Microsoft Word mantiqut-tayr ziyouz com doc

YO’LCHINING O’LIMI OLDIDAN AYTGAN SO’ZLARI 
 
Yo‘lchilardan (haq yo‘lchisi, solikdan) jon chiqar vaqtida do‘stlari:  
- Nechuk holdasan? - deb so‘radilar. Haq yo‘lchisi javob berdi: 
- Umrim yo‘lida oxirat ozig‘ini g‘amlamadim, meva ham, bargham bermadim. Xijolatli 
fe’lim sababli qo‘limda faqat loy va tuproq qoldi. Oxirida topganim go‘rimga qo‘yiladigan 
bir g‘isht bo‘ldi. To‘plab yiqqan kiyim-kechaklarimdan shu janda va kafanligim qoldi. 
Avvalo meni qo‘z yoshlarim bilan yuvinglar. Oxirimda boshim tagiga bir g‘isht 
qo‘yinglar. Kafanim ko‘z yoshlarimga og‘ushta, peshanamga yozilganini ko‘rmoqqaman. 
Pok tanimni kafanim yopib tursa, tezroq tuproqqa qo‘shilaman. Kichik bir chuqurda 
(go‘rda) yotganimda boshimga tuproqdan o‘zga yog‘in yog‘maydi. Afsus, bir dona 
(urug‘) emasmanki, tuproqdan unib, o‘sib yashasam. Soya quyosh visolini orzu qiladi, 
lekin bu savdo juda qiyin, amrimaholdir. Bu ishning qiyinligi soyaga oshkor-ma’lum 

---

Mantiqut-tayr (nasriy bayon). Farididdin Attor 
 
 
www.ziyouz.com кутубхонаси 
162
bo‘lsa-da, u shu mushkul ishni sira xayolidan chiqarib tashlol-maydi. Mening ham 
ahvolim oftob yorug‘ini orzu qilgan soyaga o‘xshaydi. Men bu mushkul ishni xayolimdan 
chiqarolmayman. 
Inson o‘lganidan so‘ng yolg‘iz qoladi, daryo suviga g‘arq bo‘lsa ham labi quruqshab, 
bir tomchi suvni tomizadigan odam topolmaydi. 
Menga endi hech kim hamroz va hamdam bo‘lolmaydi, endi hech kim hamdard va 
mahram bo‘lolmaydi. Menda endi hech bir himmat va xirs kabi mayllar ham qolmaydi. 
Endi ruhim halovatida zulmat-g‘ashlik bo‘lmaydi. Endi dilimni hech kim ranjitmaydi, men 
ham hech kimning dilini ranjitmayman. 
Endi men sulton dasturxonidan luqmani havas qilmayman. Eshik ogasiga ham shoh 
dargohiga kiriting deb, yalinib-yolvormayman. Endi dilimda xalqdan uzoqlashib, 
yolg‘izlanib qolishdan tashvish bo‘lmaydi. Mening ahvolimda hamma narsa ostin-ustin 
bo‘lgan. 
Pir shunday deb, o‘z hol-ahvolidan xabar berdi.