Microsoft Word rizyozus solihiyn ziyouz com doc

 
317-bob  
Lag‘v qasamga kafforat yo‘qligi haqida 
 
Alloh taolo: 
«Alloh sizlarni tillaringizdagi behuda qasamlaringiz sababli jazolamaydi. 
Balki  (dillaringizdagi)  mahkam tukkan qasam sababli (agar shunday qasamni 
buzsangiz)  jazolaydi. Bas, uning kafforati o‘z oilangizni boqadigan o‘rtacha 
taomlardan o‘nta miskinga taom berish yoki ularning sarposini qilish yoxud bir 
qulni ozod qilishdir. Kim (bu narsalarni) topa olmasa, uch kun ro‘za tutsin! Mana 
shu - qasam ichgan (va uni buzgan) paytingizdagi qasamlaringiz kafforatidir. 
Qasamlaringizni (buzishdan) saqlaningiz» (Moida surasi, 89-oyat), deb aytgan. 
1718/1. Oishadan (r.a.) rivoyat qilinadi. «Alloh sizlarni tillaringizdagi behuda 
qasamlaringiz sababli jazolamaydi», deb aytilgan oyat har bir so‘zida «Vallohi, bunday» 
yoki «Vallohi, bunday emas», deb bo‘lar-bo‘lmasga qasam ichuvchi kishi haqida nozil 
bo‘lgan, deb aytdilar bu onamiz. Imom Buxoriy rivoyatlari. 
Foyda:  lag‘v - shofe’iy mazhabida qasamni niyat qilmay, tilga o‘zicha kelib qolgan 
lafz. Bizning hanafiya mazhabimizda esa lag‘v -biror narsa shunday, deb gumon qilib 
(qasam) ichiladi-da, lekin haqqiqat uning aksi bo‘lib chiqqandagi qasam tushuniladi. 
Qasam uch turli bo‘ladi: 1. Yolg‘on qasam. 2. Lag‘v qasam. 3. Mun’aqida (bog‘langan), 
ya’ni biror narsani bajarishga yoki bajarmaslikka qasd qilib ichilgan qasam. Bularning 
avvalgisi -yolg‘on qasam kabira (ulkan) gunoh ekani haqida yuqorida hadislar o‘tdi. 
Ikkinchisi - lag‘v qasam gunoh ham emas, kafforot ham lozim bo‘lmaydi. Uchinchisi - 
mun’aqid qasamida esa agar uni buzsa, kafforat lozim. Kafforat uch narsaning birini 
bajarish bilan 
bo‘ladi: o‘nta miskinni ovqatlantirish yoki kiyintirish yo qul ozod etish. Bu uchtasidan biri 
ixtiyor qilinadi. Agar bu uchtadan birortasiga qodir bo‘lmasa, uch kun ro‘za tutadi. 
Bizning hanafiya mazhabimizda ana shu ro‘zaning orasi uzilmay paydar-pay tutish shart 
qilingan.