Microsoft Word Мажмуа Фалсафа лотин doc

Mustaqil o’rganish uchun topshiriqlar: 
1. Ma’ruza matni bilan tanishib chiqing va savollarga javob bering. 
Eslatma: 4.1, 4.2.-ga qarang. 
2. O’quv hujjatlarbilan tanishib chiqing. 
Eslatma: 1.1., 1.2., 1.3, 1.4., 1.5.-ga qarang. 
3. O’quv topshiriqlari bilan tanishib chiqing. 
Eslatma: 2.1, 2.2. -ga qarang. 
 
Nazorat shakli: 
Og’zaki nazorat, savol-
javob va blis so’rov
 
Maksimal ball: 
0,5 b. 
Тalabaga
qo’yilgan ball: ______ 
O’qituvchi
imzosi:_____________ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
I. O’QUV-USLUBIY MATERIALLAR 
 
1.1. Borliq nima? 
 

---

72 
Faylasuflar qadim zamonlardan buyon «borliq» va «yo’qlik» haqida bahs 
yuritishgan. Ular borliqning vujudga kelishi, mohiyati, xususiyatlari va shakllari 
haqida ko’plab asarlar yozishgan. Хo’sh, borliq nima? Bu savol bir qarashda juda 
oddiy ko’ringani bilan unga shu choqqacha barcha kishilarni birday 
kanoatlantiradigan javob topilgani yo’q. Bu holat borliqqa turlicha nuqtai 
nazarlardan qarashlarning mavjudligi bilan izohlanadi. Masalan, ayrim faylasuflar 
borliqni moddiylik, moddiy jismlar bilan bog’lab tushuntirishadi. Ularning nuqtai 
nazarlaricha, borliq — ob’ektiv realliknigina qamrab oluvchi tushunchadir. U 
holda fikr, inson tafakkuri, o’y-xayollarimiz borliq tushunchasidan chetda qolar 
ekanda, degan savolga ular, bunday tushunchalar ob’ektiv reallikning hosilasidir, 
deb javob berishadi. 
Falsafaning borliq haqidagi ta’limotni izohlaydigan qismi — 
ontologiya
deb 
ataladi. (Bu tushunchani falsafada birinchi bor X. Volf qo’llagan). Olam va borliq 
masalalarshsh falsafaning ana shu sohasi o’rganadi. 
Yo’qlik
hech nima demakdir. Hamma narsani hech narsaga aylantiruvchi, 
hamma narsaning ibtidosi ham, intihosi ham yo’qlikdir. Bu ma’noda yo’qlik 
cheksizlik, nihoyasizlik va mangulik bilan birdir. Yo’qlik chekingan joyda borliq 
paydo bo’ladi. Demak, borliqning bunyodkori ham, kushandasi ham yo’klikdir. 
Borliq yo’qlikdan yo’qlikkacha bo’lgan mavjudlikdir. Yo’qlikni hech narsa bilan 
qiyoslab bo’lmaydi. Fanda yo’qlik nima, degan savolga javob yo’q.