaqin qizil askarni qo‘yib 
yubordi. Bu jangdagi g‘alaba Shermuhammadbek 1920 yilda erishgan g‘alabalarning so‘nggisi bo‘ldi.  
1920 yil noyabr-dekabri istiqlolchilar uchun qiyin bo‘lib o‘tdi. Bu janglar asnosida qizillar yana 
O’shni qo‘lga kiritdilar. Shermuhammadbek qo‘shinni saqlab qolish maqsadida qish sovug‘iga 
qaramay, Oloyga chekindi. Bekorchilikdan odamning fikri buziladi, jamoa o‘rtasida har xil achchiq-
chuchuk gaplar qo‘zg‘aladi. Bunga yo‘l qo‘ymaslik uchun Shermuhammadbek yigitlarini dovonlar 
osha Hisorga olib o‘tadi va u yerda Davlat qo‘rboshi bilan hamkorlikda qizillarning hisor ekspeditsiya-
siga bir necha kuchli zarbalar beradi. Shermuhammadbekning yonida Nurmuhammadbek va Asqarbek 
ham bor edilar. Qizil armiyaga qarshi boy kurash tajribasiga ega bo‘lgan farg‘onalik qo‘rboshilarning 
bu yerda paydo bo‘lishlari Sharqiy Buxorodagi Sho‘ro harbiy rahbariyatini tashvishga solib qo‘yadi. 
Ular o‘z kuchlarini birinchi navbatda Sharqiy Buxorodan farg‘onalik Shermuhammadbek va boshqa 
qo‘rboshilarni siqib chiqarishga qaratdilar. Ularning ayg‘oqchilari Sharqiy Buxorolik yigitlar ichida 
farg‘onalik qo‘rboshilar haqida turli tuhmat gaplar tarqatdilar va shu tariqa har xil hudud qo‘rboshilari 

---

Mansurxo‘ja Xo‘jaev. Shermuhammadbek qo‘rboshi