Microsoft Word Moliyaviy hisob

 
5   +   4   +   3   +   2   +   1   =   1 5   y i l .  
 
47

---

Jadval 
Kumulyativ usulda amortizatsiya hisoblash jadvali 
Yillar Balans 
qiymati 
Yillik amortizatsiya 
summasi 
Jamg’arilgan 
amortizatsiya 
Qoldiq 
qiymati 
1 - yil 
50000 
(5 / 15 * 48000) = 16000 
16000 
34000 
2 - yil 
50000 
(4 / 15 * 48000) = 12800 
28800 
21200 
3 - yil 
50000 
(3 / 15 * 48000) = 9600 
38400 
11600 
4 - yil 
50000 
(2 / 15 * 48000) = 6400 
44800 
5200 
5 - yil 
50000 
(1 / 15 * 48000) = 3200 
48000 
2000 
 
Jadvallardan ko’rinib turibdiki, amortizatsiya hisoblashning oxirgi ikki usulida asosiy 
vositalardan foydalanish muddatining boshida hisoblangan amortizatsiya ajratmalari ob’ekt 
xizmat muddatining oxirida hisoblangan amortizatsiya qiymatidan ortiq bo’ladi. 
Ushbu usullar ishlab chiqarishga taalluqli asosiy vositalarni hisoblash uchun 
qo’llaniladi, chunki mazkur vositalardan foydalanishning birinchi yillarida samaraliroq 
foydalaniladi va ta’mirlashga xarajatlar unchalik ko’p bo’lmaydi. Keyingi yillarda 
amortizatsiya xarajatlari kamayadi, ta’mirlash xarajatlari esa odatda oshib boradi. 
Asosiy vositalar bo’yicha amortizatsiya ajratmalari ular hisoblab o’tkazilgan hisobot 
davrida buxgalteriya hisobi va hisobotida aks ettiriladi. Asosiy vositalarning ayrim 
ob’ektlari bo’yicha ajratmalar tegishli summalarni jamg’arish yo’li bilan yoki ob’ektlarning 
dastlabki qiymatini kamaytirish yo’li buxgalteriya hisobida aks ettiriladi. 
Asosiy vositalarning eskirishini hisobga olish uchun schyotlar rejasida quyidagi 
schyotlar ochilgan: 
0211 - «Obodonlashtirilgan erning eskirishi»; 
0212 - «Moliyaviy lizing shartnomasi bo’yicha olinib o’zlashtirilgan asosiy 
vositalarning eskirishi»; 
0220 - «Binolar, inshootlar va uzatuvchi moslamalarning eskirishi»; 
0230 - «Mashina va jihozlarning eskirishi»; 
0240 - «Mebel va ofis jihozlarining eskirishi»; 
0250 - «Kompyuter jihozlari va hisoblash texnikasining eskirishi»; 
0260 - «Transport vositalarining eskirishi»; 
0270 - «Ish hayvonlarining eskirishi»; 
0280 - «Ko’p yillik ekinlarning eskirishi»; 
0290 - «Boshqa asosiy vositalarning eskirishi»; 
0299 - «Moliyalanadigan lizing shartnomasi bo’yicha olingan asosiy vositalarning 
eskirishi». 
Ushbu schyotlarning kreditida asosiy vositalarga hisoblangan va hisoblanayotgan 
eskirish summalari ko’rsatiladi. Hisobvaraqlarning debetida asosiy vositani hisobdan 
 
48

---

chiqarish paytida unga hisoblangan eskirish summasining hisobdan chiqarilishi aks 
ettiriladi. 
Asosiy vositalarga eskirish hisoblanganida, eskirish summalari xarajatlariga 
o’tkaziladi. Eskirish summasi ishlab chiqarish xarajatlariga o’tkazilganida quyidagicha 
yozuv qilinadi: 
D-t Ishlab chiqarish xarajatlari schyotlari 
K-t Asosiy vositalar eskirishini hisobga oluvchi schyotlar. 
Agarda eskirish davr xarajatlariga o’tkazilsa quyidagicha yozuv qilinadi: 
D-t 9420-«Ma’muriy-boshqaruv xarajatlar» 
K-t Asosiy vositalar eskirishini hisobga oluvchi schyotlar.