Microsoft Word psixik taraqqiyot va talimning ozaro munosabati

 
 

---

15 
1.2. Ta’limoluvchilarningfaolliginita’minlovchishart-sharoitlar 
Ta’limjarayoninitakomillashtirishta’limoluvchilarningfaolliginita’minlovchish
art-
sharoitlarniyaratuvchiqulayusulvashakllarnitanlashvaqo‘llayolishorqaliamalgaoshir
iladi. 
Ta’limoluvchilarnijipslashtirishvaularnio‘qituvchibilanfikrdoshbo‘lishigaerishisho‘
qituvchidannafaqatchuqurkasbibo‘yichabilimgaegabo‘lishnibalkipsixologikbilimas
oslarinito‘g‘riqo‘llaybilishnitalabqiladi. 
Ta’limjarayonidao‘qituvchita’limoluvchilardakundalikhayotidagiuchratuvchi
stereotipko‘rinishdanmisololishikerakbo‘ladi. 
Stereotip 
 
- 
bumavjudvoqelikniongda 
(xotirada) 
saqlanuvchiqabulqilishusulivaqaytaquruvchisidir. 
Stereotiplarijobiyvayolg‘onbo‘lishimumkin. 
Ijobiystreotiplarniishlatishnarsahaqidasoddaroq, 
sxematikko‘rinishdaba’zanesahaqiqatgayaqinroqbilimlarnihosilqiladi. 
Ixtiyoriysxemaqanchalikbatafsilbo‘lmasinnarsahaqidato‘liqma’lumotberaolmaydi, 
shusababliuningo‘zinihamstereotipsifatidaqabulqilishmumkin. 
Shubilanbirgalikdanarsaniengmuhimtomonlariniajratishgaimkonberadivao‘quvma
teriallariniyaxshiqabulqilishgaimkonyaratadi. 
Shusababliunio‘qishjarayoniningtarkibiyqismidebqarashmumkin. 
O‘quvjarayoniningsamaradorliginioshirishuchuno‘qituvchio‘rganishjarayoniningqa
ndaybo‘lishiniko‘zoldigakeltirishgakerak. 
Bujarayonsezish, 
fikrlashniorqaliamalgaoshiriladi. 
Sezgibuoddiypsixikjarayonbo‘lib, 
umoddiyhayotdagihodisalarvanarsalarningayrimxususiyatlariaksetishidaniboratdir. 
Bujarayoninsoningsezgiorganlariorqaliamalgaoshirmaydi. 
Sezgiorganlarinarsahaqidaaxborotqabulqilib, 
unitanlaydivayig‘adiso‘ngramiyagauzatadi. 
Bilishningkeyingibosqichiidrokqilishbo‘libbundahodisavanarsalarsezgiorganl
arigabevositata’sirqilishnatijasidaninsonongidaularningaksihosilbo‘lishidaniboratdi

---

16 
r. 
Idrokjarayonidasezginatijalaritartiblanadivajonlanibhodisavanarsalarningbutunobra
zihosilbo‘ladi. 
Insoningo‘zinitutishiko‘proqo‘ziishtirokchibo‘libturganvoqelikniqandayqabul
qilishigabog‘liqdir. 
Shusababliidrokinsonningo‘zinitutishiniizohlovchimuhimmanbahisoblanadi. 
Insonnio‘ziqatnashayotganvoqelikniidrokqilishinio‘zgartirishorqaliuningo‘zinitutis
hinio‘zgartirishmumkin. 
Shusabablitalabalardazamongamosiqtisodiyfikrlashnisingdirishorqaliulardagieskist
reotiplarnibuzishmumkinvaulardamehnatningsifatlivaunumdorbo‘lishigaasoslanga
nishlabchiqarishgatamomanyangimunosabatdabo‘lishnishakllantirishmumkin.
Ishlabchiqarishnijoriyqilinishikabimisollarda, ishlabchiqarishningyangiusuli, 
odamlarongivapsixologiyasiningo‘zgarishiniyaqqolnamoyonqilayotganliginiko‘ris
hmumkin. 
Insondamulkgaegalikhissiyotiningpaydobo‘lishiuningishgamas’uliyatinioshiradi, 
eskichaishlabchiqirishniboshqarishusuliqo‘llanilgandarejanibajarishmumkinbo‘lma
ganholatdahamunostandartvaoriganalusullarniizlaydivaqidiribtopadi. 
Idrokqilishjarayonitalabaningnafaqatdarsdavomidabalkiuningalohidabosqichla
ridahamdavometadi. 
Darsdavomidayangio‘quvmateriallarinio‘zlashtirishiuchuntalablarniungatayyorlash
lozimbo‘ladi, 
ya’nitalabalarningeskitajribasiniyangio‘quvmateriallaribilanbog‘lashzarurbo‘ladi. 
O‘quvmateriallariniqabulqilishvao‘zlashtirisho‘quvjarayonidayangio‘quvqurollarin
i: 
o‘quvqo‘llanmalardagisxemalar, 
qurilmalar, 
tajribalarninamoyonqilishorqaliamalgaoshirishganatijasiyuqoribo‘ladi. 
Ammoo‘quvqurollariningmavjudligivaularnixonagailibqo‘yisho‘zidan-
o‘ziyuqorinatijabermaydi, 
qolaversatalabalarnichalg‘itadi. 
Ularniishlatisho‘qituvchiningbayonibilanuzviybog‘langanbo‘lishilozim. 
Shundaginabuqurollaro‘quvdarslaridamo‘ljallangannatijalarnitalabalardashakllantir
ishmumkin. 
bu 
yerdamuhimtalabalargao‘quvqurollarininamoyonqilishtezligi, 

---

17 
ketma-ketligivaularningjoylashtirishidir. 
Masalan, 
eslabqolishuchunzarurbo‘lganengmuhimmateriallartekisliknio‘ngtomonidanyuqori
burchakdajoylashtirilganimaqsadgamuvofiqdir. 
Faqatginashuqismdaengmuhimxotiradaqolishizarurbo‘lganhammamaterillarto‘plan
ganbo‘lishikerak.