Microsoft Word нмкт маъруза doc

14.4. ОКСИДЛАШ ТЕЗЛИГИНИ ТЕМПЕРАТУРАГА БОГЛИҚЛИГИ 
ДИАГРАММАСИ ХАҚИДА. 
 
Бу диаграмма (14.1.-расм) ярим логарифмик ўлчамларда кўрилиб, 
қуйидаги кўринишга эгадир. Бу эгри чизиклардан кўриниб турибдики, тезлик 
температура ошиши билан аввал ошиб, маълум бир температурада максимум 
миқдорга эга бўлиб, температуранинг кейинги ошиши эса, тезликнинг 
камайишига олиб келяпти. Бундай холат нафақат Х = 0,7, балки Х нинг бошқа 
қийматларида ҳам тезлик шунга ўхшаш тарзда ўзгаряпти. Тезлик максимум 
бўлган харорат-оптимал харорати дейилади. Хар бир эгри чизиқ учун ўзининг 
оптимал харорати бордир. Бу оптимал нуқталарни бирлаштирсак, оптимал 
хароратлар эгри чизиғини ҳосил қиламиз. Бу оптимал хароратлар эгри чизиғи 
АА - қуйидаги 2 физик маънога эгадир: 1.SO
2 
ни SO
3
га оксидлаш жараёнини 
катта тезликларда амалга ошириш учун бошланғич оксидлаш жараёнини юқори 
температурада олиб бориш керак. Аммо, SO
3 
ни катта чиқишига эга бўлиши 
учун, Ле-Шателье принципига мувофиқ, оптимал харорат миқдорини бошқа 
қатламларда аста - секин пастроқ ушлаб туриш керак. 2. SO
2 
ни SO
3
га 
оксидлаш жараёнини фақат биргина қатламда амалга ошириб бўлмайди, яъни у 
бир қанча алоҳида-алоҳида қатламларда амалга оширилади. Бунга сабаб, 
SO
2
ни SO
3 
га оксидлаш жараёни жуда амалий қайтардир.Амалиётда оксидлаш 
жараёнини фақатгина оптимал хароратда олиб бориш жуда қийин. Шунинг 
учун оксидлаш жараёни тезликнинг максимум қийматини 90% миқдорида 
таъминлайдиган хароратлар оралигида олиб борилади. Унинг учун В-В,С-С ва 
хоказо эгри чизиғи чизилади. В - В ва С - С эгри чизиқлари SO
2
ни SO
3
га 
оксидлаш максимум тезлигининг 90%ни таъминлайдиган температуралар 
диапазонини белгилайди. Юқоридаги 
dx = f(t) 
d

диаграммаси 
асосидида 
олинган 
натижалар 
ёрдамида 
Х=f(t) 
диаграммасини чизамиз.