Microsoft Word paygambarlar tarixi 1 ziyouz com doc

 
ٍدﻮُه
 
َمْﻮَﻗ
 
ْوَأ
 
ٍحﻮُﻧ
 
َمْﻮَﻗ
 
َبﺎَﺻَأ
 
ﺎَﻣ
 
ُﻞْﺜِﻣ
 
ْﻢُﻜَﺒﻴِﺼُﻳ
 
ْنَأ
 
ﻲِﻗﺎَﻘِﺷ
 
ْﻢُﻜﱠﻨَﻣِﺮْﺠَﻳ
 
ﻻ
 
ِمْﻮَﻗ
 
ﺎَﻳَو
 
َمْﻮَﻗ
 
ْوَأ
 
ٍﺪﻴِﻌَﺒِﺑ
 
ْﻢُﻜْﻨِﻣ
 
ٍطﻮُﻟ
 
ُمْﻮَﻗ
 
ﺎَﻣَو
 
ٍﺢِﻟﺎَﺻ
)
٨٩
(
 
«Ey, qavmim! Menga xilof qilishingiz sizlarga Nuh qavmiga yo Hud qavmiga yoki Solih qavmiga 
yetganga o‘xshagan balolar yetishiga olib kelmasin, tag‘in! Lut ham sizlardan uzoq emas».
(Hud, 
 
89.)
 
ْوَأ
 
ﺎَﻨِﺘَﻳْﺮَﻗ
 
ْﻦِﻣ
 
َﻚَﻌَﻣ
 
اﻮُﻨَﻣﺁ
 
َﻦﻳِﺬﱠﻟاَو
 
ُﺐْﻴَﻌُﺷ
 
ﺎَﻳ
 
َﻚﱠﻨَﺟِﺮْﺨُﻨَﻟ
 
ِﻪِﻣْﻮَﻗ
 
ْﻦِﻣ
 
اوُﺮَﺒْﻜَﺘْﺳا
 
َﻦﻳِﺬﱠﻟا
 
ﻸَﻤْﻟا
 
َلﺎَﻗ
 
َﻦﻴِهِرﺎَآ
 
ﺎﱠﻨُآ
 
ْﻮَﻟَوَأ
 
َلﺎَﻗ
 
ﺎَﻨِﺘﱠﻠِﻣ
 
ﻲِﻓ
 
ﱠنُدﻮُﻌَﺘَﻟ
)
٨٨
(
 
ﻲِﻓ
 
ﺎَﻧْﺪُﻋ
 
ْنِإ
 
ﺎًﺑِﺬَآ
 
ِﻪﱠﻠﻟا
 
ﻰَﻠَﻋ
 
ﺎَﻨْﻳَﺮَﺘْﻓا
 
ِﺪَﻗ
ِﻣ
 
َﻊِﺳَو
 
ﺎَﻨﱡﺑَر
 
ُﻪﱠﻠﻟا
 
َءﺎَﺸَﻳ
 
ْنَأ
 
ﻻِإ
 
ﺎَﻬﻴِﻓ
 
َدﻮُﻌَﻧ
 
ْنَأ
 
ﺎَﻨَﻟ
 
ُنﻮُﻜَﻳ
 
ﺎَﻣَو
 
ﺎَﻬْﻨِﻣ
 
ُﻪﱠﻠﻟا
 
ﺎَﻧﺎﱠﺠَﻧ
 
ْذِإ
 
َﺪْﻌَﺑ
 
ْﻢُﻜِﺘﱠﻠ
َﺧ
 
َﺖْﻧَأَو
 
ِّﻖَﺤْﻟﺎِﺑ
 
ﺎَﻨِﻣْﻮَﻗ
 
َﻦْﻴَﺑَو
 
ﺎَﻨَﻨْﻴَﺑ
 
ْﺢَﺘْﻓا
 
ﺎَﻨﱠﺑَر
 
ﺎَﻨْﻠﱠآَﻮَﺗ
 
ِﻪﱠﻠﻟا
 
ﻰَﻠَﻋ
 
ﺎًﻤْﻠِﻋ
 
ٍءْﻲَﺷ
 
ﱠﻞُآ
 
ﺎَﻨﱡﺑَر
 
ُﺮْﻴ
 
َﻦﻴِﺤِﺗﺎَﻔْﻟا
)
٨٩
(
 
َنوُﺮِﺳﺎَﺨَﻟ
 
اًذِإ
 
ْﻢُﻜﱠﻧِإ
 
ﺎًﺒْﻴَﻌُﺷ
 
ْﻢُﺘْﻌَﺒﱠﺗا
 
ِﻦِﺌَﻟ
 
ِﻪِﻣْﻮَﻗ
 
ْﻦِﻣ
 
اوُﺮَﻔَآ
 
َﻦﻳِﺬﱠﻟا
 
ﻸَﻤْﻟا
 
َلﺎَﻗَو
)
٩٠
(
 
«Shuaybning qavmidan kibrga ketgan zodagonlari aytishdi: «Ey, Shuayb! Qasamki, seni va sen 
bilan birga imon keltirganlarni shahrimizdan chiqarib yuboramiz yoki dinimizga qaytasizlar!» U dedi: 
«Diningizni yoqtirmasak hammi. Diningizdan bizni Alloh qutqargandan keyin yana unga qaytadigan 
bo‘lsak, Allohga yolg‘on to‘qigan bo‘lamiz-ku! Illo, Rabbimiz – Alloh xohlagani bo‘lur. Rabbimiz har 
narsaga ilmi kengdir. Allohgagina tavakkul qildik. Ey, Rabbimiz! Biz bilan qavmimiz o‘rtasida haqiqiy 
ajrimlik ato et! Sen ajrim qiluvchilarning yaxshisidirsan». «Qavmining kofir bo‘lgan zodagonlari: 

---

Payg’ambarlar tarixi Islomiyat tarixidir (1-kitob) 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
70
«Qasamki, agar Shuaybga ergashsangizlar, demak, sizlar ziyon ko‘ruvchi ekansizlar» - deyishdi». 
(A’rof, 88-90.)
Shuayb (a.s.) jon kuydirib, ularni qancha hidoyatga chaqirmasinlar, savdoda halollikka o‘rgatmasinlar, 
xiyonat va yo‘lto‘sarlikning zararini gapirmasinlar, qavmning tajovuzi kuchayaverardi. Ular Shuaybga yana 
dedilar:
 
َكﺎَﻨْﻤَﺟَﺮَﻟ
 
َﻚُﻄْهَر
 
ﻻْﻮَﻟَو
 
ﺎًﻔﻴِﻌَﺿ
 
ﺎَﻨﻴِﻓ
 
َكاَﺮَﻨَﻟ
 
ﺎﱠﻧِإَو
 
ُلﻮُﻘَﺗ
 
ﺎﱠﻤِﻣ
 
اًﺮﻴِﺜَآ
 
ُﻪَﻘْﻔَﻧ
 
ﺎَﻣ
 
ُﺐْﻴَﻌُﺷ
 
ﺎَﻳ
 
اﻮُﻟﺎَﻗ
 
ٍﺰﻳِﺰَﻌِﺑ
 
ﺎَﻨْﻴَﻠَﻋ
 
َﺖْﻧَأ
 
ﺎَﻣَو
)
٩١
(
 
ْﻢُآَءاَرَو
 
ُﻩﻮُﻤُﺗْﺬَﺨﱠﺗاَو
 
ِﻪﱠﻠﻟا
 
َﻦِﻣ
 
ْﻢُﻜْﻴَﻠَﻋ
 
ﱡﺰَﻋَأ
 
ﻲِﻄْهَرَأ
 
ِمْﻮَﻗ
 
ﺎَﻳ
 
َلﺎَﻗ
ِﺮْﻬِﻇ
 
ٌﻂﻴِﺤُﻣ
 
َنﻮُﻠَﻤْﻌَﺗ
 
ﺎَﻤِﺑ
 
ﻲِّﺑَر
 
ﱠنِإ
 
ﺎًّﻳ
)
٩٢
(
 
«Ey, Shuayb, sening aytayotganlaringdan ko‘pini anglamayapmiz va biz sening oramizdagi bir ojiz 
inson ekanligingni ko‘rmoqdamiz. Agar qarindoshlaring bo‘lmaganda, seni toshbo‘ron qilgan bo‘lur 
edik. Sen biz uchun aziz odam emassan. Shuayb dedi: «Ey, qavmim! Sizlar uchun qarindoshlarim 
Allohdan ham azizroqmi? Shuning uchun Uni orqangizga 
(e’tiborsiz)
 tashlab qo‘ydingizmi? Albatta, 
Rabbim qilmishlaringizni qamrab oluvchidir». 
(Hud, 91-92.)
 
Shuayb (a.s.) qavmlarining hidoyatidan umidlarini uzganlaridan va ularning Alloh yuborgan payg‘ambarga 
inodlari va tajovuzlari kuchaygandan so‘ng, Allohdan u qavmga azob yuborishini so‘rab duo qildilar: 
«Ey, Rabbimiz! Biz bilan qavmimiz o‘rtasida haqiqiy ajrimlik ato et! Sen ajrim qiluvchilarning 
yaxshisidirsan».
Keyin qavmni ogohlantirib dedilar:
 
ْﻦَﻣَو
 
ِﻪﻳِﺰْﺨُﻳ
 
ٌباَﺬَﻋ
 
ِﻪﻴِﺗْﺄَﻳ
 
ْﻦَﻣ
 
َنﻮُﻤَﻠْﻌَﺗ
 
َفْﻮَﺳ
 
ٌﻞِﻣﺎَﻋ
 
ﻲِّﻧِإ
 
ْﻢُﻜِﺘَﻧﺎَﻜَﻣ
 
ﻰَﻠَﻋ
 
اﻮُﻠَﻤْﻋا
 
ِمْﻮَﻗ
 
ﺎَﻳَو
 
ٌﺐﻴِﻗَر
 
ْﻢُﻜَﻌَﻣ
 
ﻲِّﻧِإ
 
اﻮُﺒِﻘَﺗْراَو
 
ٌبِذﺎَآ
 
َﻮُه
)
٩٣
(
 
«
Ey, qavmim!
Maqomingizda 
(e’tiqodingizda)
 turib ish qilaveringiz! Men ham ish qiluvchiman. 
So‘ngra kimga xor qiluvchi azob kelishi va kim yolg‘onchi ekanini bilursiz. Kutib turingiz! Men ham 
sizlar bilan birga kuzatuvchidirman». 
(O’sha sura, 93.)
 
Madyan aholisi Shuayb (a.s.)ning kelishi muqarrar bo‘lgan
 
azobdan xabar berishlarini shunchaki qo‘rqituv 
deb tushunib, parvo qilmadilar. Aksincha, azob kelishiga munkir ekanliklarini quyidagicha tajovuz bilan ifoda 
qildilar: 
 
َﻦﻳِﺮﱠﺤَﺴُﻤْﻟا
 
َﻦِﻣ
 
َﺖْﻧَأ
 
ﺎَﻤﱠﻧِإ
 
اﻮُﻟﺎَﻗ
)
١٨٥
(
 
َﻦﻴِﺑِذﺎَﻜْﻟا
 
َﻦِﻤَﻟ
 
َﻚﱡﻨُﻈَﻧ
 
ْنِإَو
 
ﺎَﻨُﻠْﺜِﻣ
 
ٌﺮَﺸَﺑ
 
ﻻِإ
 
َﺖْﻧَأ
 
ﺎَﻣَو
)
١٨٦
(
 
َﻦﻴِﻗِدﺎﱠﺼﻟا
 
َﻦِﻣ
 
َﺖْﻨُآ
 
ْنِإ
 
ِءﺎَﻤﱠﺴﻟا
 
َﻦِﻣ
 
ﺎًﻔَﺴِآ
 
ﺎَﻨْﻴَﻠَﻋ
 
ْﻂِﻘْﺳَﺄَﻓ
)
١٨٧
(
 
«Ular dedilar: «Aniqki, sen sehrlangan kimsalardandirsan! Sen ham xuddi bizlarga o‘xshagan 
odamdirsan. Bizlar seni yolg‘onchi kimsalardan deb gumon qilyapmiz. Bas, agar rostgo‘ylardan 
bo‘lsang, ustimizga osmonning bir bo‘lagini tashlab yubor!». 
(Shuaro, 185-187.)
Madyanda kun qizib ketdi, suvlar qaynadi. Bu issiqlik yetti kun davom etdi. Keyin osmonda bir bulut paydo 
bo‘ldi. Hamma shu bulutning ostiga to‘plandi. Bulutdan olov yog‘ildi va Ayka aholisining hammasi yondi. 
Madyan aholisi esa, dahshatli bir qichqiriqdan o‘sha onda o‘ldilar. 
 
ٍﻢﻴِﻈَﻋ
 
ٍمْﻮَﻳ
 
َباَﺬَﻋ
 
َنﺎَآ
 
ُﻪﱠﻧِإ
 
ِﺔﱠﻠﱡﻈﻟا
 
ِمْﻮَﻳ
 
ُباَﺬَﻋ
 
ْﻢُهَﺬَﺧَﺄَﻓ
 
ُﻩﻮُﺑﱠﺬَﻜَﻓ
)
١٨٩
(
 
«Bas, ular Shuaybni inkor etishgach, ularni «soyabon» 
(Rivoyatlarga qaraganda, Shuayb qavmi itoatsizlik 
qilaverganlaridan keyin Alloh Taolo ular boshiga issiqlik balosini yuborgan. Ular bulut ostidan soya izlab turganlarida 
ko‘kdan olov tushib, ularni kuydirib yuborgan. (Abdulaziz Mansur. Qur’oni Karim ma’nolarining tarjimasi. 375-
bet.)
 
kunining azobi tutdi. Darhaqiqat, u ulkan 
(dahshatli)
 kunning azobi edi». 
(Shuaro, 189.)
 
