Microsoft Word ohirat ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

7

Undan keyin olov tabaqasidan o‘tib, nur, zulmat, suv va qor tabaqalaridan o‘tiladi. 

So‘ngra sovuq dengizga yetib keladilar va undan o‘tadilar. Har bir tabaqadan ikkinchi 

tabaqagacha bo‘lgan masofa ming yillik yo‘ldir. 

 

So‘ngra Arsh Rahmon ustiga o‘ralgan 80 ming pardalar ochiladi. Har bir pardada 80 

ming minora bordir. Har minorada 80 mingta qamar, ya’ni Oy bor. Ular Alloh taologa 

tahlil va tasbih aytib turadilar. Ulardan bitta Oy agar dunyoga ko‘rinsa, uning nuri butun 

olamni yoqar va insonlar unga ibodat qilib ketishgan bo‘lishar edi. Shu payt parda 

orqasidan bir munodiy nido qiladi: 

 

"Siz keltirgan ruh kim?" Jabroil (a.s.): "Falon o‘g‘li falondir", deydi. 

 

Alloh taolo: "Uni yaqinroq keltiring. Sen yaxshi bandamsan", deydi. Alloh taoloning 

huzuri ma’naviy ilohiysida turganida uni ba’zi lavmi itob (yomon ayblari) bilan Haq taolo 

uyaltiradi. Hatto u banda endi tamom bo‘ldim, deb o‘ylaydi. So‘ngra Haq ta’olo uni afv 

etadi. 

 

Qozi Yahyo ibn Aqsan hazratlaridan shunday naql qilinadi. 

 

Ul zotga vafotidan keyin tushda ko‘rilganida: "Haq taolo Sizga qanday muomala qildi?" 

deb savol so‘raldi. Yahyo ibn Aqsan shunday dedi: "Alloh taolo meni ma’naviy huzuriga 

keltirdi va: "Ey shayxi Su’ (ya’ni, foniy qariya ma’nosida)! Sen falon-falon ishlarni 

qilmadingmi?" dedi. Alloh taolo qilgan ishlarimni bilishini anglaganimdan keyin meni 

qo‘rquv qopladi va: "Ey, Rabbim! Bunday savol berishingni menga dunyoda 

bildirmadilar" dedim. "Senga qanday bildirildi?" deb so‘radi. Men esa: "Menga Muammar 

Imom Zuhriydan u esa Urvadan, u esa Oishai siddiqadan (r.a.), u kishi Payg‘ambarimiz 

(s.a.v.)dan u zot Jabroil (a.s.)dan, u esa Alloh taolodan xabar berdilar. Rauf va rahiym 

bo‘lgan Alloh taolo: "Men a’zimusha’n islomda oqargan soch va soqolga azob berishdan 

hayo qilaman" deb marhamat qilgan" dedim. 

 

Shunda Alloh taolo marhamat qildiki: "Sen ham Muammar2, Imom Zuhriy3, Urva4, 

Oisha, Muhammad (s.a.v.) va Jabroil (a.s.) ham barchalaringiz sodiq (rostgo‘y) sizlar. 

Men seni mag‘firat qildim". 

 

1. Qozi Yahyo ibn Aqsan Bog‘dodda qozi bo‘lgan va 242 (mel. 856) yilda Madinai 

munavvarada vafot etgan. Shofe’iy mazhabidagi fiqh olimi edi. "Tanbeh" nomli kitobi 

mashhurdir. 

 

2. Muammar ibn Musanna Abu Ubayd Naxviy nomi bilan mashhurdir. Adib edi. 110 yilda 

Basrada tug‘ilib, 210 (mel. 825) yilda vafot etgan. 

 

3. Muhammad ibn MuslimZuhriy tobe’inlardan edi. Kitoblarini devordek tizib, ular orasida 

mukka tushib o‘qish bilan vaqt o‘tkazardi. Zavjasi bir kuni: "Bu kitoblar menga uchta 

ovsindan ham shiddatlidir", degan edi. 124 (mel. 741) yilda vafot etgan. 

 

4. Urva Ibn Zubayr Zubayr ibn Avvomning ikkinchi o‘g‘lidir. Asmo binti Abu Bakrning 

o‘g‘lidir. Fuqahoi sab’adan biri. Hazrati Oisha (r.a.)dan ko‘p hadis rivoyat qilgan. Hijriy 

22 yilda tug‘ilib, 93 yilda Madinada vafot etgan (musannif). 

 

---

Qiyomat va Oxirat. Imom al-G’azzoliy