|
Alloh tavbalaringizni qabul qilishni istaydi, hoyu havasga berilgan kimsalar esa (haq yo‘ldan) butunlay ogib ketishingizni istaydilar.
Alloh sizlardan (yukingizni) yengillatishni istaydi. (Zotan), inson ojiz qilib yaratilgandir.
Ey mo‘minlar, mollaringizni o‘rtalaringizda nohaq (ya'ni o‘g‘rilik, qaroqchilik, sudxo‘rlik, poraxo‘rlik, qimor kabi) yo‘llar bilan yemangiz! Balki o‘zaro rizolik bilan bo‘lgan savdo-sotiq orqali mol-dunyo kasb qilingiz. Hamda bir-birlaringizni o‘ldirmangiz! Albatta Alloh sizlarga mehribon bo‘lgan zotdir.
Kim haddan oshib, zo‘ravonlik bilan shunday ishlarni qilsa, biz uni do‘zaxga kiritajakmiz. Bu Alloh uchun oson bo‘lgan ishdir.
Agar sizlar man etilgan gunoxlarning kattalaridan saqlansangizlar, qilgan kichik gunohlaringizni o‘chirurmiz va sizlarni ulug‘ manzil — jannatga
kiriturmiz.
Alloh biron ne'mat bilan biringizni biringizdan ortiq qilib qo‘ygan bo‘lsa, sizlar uni (hasad-adovat bilan) orzu qilmang! Erkaklar ham o‘z mehnatlaridan nasiba olurlar, ayollar ham o‘z mehnatlaridan nasiba olurlar. Sizlar (birovlarga berilgan ne'matlarga ko‘z olaytirish o‘rniga) Allohning fazlu marhamatini so‘ranglar. Albatta Alloh hamma narsani bilguvchi bo‘lgan zotdir.
Har bir inson uchun ota-ona va qarindoshlar qoldirib ketgan merosdan (bahramand bo‘lguvchi) merosxo‘rlar qilib qo‘ydik. Kimlar bilan ahd-paymon qilgan bo‘lsangiz, bas, ularga o‘z hissalarini beringiz! Albatta Alloh hamma narsaga guvoh bo‘lgan zotdir.
I z o h . Islomdan oldin o‘rtalarida qarindosh-urug‘chilik bo‘lmagan odamlar ham o‘zaro ahd-paymon qilishib do‘st bo‘lishgach, bir-birlaridan meros olar edilar. Islomning avvalgi davrlarida bu odat bekor qilinmagan edi. So‘ng boshqa bir oyat bilan u man' etilgan.
Erkaklar xotinlari ustida rahbardurlar. Bunga sabab Alloh ularning birovlarini birovlaridan (ya'ni erkaklarni ayollardan) ortiq qilgani va erkaklar (xotinlari va oilalari uchun) o‘z mol-mulklaridan sarf-xarajat qilganlaridir. Bas, ibodat-itoatli va erlari yo‘qligida Allohning hifzu himoyati bilan (erlarining mol- mulklarini va o‘z iffatlarini) saqlovchi xotinlar — yaxshi xotinlardir. Xotinlaringizning itoatsizligidan qo‘rqsangiz, avvalo ularga pand-nasihat qilinglar, so‘ng (ya'ni nasihatlaring kor qilmasa) ularni yotoqlarda tark qilingiz (ular bilan bir joyda yotmang, yaqinlashmang), so‘ngra (ya'ni shunda ham sizlarga bo‘yinsunmasalar) uringlar. Ammo sizlarga itoat qilsalar, ularga qarshi boshqa yo‘l axtarmanglar. Albatta, Alloh eng yuksak va buyuk bo‘lgan zotdir.
I z o h . Ushbu oyatda oiladagi er bilan xotinning o‘rni belgilab berilgan. Shariat hukmicha, er avvalo oilaning barcha moliyaviy va ma'naviy taraflariga javobgar bo‘lgan, uni chetdan bo‘ladigan har qanday xurujlardan himoya qiladigan shaxsdir. Mana shular evaziga va erkak kishi uchun fazilat hisoblanmish og‘ir-bosiqlik, oila tebratishdagi tadbirkorlik kabi sifatlar sababli u oilaning boshlig‘i sanaladi. Yaxshi xotin esa diyonatli, erning uyini obod qiladigan va unga bir umr sadoqatli bo‘lgan ayoldir. Agar xotin tomonidan oilaning yo er-xotinning tinch-totuvligiga rahna soladigan biron fe'l sodir bo‘lsa, erning vazifasi avvalo unga yaxshilik bilan tushuntirish, tushunmasa mehru muhabbatini darig‘ tutish bilan o‘z noroziligini bildirishdir. Bu ishlar foyda bermagan taqdirdagina xotinga (uni urib rohatlanish uchun emas, balki to‘g‘ri yo‘lga solish maqsadida) qo‘l ko‘tarishga ruxsat beriladi. Lekin, tabiiyki, erga itoat qilishni o‘zi uchun burch deb bilgai ayol va o‘zidan qudratliroq bo‘lgan zot — Alloh ko‘rib turganiga iymoni komil bo‘lgan er bu oxirgi choragacha yetib kelmaydilar.
Agar er-xotinning oralari buzilib ketishidan qo‘rqsangizlar, er tomonidan bir hakam, xotin tomonidan bir hakam chaqiringiz. Agar ular isloh qilishni istasalar Alloh er-xotin orasiga ittifoqlikni solur. Albatta Alloh bilguvchi va habardor bo‘lgan zotdir.
36-37. Allohga bandalik qilinglar va Unga hech narsani sherik qilmanglar! Ota- onangizga hamda qarindosh-urug‘, yetim va miskinlarga, qarindosh qo‘shni va begona qo‘shniga, yoningizdagi hamrohingizga, yo‘lovchi musofirga va qo‘llaringizdagi qullaringizga yaxshilik qilingiz! Albatta Alloh o‘zlari baxillik qiladigan va o‘zga odamlarni ham baxillikka chaqiradigan hamda Alloh fazlu karamidan bergan ne'matlarni yashiradigan mutakabbir va maqtanchoq bo‘lgan kimsalarni sevmaydi. Biz bunday kofirlar uchun xor qilguvchi azobni tayyorlab qo‘yganmiz.
Yana mollarini odamlar ko‘rsin, deb ehson qiladigan, o‘zlari esa na Allohga va na oxirat kuniga iymon keltirmaydigan kimsalarni ham (Alloh sevmaydi). Kimga shayton do‘st bo‘lsa, u eng yomon do‘st bo‘lur.
Agar Alloh va oxirat kuniga iymon keltirsalar va Alloh rizq qilib bergan narsalaridan ehson qilsalar, ularga qanday zarar bo‘lar edi? Alloh ularning (qilgan amallarini) bilguvchi bo‘lgan zotdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
