|
XVIII b o b
1
Chuvrindini kuzatib chiqqan yigit uning qo‘liga chiroyli qog‘ozga o‘ralib, chiroyli tasma
bilan bog‘langan qutini berdi.
— Bu Xongireyning Asadbekka sovg‘asi. Shaxsan o‘z qo‘liga topshirasan. Bu Xongirey
bilan Asadbekni bir-biriga bog‘laydi. Uni qo‘lingda ko‘tarib ket, sinadi, — deb
ogohlantirdi.
Chuvrindi nazorat bo‘limi orqali kutish xonasiga o‘tganida Jamshidni ko‘rdi. U Jamshid
bilan birga ketishini bilmasa-da, yaqin kunlarda ko‘rajagini taxmin qilib edi. Jamshid esa
Chuvrindining Moskvada ekanidan butunlay bexabar bo‘lgani sababli bu kutilmagan
uchrashuvdan dastlab dovdiradi. Bir necha oy ko‘rishmagan qadrdonlar oddiygina qo‘l
berishib omonlashdilar. Odamlar qurshovida ortiqcha gaplasha ham olmadilar. Chuvrindi
Jamshidning ko‘zlaridagi savol uchqunlariga javoban:
— Hammasi yaxshi bo‘ladi, — deb yelkasiga ohista urib qo‘ydi.
Shaytanat (3-kitob). Tohir Malik
www.ziyouz.com
kutubxonasi
196
Shunday deyishga degani bilan «Hammasi qanaqasiga yaxshi bo‘lishini» o‘zi ham
bilmasdi. Masala u kutgan darajadan ham battar chigallashib ketdiki, oqibatda
Xongireyning ustaligiga tan bermay iloji qolmadi. Ayniqsa, Jamshidni o‘zi bilan olib
ketishi... Xongirey «Jamshidni birga olib ketasan», deganida «bu shunchaki tayinsiz
gapdir», deb o‘ylab edi. Endi bilsa, bu ham Xongireyning ustaligidan ekan. Yaqindagina
«o‘ldi» deb e’lon qilinib, murdasini o‘z uyidan chiqargan odamni endi o‘zi tiriklayin
boshlab boradi...
Shaharga yetib, xayrlashar mahalida Chuvrindi unga:
— Uyingdan chiqmay o‘tira tur. Bir-ikki kun sabr qil, — deb tayinladi.
Zelixon bilan uchrashuvdan so‘ng xayolning ming turli ko‘chalariga kirib,
valine’matlaridan ko‘ngli qolayotgan, hatto Xongirey xizmatiga o‘tganidan quvona
boshlagan Jamshid mehribonlik bilan aytilgan bu gapni eshitib, itoatkorlik bilan «Xo‘p»,
dedi.
Chuvrindi to‘g‘ri Asadbekning uyiga bordi. Hojasining tabibga ketganini eshitib qo‘lidagi
qutini yigitlarga berdi-da: «Bek akang kelgunlaricha ehtiyot qillaring», dedi.
Ertasiga boloxonadagi yigitlar Chuvrindinikiga telefon qilib, qutidan haddan tashqari
sassiq hid chiqayotganini ma’lum qilishdi. Yuragi noxush bir narsani sezgan Chuvrindi
darrov yetib keldi. Quti boloxona ayvoniga chiqarib qo‘yilgan, undan taralayotgan
badbo‘y ko‘chadan kirgan odam dimog‘iga urilardi.
Chuvrindi hiddan burnini jiyirib, yigitlarga «Olib tushlaring», deb shiypon tomonga yurdi.
Qutini olib tushgan yigit uni chaqqonlik bilan ochdi. Ochdi-yu, qo‘llariga qaltiroq kirdi.
Chuvrindi ham hayratdan dong qotdi: qutida G‘ilay Shomilning kallasi turardi... Shomil
kallasi uzilayotganini sezishga ham ulgurmaganmi, ko‘zlari ochiq qolgan, xuddi
«Dunyoning oxir-oqibati shumi?» deganday bir ko‘zi chapga, ikkinchisi o‘ngga qarab
savoliga javob izlaganday bo‘lardi.
2
Abdurahmon tabib xayrlashish mahalida Asadbekka «Xastaman, deb g‘am chekmang.
Xastalik — baxtsizlik emas, baxtsizlik — bu dunyo boyligiga muhabbat qo‘yishdir», dedi.
Mana shu gapning mazmunini chaqish uchun Asadbek ko‘p o‘ylandi-da «ustma-ust
bostirib kelayotgan baxtsizliklarim shundan ekan-da», degan xulosaga keldi.
Xayrlashishlaridan oldin tabib Muhiddin otaga qarab turib bir rivoyat aytdi:
«Emishki, Chumoli yashaydigan joy yemishga boy ekan. U yaxshi yeb-ichib, obdon
semirdi. So‘ng... bir kuni qarab, osmondagi qushlarni ko‘rdi. Ko‘rdi-da... ular kabi
uchmoqni istadi. Qanot chiqarmoqni umid qildi. Kutilmaganda umidi ijobat bo‘ldi —
qanot chiqardi-yu, uchdi. Ammo semizligi tufayli baland ucholmadi. Yerdan bir ozgina
ko‘tarildi, xolos. Shunda parvoz etmoqni istagan semiz chumolini qushlar ko‘rdilar.
Oqibat shuki, u qushlarga yem bo‘ldi...»
Asadbek bu rivoyatni ham ko‘p o‘yladi. O‘zini chumoli o‘rniga ham, qushlar o‘rniga ham
qo‘yib ko‘rdi. Ammo biron xulosaga kelolmadi.
Asadbek uyiga qaytganidan keyin ham tabibnikida o‘tgan kunlarini ko‘p esladi. Ayniqsa,
Dev akaning holati bir necha marta tushiga kirdi.
...Ular choy ichib o‘tirishganda tabib kirib, uzrli ohangda Dev aka xastalanganini, uni
borib ko‘rishi lozimligini aytdi. Muhiddin ota odamgarchilik yuzasidan «Biz ham boraylik,
bemorni yo‘qlash savob», degach, tabibga ergashdilar.
Qishloq chekkasidagi somonsuvoq kichkina uycha. Abdurahmon tabibning say’i-harakati
bilan qurilgan bu uy — Dev akaning boshpanasi. Ichkarida taxmon. Sandiq. Ko‘rpa-
Shaytanat (3-kitob). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |
