107. Maymun Mag‘ribiy q. s.
[U Mag‘riblik sayyohlardan va qadnm mashoyixlardan. Abu Muso Dabiliy bilan safarlarda hamrohlik
qilgan. Ajib alomatlari va karomatlari bor]
1
. Aning raigi qora ermish, chun samo’g‘a kirar ermish,
oqarar ermish. Anga dedilarki, holing samo’da evrulur. Ul dediki, ulcha manga zohir bo‘lur, sizga
dag‘i zohir bo‘lsa, sizning ham holingiz mening holimdek bo‘lg‘ay. [Naql qilishlaricha, bir xaltasi bor
erdi, nima istab, qo‘lini tiqsa, shuni olib chiqardi]
2
.
108. Sa’dun Majnun q. s.
Ato b, Sulaymon ayturki, bir yil Basrada qaht tushdi. El istisqog‘a chiqib erdilar, men ham bila erdim.
Go‘ristonda bir un eshitdim, boqdim, ersa Sa’dun Majnun erdi. Go‘ristonda o‘lturub, ilgin tiziga urub,
bir nima deydur erdi. Qoshig‘a borib, salom qildim. Dedi: [Va alaykum assalom, ey Ato. Ko‘zing
oldidan pardani kim ko‘tardi?]
1
. Va so‘rdikim, bu ne g‘avg‘odur? Dedim, qaht va qurog‘lik jihatidin
xaloyiq istisqog‘a chiqibdurlar. Dedikim, [sur chalindimi yo o‘liklar ti-rildimi?]
2
sen ham bular bila
kelibsen? Dedim: bale! Dedi: [Nuroniy qalb bilan keldingmi yo bo‘m-bo‘sh qalb bilan?]
3
. So‘ngra
dedikim, tilarsenkim, men yog‘in tilagaymen? Dedim, bale, ne uchun tilamagaymen? De-di:
Xudovando, mening kechagi rozim haqqi sanga! Filhol yog‘in tutashti. Dedi: Ey Ato, to urmag‘aylar
qaytmaki, to urmag‘aylar, qaytmamak kerak.
109. Ato b. Sulaymon r. t.
Basraning zuhhodidindur. Uz zamonining buzurgi ermish. Bir kun bemor erdi; Kunaslikda yotib erdi.
Dedilarki, neuchun ko‘lagaya borib yotmaysen? Dedikim, tilarmenki, soyag‘a borg‘aymen, ammo
qo‘rqarmanki, degaylar, bir qadam nafs komi uchun bording!
110. Ali b. Sahl Azhar Isfahoniy r. t.
Ikkinchi tabaqadindur. Kuniyati Abulhasandur. Isfahon mashoyixining qudamosndindur. Yusuf
Bannoning shogirdi va Junayd q. s.ning aqronidin ermish va arolarida makotibatu risolat bor ermish va
Abu Turob Naxshabiy bila suhbat tutubdur. [U qattiq riyozat chekardi. Farovon nozu ne’matga ega
bo‘lsada, yigirma kunlab yeyish-ichishdan tiyilardi. Kunlarni uxlamasdan, iztirob bilan o‘tkazardi]
1
Ul
debdurki, ]aslo ehtilom bo‘lmadim. Faqat tushimda bir ayolni voliysi va ikki guvoh huzurida nikohlab
olganimdan keyin ehtilom bo‘ldim]
2
.
Bir qatla Umar b. Usmon Makkiyga Makkada o‘ttuz ming diram burj bo‘ldi. Isfahong‘a Ali Sahl
qoshig‘a keldikim, shoyad anga bu burj adosida madade qilg‘oy. Ali Sahlga ma’lum bo‘lub erdi. Ul
vajhni saranjom qilib, Makkaga Umarning burjlug‘ig‘a yubordi va oni ziyofat qilib uzotti. Ul Makkaga
borurda hamisha ko‘nglida ul burjluq tafriqasi erdi. Makkaga yetgach, burjni o‘tolgan topti va ko‘ngli
tindi. Shayx ul-islom debdurki, Ali Sahl ul ishni uzrxohlik va shukr-guzorlig‘ yuki biymidin qildiki,
hech ozodamard oni torta olmas. Ul debdurki, bizning qoshimizda ravo emaski, bu toifani darvesh
degoylarkim, bular xaloyiqning tavongarlaridurlar. Shayx ul-islom debdurki, haq subhonahu va
taolokim, to‘nning yaxshirog‘in ag‘niyog‘a beribdur, to‘nning farrini darveshlarg‘a beribdur va pokiza
taom agar ag‘niyog‘a beribdur, taomning lazzatin bularg‘a beribdur. Ali b. Sahldin so‘rdilarki, balo
kunin yod bilurmusen? Dedi: nechuk yo‘q. Ul xud go‘yo tuno-kun erdi. Shayx ul-islom debdurki,
so‘fig‘a bu so‘zda nuqsdur. Tuno-kun, tongla ne bo‘lg‘ay? Ul kunga hanuz kecha kelmaydur. So‘fi
hanuz ul kundadr
Alisher Navoiy. Nasoyim ul-muhabbat
Do'stlaringiz bilan baham: |