Microsoft Word navoiy saddi iskandariy nazm lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

494

13. Saddi Iskandariy — Iskandar to‘sig‘i, Iskandar devoriga ishora. 

14. Uch baytning mazmuni: «Sadning tepasiga yana qal’alarning singari qubba va kungiralar ham 

yasab, ular temir bilan mustahkamlandi. U yerga posbonlar uchun ham ikkita joy qilindi va dushmanni 

toshbo‘ron qilish uchun yuqoriga ko‘p toshlar yig‘ildi. Sadni muhofaza qilib qo‘riqlab turish uchun 

ham bir necha yuz kishi tayinlandi». 

LXXII

1. «To‘rtinchi osmonni quyosh jilvalantirgan ekan, uning bundan faxrlanishiga ajablanishning o‘rni 

bormi?» 

2. «O‘simliklar, kondan chiqadigan ma’danlar va jonvorlarni, qiziq shakl va ajoyib ko‘rinishli 

maxluqlarni...».

3. «Sohillarda g‘aroyibotlar ko‘p bo‘lgani kabi, orollarda ham ajoyibotlar benihoya ekanini 

aytadilar. Unday qiziq narsalar dengizlarda qanchalik ko‘p bo‘lsa, okeanlarda behaddi-hisob emishlar». 

4. Bu bayt Alisher Navoiyning «Asarlar»i X tomida boshqa joyda berilgan. 

5. «Agar shoh mashvarat — majlisda qattiqqo‘llik qilar ekan, uning sitamini chekmaslikning iloji 

bormi?» 

6. «Ko‘p ish borki» nafs u ishda o‘jarlik qilsa lekin (u) o‘sha yo‘lovchi yordami bilan hal bo‘ladi».. 

7. «Yana ikki yuztasida tuyalar va otlar bo‘lib, qirg‘oqqa chiqqanda kerak bo‘lmshi ko‘zda tutilgan 

edi».

8. «Qazo mening boshimga bu safarni soldi, kishi taqdir hukmidan qayga qochishi mumkin?» 

9. Uch baytningg mazmuni: «G‘umg‘uch kemalar qo‘zg‘olgach, teran daryo hayqirib, to‘lqinlanib 

ketdi. Bu kemalardan suv yuzida ulug‘ shahar tuzildi, harakatidan esa go‘yo o‘zga bir olam paydo 

buldi. Kemalar qorasi bulut ko‘m-ko‘k osmonni qoplagandek, chuqur daryo yuzini qoplab oldi». 

10. «Ey mug‘anniy! Mungli bir kuy chal, sozingga xazin bir qo‘shiqni ham jo‘r ayla». 

11. Hubob uyi — suv yuzida paydo bo‘lib yo‘qoladigan pufakcha ma’nosida. 

LXXIII

1. Suqrot, Sokrat (mil. av. 470 (469.)—Afina—399)—qadimgi yunon faylasufi. Suqrotning hayoti 

va ta’limoti haqidagi muhim ma’lumotlar shogirdlari —Ksenofont va Platon asarlari orqali yetib 

kelgan. Suqrot demokratiyaga dushmanlikda asossiz ayblanib, o‘lim jazosiga hukm qilingach, o‘zi 

zahar ichib o‘lgan. 

LXXVI

1. Hakimi ilohiy — Suqrot hakim ma’nosida. 

2. (Suqrot) «yo‘ldagi ishlarni nazorat qilib borsa, uning ishiga Ilyos (dengizlar piri) qo‘riqchilik 

qilar edi». 

3. Uch baytning mazmuni: «U (Suqrot—T. A.) kemalarni xuddi qushdek uchirib, suv sayri—

safarini boshlab yubordi. Bular tushgan suv Farang va Rum dengizi bo‘lib, unig ahvol-vaziyati 

hanuzgacha hech kimga ma’lum emas edi. Shoh askar va sipohlari bilan u yerdagi orollarni fath egish 

ishiga kirishib ketdi». 

4. «Dengizda tekshirib o‘rganilgan va o‘lchangan joylar haqida yozilgan qog‘ozlarni» demoqchi. 

5. Varaq-varaq qog‘ozlar bilan to‘lgan u kema qayiq singari kichkina emas. nihoyatda cho‘ng-katta 

kema edi». 

6. Ikki bayt mazmuni: «Suvda yurishda qilingan bu ishlar ikkinchi darajadagi ishlar bo‘lib, mening 

uchun asosiy ish buki, hozirgacha dengiz doirasini aylandimu, endi dengiz markazini ham aniqlasam 

---

Alisher Navoiy. Saddi Iskandariy