Microsoft Word nurul yaqin ziyouz com doc

ULUG’ NASAB 
 
Insonlarni Ollohning haq yo‘liga musharraf etgan payg'ambarimizning otalari 
Abdulloh, onalari Omina edi. Omina quraysh qabylasi Zuhra jamoasiga mansub 
Vahbning qizi edi; Abdullohning otasi Abdulmuttalib quraysh qabilasining mo‘tabar 
oqsoqollaridan bo‘lib, qabiladoshlarining boshiga mushkul ish tushganda to‘g‘ri yo‘l-
yo‘riq ko‘rsatar, katta ishlarda odamlar hamisha uning peshini tutishardi. Onasi Fotima 
maxzum jamoasyga mansub Umarning qizi edi. Abdulmuttalibning otasi Hoshim, onasi 
Salmo bo‘lib, u xazraj qabilasi, najjor jamoasiga mansub Amrning qizi edi; Hoshimning 
otasi Abdumanaf, onasi esa Otika edi. Otika Salmiy jamoasiga mansub Murraning qizi 
edi.  
Abdumanafning otasi Qusay, onasi Hubba bo‘lib, u huzoa jamoasiga mansub 
Hulaylning qizi edi. Johiliyat* davrida Baytulloh xizmatini boshqarish, ziyoratga 
keluvchilarni ovqat va suv bilan ta’minlash, quraysh qabilasining maslahat yig‘inlarini 
ochish Qusayning qo‘lida edi. Bunday yig‘inlar uning uyida o‘tkazilar, janglarda tug‘ 
ko‘tarish huquqi ham uning ixtiyorida, edi. Qusay jon taslim qilayotgan chog‘ida bu 
vazifalarni o‘g‘li Abduddorga topshirdi. Lekin Abdumanafning avlodi amakisi 
Abduddorning bunday faxrli lavozimni egallashiga norozilik bildirishdi. Ular o‘rtasidagi 
kelishmovchilik katta mojaroga aylanish xavfi tug‘ilganda ikki tomonning oqil kishilari 
kengashib, Abdumanaf avlodiga Baytulloh ziyoratiga keluvchilarni zamzam suvi hamda 
ovqat bilan ta’minlash huquqini berdi. Baytullohni boshqarish huquqi Abduddor avlodida 
qoldi. Bu ishga shariat ham ruxsat berdi, Bu vazifa hanuzgacha shu avlodning ilkida. 
Tug' qadash Abduddorning bir avlodidan ikkinchisiga o‘taverdi, faqat Islom dini dunyoga 
kelgach, bu vazifa xalifaning ixtiyoriga o‘tib, hukmdor o‘zi munosib ko‘rgan kishini tayin 
etadigan bo‘ldi. Maslahat kengashlari va farmon chiqarish huquqi qam xalifaga berildi. 
Qusayning otasi Kilob, onasi Fotima yamanlik Azdushanua qabilasidan bo‘lmish Sa’dning 
qizi edi. Kilobning otasi Murra, onasi Hind edi. Hind esa Fihr ibn Molik jamoasiga mansub 
Sarirning qizi edy. Murraning otasi Ka’b, onasi Vahshiya Fihr jamoasidan bo‘lmish 
Shaybonning qizi edi. Kalbning otasi Luay, onasi Moriya quzoa qabilasiga mansub 
Ka’bning qizi edi. Luayning otasi G’olib, onasi Huzao jamoasiga mansub Amrning qizi 
Salmo edi. G’olibning otasi Fihr, onasi Huzayl qabilasidan bo‘lmish Sa’dning qizi Laylo 
edi. Ko‘pgina rivoyatlarda Fihr Qurayshning o‘zi, qurayshlar fihrning avlodi deyiladi. 

---

Nurul yaqin. Muhammad Xuzariy