Microsoft Word shermuhammadbek qurboshi ziyouz com doc

www.ziyouz.com
кутубхонаси
67
— Mazmuni ne erkan? Qani, maktubni beringizchi. 
— Ma’zur tutadilar, qo‘shbegi janoblari, bizga maktubni shaxsan topshirish buyurilgan. 
— Sizlar o‘zingizni katta bir saltanat elchisi kabi tutmoqdasiz. Xo‘sh, qaysi saltanat, qaysi 
hukumatning vakili bo‘lasiz? 
— Biz Farg‘ona hukumatining vakillarimiz. 
— Biz bunday hukumatni bilmaymiz. 
— Hozir bilmasalar, inshoolloh, biror kun quloqlariga tushib qolar.
— Qulog‘imizga tushsa, shu paytgacha tushar edi. Xo‘p mayli, sizlar bilan tortishib o‘tirishga 
vaqtimiz yo‘q. Hozir amir hazratlari huzuri muboraklariga Kengash yig‘ilishiga kirishim kerak. 
— Biz kutib turaylikmi? 
— Kengashdan so‘ng Sitorai mohi xossada qabul marosimi bor. Amir hazratlari bugun sizlarni 
qabul qilishga vaqt topa olmasalar kerak. 
— Qachon kelaylik? 
— Har ikki-uch kunda bir xabar olib turasizlar-da. 
— Qo‘shbegi janoblari, mabodo qo‘polroq gapirib qo‘ygan bo‘lsak, uzrimizni qabul qiladilar. 
Biroq, vaqtimiz o‘ta cheklangan. 
— Amir hazratlarining vaqtlari cheklanmagan deb o‘ylaysizmi? 
Elchilar tortishib o‘tirishning foydasizligini sezib, o‘rinlaridan qo‘zg‘oldilar. Yo‘l-yo‘lakay Ark 
qarshisidagi choyxonada kutib o‘tirgan Xayrulloxon Ponsodni olib karvonsaroyga qaytgach, bo‘lib 
o‘tgan gaplarni o‘zlaricha muhokama qildilar: 
— Sal katta ketib, qo‘shbegining nafsoniyatiga tegib qo‘ymadikmikan? — dedi hay’at a’zolaridan 
biri Mulla Yo‘ldosh, — chamamda u bizga o‘chakishib qoldi. 
— Shermuhammadbekning “— Yalinmang, yolvormang, Farg‘onaning sha’nini yerga urmang” 
degan so‘zlarini unutdingizmi? 
— Sizlarni kutib choyxonada o‘tirganimda, — deb gapga qo‘shildi Xayrulloxon Ponsod, — 
Qo‘qondan kelib turg‘un bo‘lib qolgan Sotiboldi Karvon degan bir savdogar bilan tanishib qoldim. 
Uning aytishi bo‘yicha, Nizomiddin Qo‘shbegini rozi qilmagan odam amirning huzuriga yo‘l topa 
olmas emish. Balki... 
— Yo‘q. Biz muqaddas ish yo‘lida kelgan odamlarmiz. Bu ishimizga pora kabi harom narsani 
aralashtirishga haqqimiz yo‘q. 
Xullas, ikki-uch bor Arkka qatnab, bir haftadan keyingina amir huzuriga kirishga muvaffaq 
bo‘ldilar. Bu safar ham Xayrulloxon Ponsod tashqarida qoldi. 
Elchilar hay’ati kirib, amirga ta’zim bajo qildilar. Amir bunga javoban bir qimirlab, boshini silkitib 
qo‘ygan bo‘ldi. Nizomiddin Qo‘shbegining ishorasi bilan navbatchi Eshikog‘o elchilarni amirga 
tanishtirdi. So‘ngra Toshboltabek amirga yana bir ta’zim qilib, maqsadga ko‘chdi: 
— Bizni Farg‘ona hukumati raisi, Farg‘ona islom lashkari amiralmuslimini Shermuhammadbek 
G’oziy Siz amir hazratlaringiz poyi ostonalarini o‘pish, tavob etish, xizmatingizda bo‘lish, hamda 
iltimosnomani topshirish uchun bu oliy darborga safarbar etdilar. 
— Amiralmuslimin? — ensasi qotib savol berdi amir, — qanday amiralmuslimin? Bu iqlimda 
bizdan boshqa yana qanday amiralmuslimin bo‘lishi mumkin? Unga bu unvonni kim bergan? 
— Farg‘ona ulamolari berishgan, xalq bergan. 
— Xo‘sh, bizga nima arzingiz bor? 
— Mana bu maktubda bayon etilgan, olampanoh. 
Amir maktubni olib Nizomiddin Qo‘shbegiga uzatdi. Qo‘shbegi “Ko‘rdingizmi, maktub baribir 
mening qo‘limga tushdi” deganday elchilarga ma’nodor qarab qo‘yib, uni ovoz chiqarib o‘qib berdi. 
Maktubni tinglar ekan, amirning yuzi bo‘zardi, labi gezardi va vahshat bilan so‘radi: 
— O’sha “amiralmuslimin”ingiz bizning Rusiya hukumati bilan do‘stona munosabatda 
ekanligimizni bilmaydimi? 

---

Mansurxo‘ja Xo‘jaev. Shermuhammadbek qo‘rboshi