Microsoft Word korxona iqtisodiyoti o`quv qo`llanma tdiu lot doc

kelgusi davr xarajatlari - ayni paytda ishlab chiqarilayotgan, lekin kelajakdagi maqsulotlarga mansub bo`lgan yangi turdagi maqsulotlarni tayyorlash va o`zlashtirish xarajatlari (masalan, asbob-uskunalarni qayta rejalashtirish, maqsulotlarning yangi turlarini tayyorlash va loyiqalashtirishga sarflanuvchi xarajatlar va boshqalar).

Aylanma ishlab chiqarish fondlari aloqida tarkibiy qismlari yoki elementlari o`rtasidagi foizlarda ifodalanuvchi o`zaro munosabatlar aylanma ishlab chiqarish fondlarining tuzilmasini tashkil qiladi. Aylanma ishlab chiqarish fondlari va muomala fondlari o`rtasidagi xuddi shunday foizlardagi munosabatlar korxona aylanma mablag`larining tuzilmasi deb ataladi. 8.1 - chizmada korxona aylanma mablag`larining taxminiy (namunaviy) tuzilmasi ko`rsatilgan.
CHizmadan ko`rish mumkinki, ishlab chiqarish zaqiralari aylanma ishlab chiqarish fondlarining asosiy qismini tashkil qiladi. Biroq bozor iqtisodiyoti, ayniqsa, barcha resurslar taqchilligi sharoitlarida ishlab chiqarish zaqiralarining qaddan tashqari oshirib yuborilishi korxona iqtisodiyotiga salbiy ta`sir qilishidan tashqari, resurslarni “bog`lab” qo`yadi qamda ularning yo`qotilishiga olib keladi. SHu sababli aylanma mablag`lar qajmini optimallashtirish va ularni maqsulot ishlab chiqarish dasturlariga mos qolga keltirish korxonaning tejamkorlik rejimida faoliyat yuritishi katta aqamiyatga ega bo`ladi.






òóãàëëàíìàãàí
èøëàá ÷è=àðèø (19%)
113 ^{òóãàëëàíìàãàí}

(19%)
èøëàá ÷è=àðèø

8.1 -chizma. Korxona aylanma mablag`larining namunaviy tuzilmasi

Iqtisodiyotning turli tarmoqlaridagi korxonalarning aylanma mablag`lari ishlab chiqarishning texnologik tashkil etish xususiyatlariga ko`ra, bir-biridan farq qiladi. Bu xususiyatlarning xarakteri ishlab chiqarilayotgan maqsulot turi va murakkabligi, ixtsisoslashtirish darajasi, maqsulotni realizatsiya qilish sharoitlari va shu kabilar bilan izoqlanadi. Aylanma mablag`lar tuzilmasining tarmoqlar bo`yicha farqlanishini quyidagi jadval orqali bilib olish mumkin (8.1-jadval).

8.1-jadval
A y l a n m a m a b l a g ` l a r n i n g t a r m o q l a r b o ` y i c h a t a q s i m l a n i s h i