Microsoft Word O'zbek adiblari doc



Download 0,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/123
Sana07.01.2022
Hajmi0,84 Mb.
#327379
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   123
Bog'liq
xJUJlhKbIRAqt61muHvk20AMkEpAJ5nWYr9gazjq

 

 

SHUHRAT (1918)

 

 



Sho‘ro  davri  o‘zbek  adabiyotining  taniqli  namoyandalaridan  biri  shoir  va  nosir,  dramaturg 

Shuhrat  (G’ulom  Alimov)  1918  yili  Toshkentda  hunarmand  oilasida  tug‘ildi.  O’rta  maktabni 

tugatgach, Toshkent Davlat pedagogika institutida tahsil ko‘rdi (1936-1940). Ammo Shuhratning 

hayoti va faoliyati ancha sertashvish va notekis kechdi. 

O’sha  1937  yilgi  mash’um  qatag’onlik  shamoli  yosh  Shuhratni  ham  chetlab  o‘tmadi.  Unga 

«Otangiz  savdogarlik  qilgan  ekan.  O’zingiz  kosibdan  chiqmagan  ekansiz,  xotiningiz  eskicha, 

jiyakli lozim bilan atlas ko‘ylak kiyib yuribdi. Bolangiz esa beshikda yotibdi. Yaqinda xatna qilar 

ekansiz,  turish-turmushingiz  eskicha.  Bu  narsa  she’rlaringizda  ham  aks  etib  turibdi,  deb 

soyuzdan  haydashadi  («Yoshlik»,  4,  1988,  50-bet).  Ikkinchi  bor  50-yillar  boshida  «Usmon 

Nosirning propagandisti'' Abdulla Qodiriy bilan Cho‘lpon kitoblarini o‘qigan va targ‘ib qilgan»likda 

ayblanib  besh  yil  «Sibiru  Shimoliy  Qozog‘istondagi  qamoqxonalarda  o‘tirib»  keladi.  «Jannat 

qidirganlar» (1968) romani nashr etilgach, yana tashvish ustiga tashvish keladi. Ustozi Abdulla 

Qahhor tufayli ham bir bor turtki yedi. Shularning hammasi uning soglig‘iga putur yetkazdi. 

Shoir Yozuvchilar uyushmasining maslahatxonasida, nashriyotda muharrir bo‘lib ishladi. 

O’z ijodini (1935) she’rlar yozish bilan boshlagan Shuhratning «Istak va o‘ch» (1940) poemasi 

bosildi. 

1940  yil  kuzida  harbiy  xizmatga  chaqirilgan  Shuhrat  Ulug‘  Vatan  urushi  janglarida  ofitser 

lavozimida  dushmanga  qarshi  mardonavor  jang  qilish  bilan  birga  qalamini  nemis-fashist 

bosqinchilariga qarshi qaratdi. Keyinchalik bu davr «Shinelli yillar» romanining yaratilishiga asos 

bo‘ldi. 


Urushdan  so‘ng  respublika  ro‘znoma  va  oynomalarida  adabiy  xodim  bo‘lib  ishlagan  shoirning 

sharafli mehnatni madh qiluvchi «Hayot nafasi» (1947), «Qardoshlar» (1950) she’riy to‘plamlari 

kitobxonlarga yangi tortiq bo‘ldi. 

Yosh  avlodning  axloq-odobi,  mehnatsevarligi,  vatan  mudofaasi  qahramonliklarini,  ozodlik  va 

tinchlik  uchun  kurashgan  ota-bobolarga  munosib  vorislar  bo‘lib  yetishishlarini  iftixor  bilan 



tasvirlovchi  «Bizning  ko‘cha»,  «Balog‘at»  (1957-1958),  «Quduq»  (1973)  asarlari  yaratildi. 

Adibning  «Sening  sevging»  (1961),  «Ishqingda  yonib»  (1964)  lirik  kitoblari,  «Kavkaz  daftari», 

«Qiz tabassumi», «Buyuk muhabbat» kabi she’riy turkumlari, balladalarida vatan va inson, sevgi 

va muhabbat, qadr va qimmat, mehnat va mehnatsevarlik ulug‘lanadi. 

Hayotiy voqealarni keng ko‘lamda tasvirlash ehtiyoji ijodkorni roman janriga undadi. Ulug‘ Vatan 

urushi  frontlarida  orttirgan  katta  hayotiy  tajribalari  asosida  xalqimizning  jangovar  hayoti, 

qahramonligi,  vatanparvarligi,  qiyinchiliklarga  bardoshliligi,  kelajakka  umid  va  buyuk  g‘alaba 

haqida hikoya qiluvchi «Shinelli yillar» (1947—1957) asarini yaratdi. 

Shoir  va  adib  Shuhrat  ham  qatag‘onlik  davrining  ikkinchi  to‘lqini  ma’naviy  qurbonlari  M. 

Shayxzoda,  S  Ahmad,  Shukrullo  kabi  adolatsizlik  zulmini  tortgan,  hurfikrliligi  tufayli  Sho‘ro 

hokimiyati hibsxonalari jabrini chekkan. 

Shuhratning «Oltin zanglamas» (1967) asarida ma’rifat sohibi — o‘qituvchi degan sharafli kasb 

ulug‘lansa, «Jannat qidirganlar» (1968) romanida vatangadolik fojealari badiiy ifodasini topgan. 

Shoirning hayot haqidagi falsafiy mulohazalari ifodalangan she’r va to‘rtliklardan iborat «Lirika» 

(1973)  to‘plami,  «Besh  kunlik  kuyov»,  «Qo‘sha  qaringlar»  komediyalari  san’atkorning  o‘zbek 

adabiyoti  rivojiga  qo‘shgan  hissasi  bo‘ldi.  Uning  ko‘pgina  asarlari  qardosh  xalqlar  va  xorijiy 

tillarga tarjima qilingan. U O’zbekiston xalq yozuvchisidir. 


Download 0,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   123




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish