Microsoft Word lisonut-tayr ziyouz com doc

www.ziyouz.com
 
кутубхонаси
 
23
ekan. Tog' orasida uzlatga chekinib, odamlardan uzoqlashdim, deb aytding. Aslida bu 
go'shanishinlik emas, nafsu havoga berilishdir. Tog' va cho'qqilar ustida u yoqdan hu 
yoqqa tinmay yugurganing-yugurgan! Har lahza telba kishilar kabi behuda qahqaha 
otishing ham o'rinsiz. Ma'naviy gavhar haqida ham nomunosib so'zlar aytding. Ey, jahl 
bilan mast bo'lib, faqat o'zini o'ylovchi, sen qayoqdayu ma'naviyat qayoqda! Bu xil 
yolg'on so'zlar bilan muttahamlik qilib, ma'no gavhari haqida og'iz ochma! O'z so'zlaring 
bilan asl zoting pastligini, bema'ni va badbaxtligingni ko'rsatding. Sen shunchalik 
yolg'onga mubtalo bo'ldingki, ulardan boshingga yuz balo kelgusidir. 
 
L 
Hikoyat 
 
Bir ulusning tolei past qallob kishisi bor edi. U bir shaharga borib, o'ziga “javhariy - 
qimmatbaho toshlarni ajratuvchi” deb ot qo'yib oldi. O'zi esa eshak munchoqni firuzadan 
ajrata olmasdi. Nafsini quyushqondan tashqari cliiqarguncha soxta gavharlar yasab, 
o'zini gadolikdan xalos etdi. Shishaga har xil ranglar surtib, ularni la'l va yoqut deb 
qalbakilik qildi. Xalq uning soxta ishlarini chin deb o'yiardi. Bir kuni o'sha qallob shu 
tarzda hunar ko'rsatib, bir boyga oddiy parcha toshni xushrang qilib (bo'yab), juda katta 
pulga sotdi. Ko'p o'tmay u bu pulni ishlatib yubordi. 
Gavhar olgan kishi qalbaki ishdan voqif bo'ldi: o'sha muttaham bir tillalik la'l billurni 
yuz ming tillaga sotgan ekan. Gavhar egasi savdodan aynib, soxta gavharflirushni 
ushladi va pulini qaytarib berishni talab qildi. Gavharfurushning to’lashga hech vaqosi 
yo'q edi. Shuning uchun u muttaham qallobni qiynab o'ldirdilar. 
 
LI 
Tazarv uzri 
 
Yana gulyuzli Tazarv shunday arz etdi: 
- Ey to'g'ri yo'l ko'rsatishda nom cliiqargan! Men husn va chiroyga ega bir qushman. 
Gulshan icliida ko'rinishim nihoyatda go'zaldir. Alloh azaldan menga beqiyos husnu 
zebolik va lutfu ra'nolik nasib etgan. Benihoya jamol va go'zallik meni kishilar nazdida 
sevimli qildi. Suyukli kishining ishi nozu istig'no qilish emasmi?! Zeroki, chiroyli kishilar 
uchun odamlar ranj chekishni ravo ko'rmaydilar. 
 
LII 
Hudhudning Tazarvga javobi 
 
Hudhud dedi: 
— Ey xayoli, xulqi va so'zlari ajabtovur qush! Hech kim o'z husnu jamoli haqida 
senchalik lof urmagan edi. Bu so'zlarni hatto jinnilar ham, barcha go'l va sodda kishilaru 
hattoki yosh go'daklar ham aytmaydi. Har xil rang-barang ko'ylaklar bilan yasan-tusan 
qilib yuruvchi suyuqoyoq xotinlar ham sening bu so'zlaringdan nomus qiladilar. Hech bir 
kimsa bu xil behuda da'voni so'zlamagan, er kishilar u yoqda tursin, hatto xunasalar 
ham bu xil da'vo qilishmagan! Bu kabi o'z kamolotini vasf etuvchi fikri ojiz kishining 
ushbu safarga chiqqamdan chiqmagani yaxshiroqdir. Sen o'ziga bino qo'ygan xotinlar 
kabisan, bundan erlik nomingga isnod yetadi. Er kishi himmat bilangina er sanaladi, 
ziynat bilan faxrlanuvchi er — er emas. Erning haqiqiy go'zalligi uning yaxshi fe'l-
atvoridir. Bunday kishilar uchun yangi zarbof libos eski shol bilan bab-baravar turadi. 
 

---

Lisonut-tayr. Alisher Navoiy