Microsoft Word rizyozus solihiyn ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
112
Rasululloh (s.a.v.) yakka o‘zlari kelsalar, to‘ydira olamiz. Bordiyu boshqalar bilan birga 
kelsalar, unda yetmaydi», deb hadisning qolganini zikr qilganlar. 
 
57-BOB
Qanoatli, iffatli hamda ro‘zg‘orda, ehson qilishda tejamkor
bo‘lish va zarurat tug‘ilmaganda kishilardan
narsa so‘rashning karohiyati haqida 
Alloh taolo: 
«O’rmalagan narsa borki, barchasining rizqi Allohning zimmasidadir» 
(Hud 
surasi, 6-oyat). 
(Sadaqot-ehsonlar) 
Allohning yo‘lida to‘silgan 
(ya’ni o‘zlarini ushlagan), 
biror 
yerga safar qilishga qodir bo‘lmaydigan, qanoatlari sababli bilmagan odamga 
boy-badavlat bo‘lib ko‘rinadigan faqir-kambag‘allar uchundir.
Ularning 
(faqirliklarini) 
siymolaridan bilib olasiz. Ular odamlardan tilanib turib 
olmaydilar» 
(Baqara surasi, 273-oyat). 
«Ular infoq-ehson qilgan vaqtlarida isrof ham, xasislik ham qilmaslar, 
(balki 
ehsonlari) 
ana o‘sha 
(xasislik bilan isrofning) 
o‘rtasida — mo‘‘tadil bo‘lur» 
(Furqon 
surasi, 67-oyat). 
«Men jin va insni faqat O’zimga ibodat qilishlari uchungina yaratdim» 
(Vaz-
zoriyat surasi, 56-oyat), deb aytgan. 
Bunga dalil bo‘ladigan hadislarning aksariyati yuqoridagi ikki bobda keldi. Qolganlari 
esa quyidagi hadislardir: 
521/1. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Mol-dunyosi ko‘p 
bo‘lgan kishi boy deyilmaydi. Balki haqiqiy boy nafsi to‘q bo‘lgan kishidir», dedilar. 
Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
522/2. Abdulloh ibn Umardan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Kimki 
musulmon bo‘lib, kifoya qilgudek rizqlangan bo‘lsa va Alloh taolo o‘sha bergan rizqiga 
qanoatli etib qo‘ygan bo‘lsa, batahqiq o‘sha kishi najot topibdi», dedilar. Imom Muslim 
rivoyatlari. 
523/3. Hakim ibn Hizomdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasulullohdan (s.a.v.) bir narsa 
so‘ragan edim. U zot so‘ragan narsamni berdilar. Keyin yana so‘ragan edim. Yana 
berdilar. Uchinchi bor so‘ragan edim, yana berib: «Ey Hakim, bu mol-dunyo yam-yashil, 
go‘zal narsadir. Kim uni saxiylik (boshqalarga ham berish) niyatida olsa, u narsasiga 
baraka beriladi. Kimki uni o‘zida ushlab qolish niyatida olsa, u narsasiga baraka 
berilmaydi hamda u kishi yeb to‘ymas bo‘lib qoladi. Yuqori qo‘l (ehson qiluvchi) past 
qo‘ldan (tilanchidan) yaxshidir», degandilar, men: «Ey Allohning Rasuli, sizni haq bilan 
yuborgan Zotga qasamki, sizdan keyin vafot etgunimcha hech bir kishidan biror narsa 
so‘ramayman», dedim. Abu Bakr Siddiq (r.a.) xalifalik paytlarida hadya berish uchun 
Hakimni (r.a.) chaqirganlarida, Hakim (r.a.) uni qabul etishdan bosh tortdilar. Keyin 
Umar ibn Xattob hadya berish uchun Hakimni (r.a.) chaqirtirgan edilar, bu zot yana uni 
qabul etishdan bosh tortdilar. Shunda Umar (r.a.): «Ey musulmonlar jamoasi, 
Hakimning (r.a.) qilayotgan ishiga guvoh bo‘linglar. Men unga: «Alloh o‘ljalardan 
ajratgan haqqingni olgin», desam, u olishdan bosh tortmoqda», dedilar. Mana shu 
tarzda Hakim (r.a.) Rasulullohdan (s.a.v.) keyin to vafotlarigacha hech kimdan biror 
narsa so‘ramadilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
524/4. Abu Burda (r.a.) Abu Musodan (r.a.) rivoyat qiladilar. «Biz olti kishi Rasululloh 
(s.a.v.) bilan birga g‘azotga chiqdik. O’zimiz bilan bitta tuya bo‘lib, uni navbat bilan 
minar edik. Oyoqlarimiz yorilib ketdi. Mening ham oyog‘im kesilib, tirnog‘im tushib ketdi. 

---

Riyozus solihiyn. Abu Zakariyo Yahyo ibn Sharaf Navaviy