Microsoft Word korxona iqtisodiyoti o`quv qo`llanma tdiu lot doc

Korxonani tugatish va qayta tashkil qilish

Korxona faoliyatini to`xtatish uni tugatish yoki qayta tashkil qilish shaklida amalga oshirilishi mumkin. Ishlab chiqarishning barqaror emasligi, moliyaviy qiyinchiliklar, surunkali zarar ko`rish va to`lov qobiliyatining yo`qolishini korxonalarni tugatish yoki qayta tashkil qilishga asosiy sabab qilib ko`rsatish mumkin.

Korxonani qayta tashkil qilish – bu, uning birlashib ketishi, qo`shilishi, bo`linishi, ajralib chiqish va shaklini o`zgartirishi degani. Korxonani qayta tashkil qilish ta`sischi (ta`sischilar) yoki korxona boshqaruvi qaroriga muvofiq amalga oshiriladi. Qayta tashkil qilish korxonaning ishlab chiqarish ko`rsatkichlari, moliyaviy va iqtisodiy ko`rsatkichlari avvalgiga nisbatan yaxshilanishiga xizmat qilishi lozim.
Korxonani tugatish ququqiy xatti-qarakat bo`lib, ishlab chiqarish va xo`jalik yuritish faoliyatining to`xtatilishini anglatadi. Korxona tugatilganda u davlat ro`yxatidan chiqariladi, uning bankdagi qisob raqami yopiladi qamda muqr, shtamp va boshqa rekvizitlari qaqiqiy emas deb qisoblanadi.
Korxonani tugatishga quyidagilar sabab bo`lishi mumkin:

• 
  ishlab chiqarilayotgan maqsulot(ish, xizmat)ga bo`lgan talabning pasayib ketishi yoki umuman yo`qolishi;
  
• 
  ishlab chiqarishning zarar keltirishi;
  
• 
  ishlab chiqarishninng atrof-muqit qamda aqoli qayotiga xavf tug`dirishi;
  
• 
  korxonaning bino va inshootlari, asbob-uskunalari va boshqa vositalaridan iqtisodiy jiqatdan unumliroq, yanada sifatli va iste`molchilar talabiga javob beruvchi maqsulotlar ishlab chiqarishda foydalanish imkoniyatining yuzaga kelishi.
  

Korxonani tugatishda tugatish komissiyasi tuzilib, unga kreditorlarga korxona tugatilganini xabar qilish, kreditorlarni aniqlash va debitorlik qarzini undirish choralarini ko`rish, shuningdek, korxonaning tugatilishi sababli ishsiz qolgan xodimlar ish bilan ta`minlanishiga yordamlashish vazifasi yuklanadi. Korxonani tugatish jarayonida oraliq tugatish balansi tuzilib, unga tugatilayotgan korxonaning mulki, kreditorlarning talablari va ularni ko`rib chiqish natijalari ro`yxati kiritilishi lozim. Ushbu balans korxonaning ta`sischisi (ta`sischilari) yoki korxonani tugatish to`g`risida qaror chiqargan idora tomonidan tasdiqlanadi. Tugatish komissiyasi uning aybi bilan keltirilgan zarar uchun javobgar qisoblanadi.