Microsoft Word O'zbek adiblari doc



Download 0,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet28/123
Sana07.01.2022
Hajmi0,84 Mb.
#327379
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   123
Bog'liq
xJUJlhKbIRAqt61muHvk20AMkEpAJ5nWYr9gazjq

 

 

PARDA TURSUN (1909-1957)

 

 



Sho‘ro davri o‘zbek adabiyotining ko‘zga ko‘ringan vakillaridan biri Parda Tursundir. U 1909 yili 

Namangan viloyati Pop tumanidagi Chorkesar mahallasida dehqon oilasida tug’ildi. Ota-onadan 

erta yetim qolgan Parda Tursun sarson-sargardonlikda hayot kechiradi. 

Ayovsiz  yillar  shamoli  uni  1918  yilda  Chorkesar  qishlog’idan  Toshkentga  yetaklaydi.  Kishilar 

eshigida  xizmatkor  bo‘lib  kun  kechiradi.  Undagi  ilmga  tashnalik  1923-1927  yillarda  tajriba 

ko‘rsatkich maktabiga, 1927-1928 yillarda Karl Marks nomli pedagogika bilim yurtiga olib keladi. 

So‘ngra,  toki  30-yillar  boshiga  qadar  Toshkent  viloyatining  Piskent  tumanidagi  maktablarda 

o‘qituvchilik  qiladi.  Uning  adabiyotga  qiziqishi  xuddi  shu  davrdan  boshlangan  bo‘lib,  «Qizil 

O’zbekiston»  («O’zbekiston  ovozi»)  ro‘znomasi  muharririyatiga  yetaklaydi.  1929-1934  yillarda 

mazkur  ro‘znoma  sahifalarida  o‘zining  xabar,  ocherk,  hikoyalariyai  chop  ettiradi.  1930  yilga 

kelib, uning «Zo‘rlik» nomli birinchi hikoyasi e’lon qilinadi. 

1934-1935  yillarga  kelib,  adibning  «Ostonada», «Qo‘ldosh  va  Marusya», «Bir  xotinning  tarixi» 

kabi bir necha hikoyalari yaratiladi. 

Parda  Tursun  ijodiy  faoliyatida  uning  «Domla  (1937)  hikoyasi  muhim  rol  o‘ynaydi.  Mazkur 

hikoyaning syujet chizig’i aytish mumkinki, adibning butun umri davomida yaratgan o‘rta va yirik 

asarlari sahifalariga ko‘chdi, qissa va romanlarining bosh mavzuiga aylandi. 

Parda Tursun bu yillarda zamondoshlari hayotidan olingan bir qator hikoyalar, o‘nlab ocherklar 

yaratdi.  Uning  «Dadajon  rais»  (1932),  «Yangi  raislar»  (1933),  «Majlisda»  (1934),  «Quvnoq 

hayot» (1935), «Yaylovda (1935), «Traktorchi» (1935) kabi ocherklari shular jumlasidandir. Adib 

hikoyalaridagidek ocherklarida ham o‘zbek ziyolisining bosib o‘tgan yo‘li, kurashi haqida hikoya 

qiladi. 

1941-1945 yillarda adib bir qo‘lida qurol, bir qo‘lida qalam bilan ona-Vatan himoyasida bo‘ladi. 

Urushdan  keyingi  yillarda  oliy  o‘quv  yurtlarida  talaba,  o’qituvchi,  nashriyotlarda  muharrir  bo‘lib 

faoliyat  ko‘rsatdi.  1947  yili  uning  birinchi  yirik  asari  —  «Haq  yo‘l»  nomli  qissasi  chop  etiladi. 

Undagi bosh qahramon Xolmurod Do‘stmatovning hayot yo‘li timsolida adib tarjimai holi emas, 

o‘zbek  ziyolisining  bosib  o‘tgan  mashaqqatli  yo‘li  gavdalantiriladi.  U  keyinroq  «O’qituvchining 

yo‘li»  nomi  bilan  o‘zbek  va  rus  tillarida  chop  etiladi.  1950  yillarga  kelib,  mazkur  qissa  qayta 

ishlanib, «O’qituvchi» nomi bilan mustaqil bir asar — roman sifatida nashr etiladi. Undagi bosh 

qahramon Elmurod obrazi hatti-harakati va xarakteri vositasida o'zbek ziyolisi — o‘qituvchisining 

hayoti va kurash yo‘li umumlashmasiga ko‘tarildi. 

Parda  Tursun  jurnalist,  o‘qituvchi,  noshir  va  publitsist,  ocherknavis  va  hikoyanavis,  qissanavis 

va romannavis bo‘lishi bilan birga mohir tarjimon ham edi. U Saltikov-Shchedrin, A.Tolstoy, Emil 

Zolya,  Gi  de  Mopassan  asarlarini  o‘zbek  tiliga  ag’dargan.  Uning  asarlari  ko‘plab  qardosh  va 

xorijiy tillarga tarjima bo‘lgan. U 1957 yilda vafot etgan. 




Download 0,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   123




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish