Microsoft Word ramazon va taqvo ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
70
«Bo’ldi, so’z berdim, tavba qildim, boshqa ichkilik ichmayman!» – debdi. 
Mayxonaning oldiga har kelganida yuragi qattiqroq urar ekan. Eshik tomonga hayajon 
bilan qarar, shunda u o’ziga taskin berib, aytarkan «Qara, sen so’z berding, 
hayajonlanma! Eshik tomonga qaramasdan, to’g’riga yurib ket!». Eshik oldiga kelganda 
yana ojiz qoladi. Bo’lmadi, eshikdan o’tib ketadi, aqli orqada qolib ketgan. Ko’zlari 
oldinda. Mayxonaning eshigi orqada qoldi. Biroq joni hali ham xohlayapti. Chetroqqa 
yetib borganida: 
«Ofarin, sen bu ishni muvaffaqiyatli bajarding. Kel, senga bir qadah mukofot!» – deydi, 
yana ortga qaytadi. 
Endi nima bo’ldi? Tavbasi, bergan so’zi nima bo’ldi? Shunday tavba ham bo’ladimi? 
Kunduzlari ro’za tutib, kechalari gunoh qilish ham bo’ladimi, muhtaram birodarlarim? 
Shuning uchun Payg’ambarimiz sallallohu alayhi vasallam buyuradilarki: «Alloh sizlarga 
bu muborak oyning kunduzlarida ro’za tutishni farz qildi, majburiyat qildi, kechalari 
namoz o’qishni tatavvu’ – nafl ibodatni savobli qildi». Kunduzi ro’za tutasiz, kechasi esa 
tahajjud namozi o’qiysiz! Kechani ham namozu niyoz bilan o’tkazasiz. 
Ba’zi amakilarga qarayman, muazzin «Allohu akbar» deyishi va iftor vaqti kirishi bilan 
sigaretni tutatadilar. Ey birodar, sen kunduzi sabr qilmadingmi? Kechga ham sabr qil! 
Kechga kelib nima uchun ahdingni buzding? Bu ham makruh. 
Olimlarimiz tekshiruvlar, tadqiqotlar olib borib, sigaretani makruh, deb ataganlar. Bu – 
fiqh olimlarimizning so’zi. Ammo ba’zi olimlar harom ham deydilar. Haromligini isbot 
qilish uchun, domlalar shunday asos keltiradilar. «Isrof harom emasmi? Harom. 
Salomatlikka zararli narsa Harom emasmi? Harom. Sassiq tutun bilan atrofdagilarga 
ziyon yetkazish harom emasmi? Harom. Demak, bu ham haromdir», – deydilar. 
Men universitetda domla bo’lib yurgan paytimda Istanbuldagi Sahhoflar (kitobchilar) 
bozoriga bordim. U yerdan juda qimmatli bir qo’lyozma asarni sotib oldim. Uch asr oldin 
eski yozuv bilan yozilgan ekan. Kitobni yozgan olim sigaret endi chiqqan paytda Makkai 
mukarramadagi to’rt mazhab qozisiga, ya’ni hanafiy, shofiiy, molikiy, hanbaliy qozilariga 
borib: «Bu narsa haqida nima deysizlar?» – deb fatvosini so’ragan ekan. Hammalari 
harom, degan ekanlar! Do’xtirlar ham: «Sigaret cheksang, muddatingdan tezroq 
qariysan», – deydilar. 
Kasalxonalarda aytiladiki: «Marhamat qilib, bu yerda sigaret chekmang! Sigaret chekish 
ta’qiqlanadi!» Ba’zi muassasalarda chiroyli lavhalarni osib qo’yadilar: «Sigaret 
chekmaganingiz uchun minnatdorchilik bildiramiz». Avtobusda, uchoqda sigaret chekish 
mumkin emas. Chunki sog’liqqa ham, atrofda o’tirgan chekmaydiganlarga ham zararli. 
Chekuvchi chekdimi, uning tutuni atrofdagilarni bezovta qiladi. 
Kunduzi ro’za tutib, ro’zasini sigaret bilan ochadigan kishilarga aytaman: Ey muborak 
inson, Alloh senga fursat beribdi – kunduzi sabr qilding, endi kechga ham, ertaga ham 
sabr qil, tugasin shu ish, qutulgin shu marazdan! Shu la’natidan qutulib, sog’ligingni 
tikla! 
Bir do’stim tushuntirib berdi. U bilan Akademiyada birga ishlardik, ba’zi kunlari 

---

Ramazon va taqvo. Mahmud As’ad Jo’shon