Microsoft Word metodichka tarmoq Xavfsizligi

---

13-tajriba ishi 
Mavzu: ASA xavfsizlik texnologiyasini sozlash.
Ishdan maqsad. 
ASA xavfsizlik texnologiyasini sozlash ko`nikmalarini hosil 
qilish. 
Qisqacha nazariy ma'lumotlar 
Cisco Systems - Frost & Sulivanning 2018 yildagi hisoboti bo’yicha olib 
borilgan tadqiqotlar asosida xavfsizlik devorlari bo'yicha jahon bozorida yetakchi 
hisoblanadi. Kompaniyaning eng mashhur xavfsizlik mahsuloti Cisco ASA 
hisoblanadi. 
Cisco ASA tarmoqlararo ekrani(firewall) PIX seriyasining davomchisi bo'lib, 
ular Cisconing birinchi xavfsizlik devorlari bo'lgan va kompaniyaning tarmoq 
qurilmalarining ushbu segmentida ustunligini ta'minlagan. Infografikada muhim 
voqealar xronologiyasi keltirilgan. 
Muhim voqealardan biri Cisco kompaniyasi, Snort - hujumlarni oldini olish 
tizimi(IPS) va AMP antivirusini ishlab chiquvchi SourceFire tashkilotini sotib 
olishi bo'ldi. Kompaniyaning texnologiyalari 5500-X mahsulot qatoriga kiritilgan 
va FirePower xizmatlari sifatida tanilgan. O'shandan beri qurilmalar himoya 
mexanizmlari ta’minlash va boshqarish bo’yicha qulayligi oshirilib kelinmoqda. 

---

Funksional xususiyatlar 
Cisco ASA - bu quyidagi texnologiyalarni birlashtirgan ko'p funksiyali 
xavfsizlik vositasi: 
• keyingi avlod xavfsizlik devori (NGFW); 
• dasturlarni donadorlik bilan kuzatish va boshqarish tizimi (Cisco AVC); 
• VPN tunnellarini qurish tizimi (site-to-site IPsec); 
• yangi avlod hujumlarni bartaraf etish tizimlari(NGIPS); 
• retrospektiv himoya xususiyatlariga ega rivojlangan zararli dasturlardan 
himoya qilish (AMP) 
• muhimlik darajasi va tasniflash algoritmlari asosida URL-filtrlash; 
• zaifliklarni boshqarish tizimi va SIEM. 
Cisco Adaptive Security Appliance (ASA) 
Moslashuvchan va ko’p-funksiyali xavfsizlik imkoniyatlarini qadrlaydigan 
korxonalar uchun Cisco o'zining ASA texnologiyasini yaratdi. Ammo bu 
shunchaki firewall emas, balki ko'p imkoniyatlarga ega vositadir. 

---

13.1-rasm. Cisco Adaptive Security Appliance (ASA) 
Cisco ASA bu firewall imkoniyatlarini antivirus himoya tizimi, IPS va umuman 
virtual xususiy tarmoq taqdim etadigan barcha xususiyatlar birlashtiruvchisidir. 
ASAning asosiy ustunligi bu potensial tahdid tarmoq orqali tarqalish 
imkoniyatidan oldin tahdidni to'xtatishdir. Oldin keng tarqalgan bir necha soniya 
ichida barcha qurilmalarda ransomware paydo qiluvchi xavfli elektron pochta 
fayllariga qarshi kurashda bu eng maqbul tanlov hisoblanadi. Cisco ASA 
tahdidlarni faol ravishda qidirib topish va ularni to'xtatish orqali buni to'xtatadi. Bu 
barcha ma'lumotlar va aktivlarini himoya qiladigan kichik, o'rta va katta biznes 
tarmoqlar uchun qimmatli xavfsizlik vositasidir. 
Kompyuter tarmog'ida Cisco ASA 5500 - bu Cisco-ning 2005 yil may oyida 
taqdim etilgan tarmoq xavfsizligi qurilmasi bo'lib, u mashhur uchta Cisco 
mahsulotlarining jamlanmasi hisoblanadi, ular: 

Firewall va (NAT) funksiyalarini ta'minlovchi Cisco PIX. 

Ruxsatsiz kirishlarni oldini olish tizimlari (IPS) sifatida ishlaydigan 
Cisco IPS 4200 qurilmasi. 

---


Cisco VPN 3000 seriyali virtual xususiy tarmoqni (VPN) bilan 
ta'minlaydigan kontsentrator. 
Eng so'nggi Cisco ASA 5500 seriyasi Cisco PIX 500 “firewall”ining o'rnini 
egallaydi va uning imkoniyatlarini oshiradi va yanada faol xavfsizlik choralarini 
ta'minlaydi. Bu turli xil ma'lumotlar markazlari va tarmoqlarini eng kichigidan eng 
kattasiga va eng murakkabigacha himoya qilishga qaratilgan keng ko'lamli 
xavfsizlik moslamalaridir.
Dunyo bo'ylab bir milliondan ortiq Cisco ASA qurilmalari tarqatilganligi 
kiberxavfsizlik sohasida uning yuksak o’rnini isbotlaydi. Ajoyib tarmoq xavfsizligi 
platformasi va “firewall”i yordamida oxirgi foydalanuvchilar har qanday 
qurilmadan, istalgan vaqtda va istalgan joyda maxfiy ma'lumotlar, hujjatlar va 
ma'lumotlarga tezkor, xavfsiz va samarali kirish imkoniyatiga ega bo’lishadi. 
ASA dasturi xavfsizlikni yanada oshirish uchun qo'shimcha xavfsizlik dasturlari 
to'plamiga ulanishi mumkin. Cisco ASA dasturiy ta'minoti bir qator funksiyalar va 
imkoniyatlarga ega. Masalan: 

IPS, VPN imkoniyatlarini taklif etadi; 

Yuqori samarali, ko'p saytli va ko'p tugunli klasterlash orqali tashkilotlarga 
imkoniyatlarni oshirishga va ish faoliyatini yaxshilashga yordam beradi; 

Yuqori bardoshli dasturlar uchun yuqori imkoniyatlarni taqdim etadi; 

Jismoniy va virtual qurilmalar o'rtasida hamkorlikni ta'minlaydi; 

Ham tarmoq, ham ma'lumotlar markazining o'ziga xos ehtiyojlarini 
qondiradi; 

Cisco TrustSec xavfsizlik guruhi teglari va identifikatsiyalashga asoslangan 
xavfsizlik devori texnologiyasi bilan kontekstni xabardor qilishni 
ta'minlaydi; 

Har bir kontekst asosida dinamik marshrutni va saytdan saytga VPN o’tishni 
osonlashtiradi. 
Cisco ASA dasturiy ta'minoti, shuningdek, “Suite B” kriptografik algoritmlari 
to'plamini o'z ichiga olgan yangi avlod shifrlash standartlarini qo'llab-quvvatlaydi. 

---

Shuningdek, u xalqaro darajadagi veb-tahdidlardan himoya qilish uchun “Cisco 
Cloud Web Security” yechimi bilan birlashadi. 
Cisco ASA Modellari 
Cisco ASA 5510 - masofadan turib ishlashni hisobga oladigan kichik va o'rta 
biznes korxonalar uchun mukammal model, bu iqtisodiy jihatdan xavfsiz yechim 
hamdir. Barcha xavfsizlik xizmatlarini onlayn boshqarish platformasi orqali 
boshqarish mumkin. Cisco 5510-da siz kutgan yuqori samarali firewall va tarmoq 
xavfsizligi yechimlari mavjud. Xavfsizlik xizmatlari moduli buzilishning oldini 
olish imkoniyatlarini to'liq boshqarish imkoniyatini beradi va mustahkam antivirus 
xizmatini bajaradi. Biznes kelajakda kengayishini inobatga olgan holda himoya 
qilish mexanizmlarini sinflarga ajratadi, shuning uchun Cisco ASA 5510 
kompaniyaga kerak bo'lganda funksiyalarni kengaytirishga imkon beradi. 
Cisco ASA 5525-X - Cisco SecureX freymidan foydalangan holda, ushbu 
model xavfsizligi yanada murakkab tarmoqqa ega bo'lgan o'rta kompaniyalar 
uchun juda mos keladi. SecureX texnologiyasi Cisco taqdim etadigan xavfsizlik 
yechimlarining eng so'nggi versiyasidir.
Ishni bajarish tartibi 
1.
Cisco packet tracer dasturi ishga tushiriladi. 
2.
Tajriba ishi uchun cisco 2960 kommutatori, 2911 marshruzatori, ASA0 5505 
firewalli, server va kompyuterlar tanlanadi. 
3.
Quyida keltirilgan topologiya quriladi. 
4.
Qurilgan topologiya testlab ko`riladi. 

