Microsoft Word navoiy tarixi anbiyo va hukamo lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
39
Yer ahlidin ulki bo‘lsa tajrid fani, 
Tong ermas, agar ko‘k o‘lsa aning vatani. 
Ashobi kahf va ba’zi mutafarriq axbor. Ashobi kahf bobida ixtilof ko‘ptur. Muxtasari budurkim, 
Yunon mulkida Aqsus shahrida Daqyonus otlig‘ maliki jabbor bor ermishkim, ba’zi debdurlarkim, 
butparast ermish, ba’zi debdurlarkim, uluhiyyat da’vosi qilur ermish. Va bu ashobi kahf, ba’zi rivoyat 
bila aning mulkiming buzurgzodalari va ba’zi rivoyat bila, navvob va mulozimlari ermishlar va 
musulmon ekandurlar. Va yoshurun Tengri taolo ibodatin qilur ermishlar. Daqyonus bu holdin voqif 
bo‘lub, alarning qatli fikrida bo‘lmish. Alar bu holni ma’lum qilib, ittifoq bila shahrlaridin qochib, el 
yo‘luqur vahmidin yo‘lsiz biyobong‘a tushub, bir qo‘ychig‘a uchrab, qo‘ichi dagi alarg‘a qo‘shulub, 
qo‘ychining iti ham erishib, Raqim otlig‘ g‘org‘a kirmishlar. Va alarning adadida taraddud bor, 
nachukkim «Kalomi majid» xabar berurkim, «sayaquluna salosatun robiuhum kalbuhum va yaq.uluna 
xamsatun sodisuhum kalbuho‘m rajman bilg‘aybi va yaquluna sab’atun va sominuhum kalbuhum»
69
. 
Har taqdir bila gorg‘a kirib, haq taolo uyquni alarg‘a mustavliy qilib, alar uch yuz to‘quz yil 
uyumishlar. «Salosa miatin siniyna vazdodu tis’an»
70
. 
Va muddatda Daqyonus jahannamg‘a borib, necha podshoh gardish bo‘lub, bir xudoparast odil 
podshohg‘a saltanat yetkondakim, ashobi kahf Tengri taolo amri bila uyg‘onmishlar. Va Tamlixo 
degan rafiqlarin shahrg‘a yibormishlar, taom kelturur uchun. Ul rafiq g‘ordin chiqib, yo‘llar vaz’in 
o‘zgacha ko‘rub, shahrg‘a yetkoch, shahr avzoin mutag‘ayyir topib, xaloyiqni Iso a. s. dinida fahm 
qilib mutahayyir bo‘lmish. Bizzarura taom olurg‘a diram chiqarg‘och, – Daqyonus ganjin topibsen, – 
deb oni tutmishlar. Ko‘b mojarodin so‘ngra podshoh qoshig‘a eltmishlar. Ul faqiri mutahayyir o‘zga 
podshoh, o‘zga xalq ko‘rub hayron ermish. Podshoh aning holi kayfiyatin so‘rub, ul faqirki har so‘zki 
o‘z holidin alarg‘a aytur ajab ko‘runub, podshoh ulamoni yig‘ib, bu bobda qilu qol qilib, so‘ngra alar 
demishlarkim, Iso a. s. «Injil»da bu holdin xabar beribdurkim, Daqyonus chog‘ida bu jamoat g‘org‘a 
kirib, uch yuz to‘quz yil o‘tub, saning zamoningda uyg‘ong‘oylar. Podshoh bu ishdin masrur bo‘lub, 
Tamlixog‘a yo‘l boshlatib, ashobi qahf sihatig‘a musharraf bo‘lub, alar taom yeb, Tengri taolog‘a 
sajdoti shukr qilib, yana uyqug‘a bormishlar. Uyuqlag‘och, ruhlarin qobizi arvoh haq taolo amri bila 
qabz qilmish. Va ul podshoh g‘or eshikida ulug‘ gunbad yasab, alarni madfun qilib, ul yer xaloniqqa 
azim ma’bad bo‘lmish. 
Bu qissa tavorix, balki tafosirda mabsut bor. Va axborning g‘aribidin biri budur. Va Xantalatus-
sodiqning hidoyati hozur eligakim, Yaman mulkidindur, ashobi kahfdin so‘ngra deyilibdur, ul 
payg‘ambari-durkim, haq taolo dinig‘a ul qavmni da’vat qildilar. Va ul bedinlar alarni takzib qilib, 
o‘lturdilar. Tengri taolo Bobil podshohin ul elga mustavliy qildikim, barchasin halok qildi. Va Iso a. 
s.din sekson yilg‘a degincha dinig‘a xalal yo‘q erdi. 
Yunus juhud azim riyozatlar bila elni mu’taqid qilib, Iso a. s. qoshidin keladurmen va ba’zi Tengri 
Isoning o‘g‘lidur debdurlar, ba’zn Iso Tengrining o‘g‘lidur debdurlar va ba’zi sharikdur, deb izlol qildi 
va o‘zin xilvatda zibh qildi. Va ul nodon qavm uch firqa bo‘lub, ul shumning so‘zi bila amal qildilar va 
ko‘b vaqtqa degincha bu botil millat el orasida bor erdi. Va «ixtalafaalzobu baynaho‘m»
71
alarning 
sha’nidadur. 
R u b o i y: 
Kahf ahlig‘a yuzlandi adu qayg‘usi, 
Bo‘ldilar agarchi g‘orning mahbusi. 
Chun ko‘zlari erdi uyquning mamlusi, 
Ham oqibat etti adam ul uyqusi. 
Jirjis a. s. – Shom viloyatining Falastin shahrida muqim erdi. Ba’zi debdurlarkim, Iso a. s.ning 

---

Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo