Microsoft Word rizyozus solihiyn ziyouz com doc

90-BOB 
Bir kishi man qilinmagan so‘zlarni gapirayotgan bo‘lsa, 
yonidagilar uning so‘ziga quloq solmog‘i hamda olim va voizlar 
majlisdagilarni jim qilishi xususida 
 
697/1. Jarir ibn Abdullohdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) menga 
vidolashuv hajida: «Odamlarni jim qil», dedilar, keyin xaloyiqqa qarab: «Yana sizlar 
mendan keyin kofir bo‘lib, bir-biringizning gardaningizga (qilich) urib yurmanglar», 
dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
 
91-BOB 
Mav’iza va uni qisqa qilishning fazilati to‘g‘risida 
 
Alloh taolo: 
«(Ey Muhammad), Parvardigoringizning yo‘li — diniga donolik-hikmat va 
chiroyli pand-nasihat bilan da’vat qiling» (Nahl surasi, 125-oyat), deb aytgan. 
698/1. Abu Voil Shaqiq ibn Salamadan (r.a.) rivoyat qilinadi. Ibn Mas’ud (r.a.) har 
payshanba kuni mav’iza qilib berardilar. Shunda bir kishi: «Ey Abu Abdurahmon (ibn 
Mas’ud), bizga har kuni mav’iza qilib berishingizni istardim», dedi. Ibn Mas’ud: «Sizlarga 
malol kelishini karih ko‘rmog‘im meni har kuni mav’iza qilishdan qaytaradi. Va 
Rasululloh (s.a.v.) bizga malol kelishidan qo‘rqib mav’iza havola qilganlaridek, men ham 
sizlarga shunday mav’iza taqdim etaman», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
699/2. Abu Yaqzon Ammor ibn Yosirdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) 

---

Riyozus solihiyn. Abu Zakariyo Yahyo ibn Sharaf Navaviy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
144
«Kishining namozini uzun qilib, xutbasini qisqa qilishi faqihligiga dalolat qiluvchi 
alomatdir. Bas, shunday ekan, namozlaringizni uzun qilib, xutbalarni qisqa qilinglar», 
deb aytdilar. Imom Muslim rivoyatlari. 
700/3. Muoviya ibn Hakam as-Sulamiydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Bir kuni men 
Rasululloh (s.a.v.) bilan namoz o‘qiyotgan edim. Shu payt qavm orasida bir kishi aksa 
urib qoldi. Men: «Yarhamukalloh», desam, qavmdagilarning barchalari nazarlarini 
menga qaratishdi. «Voy, meni onam yo‘qotsin, nimaga menga bunday qarayapsizlar?» 
desam, ular qo‘llarini tizzalariga ura boshlashdi. Ular meni jim qilmoqchi bo‘lishdi. Lekin 
men xafa holda jim bo‘ldim. Keyin Rasululloh (s.a.v.) namoz o‘qib bo‘ldilar. Ota-onam u 
zotga fido bo‘lsin, bundan oldin ham, keyin ham ta’lim berishda u zotdan yaxshiroq 
muallimni ko‘rmadim. Alloh nomiga qasamki, bu ishim uchun meni na jerkidilar, na 
urdilar va na so‘kdilar. Balki u zot: «Albatta, namoz (shu darajada ulug‘ ibodatki), 
odamlar o‘z o‘rtalarida gapiriladigan biror so‘zni gapirish durust emas. Albatta, namoz 
faqat tasbeh, takbir va Qur’on qiroati kabi amallardir», dedilar. Yoki u zot shunga 
o‘xshash so‘z aytdilar. Men: «Ey Allohning Rasuli, yaqindagina johiliyatdan (xalos 
bo‘lgan) kishiman. Mana, Islom dini keldi. Ba’zilarimiz folbinga borishadi», desam, u zot: 
«Ular huzuriga bormagin», dedilar. Keyin men yana: «Bizlardan ba’zilarimiz 
shumlanishadi», desam, u zot: «Shumlanish kishilarning qalbida bo‘ladigan narsadir. 
Lekin uning sababidan qilinadigan ishlarni to‘xtatib qo‘yishmasin», dedilar. Imom Muslim 
rivoyatlari. 
701/4. Irboz ibn Soriyadan (r.a.) rivoyat qilinadi: «Rasululloh (s.a.v.) bizga yetuk bir 
va’z aytdilar. Qalblar vahimaga tushdi va ko‘zlardan yosh oqdi. Shunda biz: «Ey 
Rasululloh, vidolashuvchi mav’iza bo‘lsa kerak, bizga vasiyat qiling», desak, u zot: 
«Sizlarga Allohdan taqvo qilishni hamda agar habash qul boshliq etilsa ham, eshitib itoat 
etishni vasiyat qilaman. Chunki sizlardan qaysi biringiz (uzoq) yashaydigan bo‘lsa, ko‘p 
ixtiloflarni ko‘radi. Ana shu paytda mening sunnatimni va to‘g‘ri yo‘ldagi xulafoi 
roshidinlar sunnatini o‘zingizga lozim topib, uni oziq tishlaringiz bilan mahkam 
tishlanglar. Ishlarning yangisidan chetlaninglar. Chunki har bir bid’at zalolatdir», 
dedilar». Abu Dovud va Termiziylar rivoyati.