---

13.2-rasm. Tadqiq qilinayotgan tarmoq topologiyasi. 
Qurilgan topologiyada quyidagi buyruqlar teriladi: 
ASA0 ga quyidagi buyruqlar ketma ketligi kiritiladi. 
ciscoasa>en 
ciscoasa#conf t 
ciscoasa(config)#interface vlan 1 
ciscoasa(config-if)#no ip address
ciscoasa(config-if)#ip address 192.168.100.1 255.255.255.0 
ciscoasa(config-if)#exit
ciscoasa(config)#dhcpd address 192.168.100.22-192.168.100.50 inside
ciscoasa(config)#dhcpd dns 8.8.8.8 
ciscoasa(config)#enable password salom 
ciscoasa(config)#username elshod password admin 
ciscoasa(config)#ssh 192.168.100.22 255.255.255.255 inside
ciscoasa(config)#ssh timeout 1 
ciscoasa(config)#aaa authentication ssh console LOCAL 
ciscoasa(config)#interface vlan 2 
ciscoasa(config-if)# no ip address
ciscoasa(config-if)#ip address 195.158.0.2 255.255.255.252 
ciscoasa(config-if)#exit
ciscoasa(config)#route outside 0.0.0.0 0.0.0.0 195.158.0.1 
ciscoasa(config)#object network NET 
ciscoasa(config-network-object)#subnet 192.168.100.0 255.255.255.0 
ciscoasa(config-network-object)#nat (inside,outside) dynamic interface
ciscoasa(config-network-object)#ex 
ciscoasa#conf t 
ciscoasa(config)#access-list NAT extended permit icmp any any 
ciscoasa(config)#access-group NAT in interface outside

---

ROUTERga quyida buyruqlar ketma ketligi kiritiladi. 
continue with configuration dialog? [yes/no]: no 
Router>enable
Router#conf t 
Router(config)#interface gigabitEthernet 0/0 
Router(config-if)#no shutdown
Router(config-if)#exit
Router(config)#hostname IP 
IP(config)#interface gigabitEthernet 0/0 
IP(config-if)#ip address 195.158.0.1 255.255.255.252 
IP(config-if)#ex 
IP(config)#interface gigabitEthernet 0/1 
IP(config-if)#no shutdown
IP(config-if)#ip address 8.8.8.1 255.255.255.0 
Router(config-if)#do wr 
Router(config-if)#exit 
13.3-rasm Server ga IP manzil berish. 

---

13.4-rasm. Hostning ASA firewall orqali avtomatik IP manzil olishi. 
13.5-rasm. SSH protokoli yordamida firewallga masofaviy ulanish. 
13.1-rasm. Qurilgan topologiyani testlab ko’rish. 
Topshiriq: 
Amaliy ish mavzusi bo'yicha hisobot tayyorlash. Hisobotning mazmuni: 
- ishning raqami va mavzusi; 
- Cisco PacketTracerda tadqiq qilinayotgan tarmoq topologiyasining tasviri; 
- tarmoqdagi IP-manzillarni taqsimlash, ulanish diagrammasi (interfeys 
raqamlari), shu jumladan modelning tavsifi; 
- foydalanuvchi nomlari va parollari; 

---

- tarmoq elementlarini sozlash ro'yxati; 
- tarmoq elementlariga kirishga urinishlar natijalari. 
Nazorat savollari: 
1.
FireWall nima? 
2.
ASA firewallining qanday imkoniyatlari mavjud? 
3.
Cisco ASA firewallining qanday turlari mavjud?
4.
NGFW nima? 
5.
Cisco AVC nima? 
6.
NGIPS nima?