Microsoft Word Ollaberganova S

MUNDARIJA

Kirish.
I-bob. So’z ma’nolarining o’zgarishi hodisasi
1.1. So’z ma’nolarining torayishi va kengayishi
1.2. So’z ustida ishlash
II bob. Ona tili darslarida ma’nodosh so’zlarni o’rgatish
2.1 So’zlarning shakl va ma’no munosabatiga ko’ra turlarini o’rganish
2.2. “Yangi paydo bo’lgan so’zlar” mavzusiga oid dars ishlanma
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi. Hozirgi kunda umumta’lim maktablarida o‘quvchilarning og‘zaki va yozma nutqini o‘stirish, bilim va ko‘nikmalarini aniq shakllantirish Kadrlar tayyorlash milliy dasturida ko‘rsatilgan talab va takliflar asosida amalga oshirilmoqda. Umumta’lim maktablarida ona tili darslarini o‘qitishda o‘quvchilar nutqini shakllantirish va rivojlantirish bosh maqsad hisoblanadi. Buning uchun zamonaviy pedagogik texnologiyalar, texnik vositalar o‘qituvchining asosiy quroliga aylanishi shart. Shu nutqtayi nazardan, o’rta maktab ona tili darslarida leksikologiyani o‘rgatish jarayonida o‘quvchilar bilimi, ko’nikma va malakalarini rivojlantirish, nutqini to’g’ri shakllantirish va o‘stirish muhim ahamiyat kasb etadi. Tilning bu bo‘limi orqali o‘quvchilar so’z va u ifodalaydigan leksik ma’nolarini, so’z ma’nolarining o’zgarishini, so’zning ma’no turlarining tilda qo’llanish qoidalarini puxta egallaydilar. Xususan, ma’nodosh so’zlarning ifodalaydigan ma’nolari, ularni maktab ta’limida o’qitishning o’ziga xos usul va metodlarini yoritish dolzarbligi bilan ajralib turadi. Bu esa kelgusida o‘quvchilarning yetuk inson bo‘lib shakllanishi uchun muhim omillardan sanaladi.
Mavzuning o‘rganilish darajasi. So’z va uning ma’nolari haqida turlicha fikrlar hamda qarashlar bor¹. So’z ko’p qirrali murakkab butunlik bo’lib, dastlabki qarashda ikki tomoni ko’zga tashlanadi. Birinchidan, moddiy ifodalovchi – tovush tomoni, ikkinchi ma’no tomoni. So’zning tovush tomoni tilshunoslikning fonetikfonologik sathida tekshirilsa, mazmun tomoni o’z xossalariga, asoslariga ko’ra bir qancha sohalarning tekshirish obyekti bo’ladi.