Microsoft Word lisonut-tayr ziyouz com doc

CXXVI 
Yana bir qushning Hudhudga savoli 
 
Yana bir savol beruvchi so'radi: 
- Ey pok sayr etuvchi, kishida insof bor bo'lsa, buning ehsoni nimadan iborat bo'ladi? 
Haq menga insofli bo'lishni qismat etib, jonimga ana shunday ne'rhatni ozuqa qildi. Agar 
kishida shu xil sifat bo'lsa, u Alloh huzuriga yetisha oladimi? 
 
CXXVII 
Hudhudning javobi 
 
Hudhud shunday dedi: 
— Bu yaxshi gap. Bu odat hamma kishilar oldida e'zozlanadi. Odam uchun yaxshi 
sifatlar ko'p, ammo ular ichida eng sharaflisi insofdir. Kimningki insofi yo'q ekan, u inson 
sanalmaydi. Kishining fe'1-atvorida insofsizlikdan ortiq nuqson bo'lmaydi. Bu sifat 
haqiqiy 
mardlarning ishidir, har qanday kishi ham unga yetavermaydi. Noinsof kishi — odam 
emas. Odam insof istamaydi, ammo beradi. Haqiqat ahli kishilardan insof talab qilmaydi, 
chunki ularning o'zi insof egasidir. Agar kimki o'zi insofli bo'lmasdan, o'zgadan 
insof talab qilsa, u haqiqiy noinsofning o'zginasidir. 
 
CXXVIII 
Hikoyat 
 
Xo’ja Muhammad Porso(Bahouddin Naqshband shogirdi. Vafoti - 1419-y.) ismli oliy 
nasabli dinparvar Xoja Makkani ziyorat qilmoq uchun islom Ka'basi tomon yo'lga chiqdi. 
Xoja Abu Nasr(vafoti – 1460-y.) uning xizmatkori, xodimi, farzandi va eng yaqin kishisi 
edi. Ular maqsadga musharraf bo'lgach, buning uchun ma'budga shukrona bildirdilar. 
Har nimaki farz bo'lsa, o'shani ado etdilar, maqsad - xalqning hajini duo orqali qabul 
ettirish edi. Xalq hamjihatlik bilan bu ishni qabul etishni Xojaga topshirishgan edi. Olti 
yuz ming haqni izlovchi yo'lovchilar Xojaga bu iltimosni tayin qilishdi. 
"Qudsiya" va "Faslul-xitob" kabi asarlarning sohibi bo'l-gan Xoja jamoatga qarab 
shunday javob berdi: 
— Menga bu ishni bajarishni topshiigan ekansiz, men aytganlaringizdan tashqariga 

---

Lisonut-tayr. Alisher Navoiy 
 
 
www.ziyouz.com
 
кутубхонаси
 
67
chiqmayman. Ammo bu ishni bajaruvchi kishi hech shubhasiz fazlu kamolda yuksak va 
insof olamida yakkayu yagona bo'hshi kerak, shuning uchun bu vazifa menga emas, 
balki Abu Nasrga munosibdir. Yaxshisi, asr kishilari haqiga u duo qila qolsin. 
Xoja Abu Nasrni shu yanglig' ta'rif bilan elning duosini o'qishni unga taklif qildi. U 
ko'rsatgan bu insof va ehsonni kishilar boshdan-oyoq sidqidillik bilan qabul etishdi. 
Xoja Abu Nasr minbarga chiqib, el haqiga duo o'qidi. Xalq hojatini chiqarish uchun 
Alloh oldida munojotlar qildi. Xoja esa minbar yonida chin dildan uzluksiz ravishda 
"omin" deb turdi. 
Duo oxiriga yetgach, minbar ustidagi kishi shunday dedi: 
— Ey qudratli Alloh! Agar mening duolarim mustajob bo'lmasa, pastda turganning 
"omin"ini zoye' qilmagil! 
Bu so'zlami eshitgan olti yuz ming kishi faryod chekib, kattayu kichik zor-zor yig'ladi. 
Odamlar ularga oforinlar aytib, ham otasi, ham o'g'li insofiga qoyil qolishdi. 
Shunday qilib, inson uchun insofdan yaxshiroq sifat bo'lmaydi, buni faqat ma'rifatsiz 
kishilargina anglamaydi. 
 
CXXIX 
Yana bir qushning Hudhudga savoli 
 
Yana bir savol beruvchi so'radi: 
— Yig'in orasida bandasiga adabsizlik qilish joizmi? Sidra daraxti ustida o'tirgan 
yuksak martabali qushga oddiy bir qush adabsizlik ko'rgizsa va bu xatti-harakati bilan 
burgut jur'atini namoyon etsa, natijasi qanday bo'ladi? Yo'qsa, bu takabburlik deb 
hisoblanadimi?