 
َﻦﻴِﻤِﺛﺎَﺟ
 
ْﻢِهِراَد
 
ﻲِﻓ
 
اﻮُﺤَﺒْﺻَﺄَﻓ
 
ُﺔَﻔْﺟﱠﺮﻟا
 
ُﻢُﻬْﺗَﺬَﺧَﺄَﻓ
)
٩١
(
 
«Bas, ularni mudhish zilzila tutdi. Natijada o‘z joylarida o‘tirganlaricha yer bilan yakson bo‘ldilar».
(A’rof,
91.)
 
َﻣ
 
اﻮُﻨَﻣﺁ
 
َﻦﻳِﺬﱠﻟاَو
 
ﺎًﺒْﻴَﻌُﺷ
 
ﺎَﻨْﻴﱠﺠَﻧ
 
ﺎَﻧُﺮْﻣَأ
 
َءﺎَﺟ
 
ﺎﱠﻤَﻟَو
 
اﻮُﻤَﻠَﻇ
 
َﻦﻳِﺬﱠﻟا
 
ِتَﺬَﺧَأَو
 
ﺎﱠﻨِﻣ
 
ٍﺔَﻤْﺣَﺮِﺑ
 
ُﻪَﻌ
 
َﻦﻴِﻤِﺛﺎَﺟ
 
ْﻢِهِرﺎَﻳِد
 
ﻲِﻓ
 
اﻮُﺤَﺒْﺻَﺄَﻓ
 
ُﺔَﺤْﻴﱠﺼﻟا
)
٩٤
(
 
«Amrimiz 
(azobimiz)
 kelganda esa, Shuaybga va u bilan birga imon keltirganlarga Bizdan bo‘lmish rahmat 
sababli najot berdik. Zulm qilganlarni esa, qichqiriq tutdi. Bas, ular uylarida murdaga aylandilar».
(Hud, 94.)
 

---

Payg’ambarlar tarixi Islomiyat tarixidir (1-kitob) 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
71
Alloh taolo Shuaro surasida Shuayb (a.s.)ning qavmini bulutdan chiqqan olov bilan halok qilganini, A’rof 
surasida zilzila bilan halok etganini, Hud surasida esa qattiq ovoz bilan halok etganini bayon qiladi. Allohning 
azobini takror va turlicha bo‘lganiga qaraganda, Madyan aholisi bilan al-Ayka aholisi Shuayb payg‘ambar qilib 
yuborilgan ikki qavm deyish mumkin. 
Hofiz ibn Asokir «Shuayb payg‘ambarning tarjimasi»da Abdulloh ibn Amrdan shunday rivoyat keltiradi: «Albatta, 
Madyan qavmi bilan al-Ayka Ashoblari ikki qavm-ummat bo‘lib, ularga Shuayb (a.s.) payg‘ambar etib yuborilganlar». 
(Ibn 
Kasir. Qisasul-anbiyo. Qohira, 165-bet.)
Ulamolar ushbu hadis roviysi Abdulloh ibn Amrning ishonchsizligini aytib o‘tganlar.
 
Ibn Kasir «Qisasul-Anbiyo» kitobida shunday yozadi: «Alloh taolo al-Ayka Ashoblari ustida qilingan mazammatlar: 
masalan savdodagi xiyonat, tosh-tarozudan urib qolishlarni Madyan qavmi ustida ham qilgan, ya’ni ikkovining gustohligi 
va xatolari bir xil bayon etilgan. Shunga ko‘ra, Madyan aholisi va al-Ayka Ashoblari bir qavm-ummat bo‘lib, ular turlicha 
azoblar bilan halok etilgan». 
(O’sha manba, 166-bet.)
Bunday fikr Muhammad Jodul-Mavloning «Qisasul-Qur’on» kitobida ham bayon etilgan: 

«Alloh taolo Shuaybning duosini qabul etdi va qavmini qattiq issiq bilan azobladi. Issiq shu qadar kuchli 
ediki, ularning chanqog‘ini suv qondirolmasdi, haroratni soyalar to‘solmasdi. Ular bunday dahshatli issiqdan 
qochib, shaharni tashlab chiqdilar. Lekin ular Allohning qazosidan qochib, yana uning qazosiga yo‘liqqanlarini 
bilmas edilar. Osmonda soyabondek turgan qora bulut soyasiga oftob tig‘idan saqlanish uchun bordilar. 
Hammalari yig‘ilgandan so‘ng, qora bulutdan yashin chaqnadi, qattiq gulduragan ovoz ularni sarosimaga soldi 
va xushlarini oldi. Oyoqlari ostida esa Yer silkinib, zilzila bo‘ldi. Qattiq xavf va dahshatga tushgan qavm jonsiz 
tanalarga aylandilar. 
Shuayb (a.s.) ularning holiga achindilar, qalblari o‘rtandi. Lekin ularning zalolatdan qaytmaganlarini eslab: