Microsoft Word Ko‚chmas mulkka investitsiyalash doc

3.2.2. Qurilishda ulushli ishtirok etish va bo‘lib to‘lashga sotish 
 
Hozirgi kunda turar-joyni moliyalashning tarqalgan usuli qurilish-
da ulushli qatnashish hisoblanadi. 
Ulushli qatnashuvning asosiy variantlari: 
– yuz foizli bir martali to‘lov bilan – paychiga ko‘rsatilgan metraj 
bilan qurilayotgan alohida kvartira, kelishuvni imzolash fursatidagi quri-
lishning qiymati summasini biriktiriladi, qurilish so‘nggida – paychi o‘r-
tasida o‘zaro hisob-kitobga to‘langan, kvartira paychining mulkiga ras-
miylashtiriladi; 
– bosqichli to‘lov bilan – paychiga metraji ko‘rsatilgan qurilayot-
gan xonadonda alohida kvartira biriktiriladi, shartnomada inqirozni 
hisobga olgan holdagi to‘lov grafigi (birlamchi bo‘nakning kattaligi 
turar-joy uyning tayyorlik darajasi) 20%dan kamroq, har bir bo‘nak 
grafik bo‘yicha turar-joyni aniq miqdori bilan to‘lanadi; 
– mavjud turar-joy hisobi bilan – qarz oluvchiga metrajini ko‘rsat-
ganligi bilan, qurilayotgan xonadonda alohida kvartira biriktiriladi, yangi 
kvartirani eskisini qiymatini hisobi natijasida, eski va yangi kvartiralar-
ning qiymatidagi farqni paychi qurilish jarayonida pul bilan to‘laydi.  
Bugungi sharoitda turar-joyni mavjudligini kengaytirish ulushli 
qurilish va turar-joy pulini bo‘lib, to‘lashga sotish, qurilish jamg‘arma-
lari tizimini, turar-joy jamg‘arma dasturlarini ishlashi, mahalliy budjetlar 
va korxonalari o‘z ishchilariga turar-joyni xarid qilishga ssuda taqdim 
etish dasturlarini ishlashi orqali amalga oshiriladi.  
Bo‘lib to‘lashga sotish – ko‘chmas mulkni moliyalash usuli bo‘lib, 
xarid-sotuv bitimiga ko‘ra, to‘lovlarni vaqti bo‘yicha taqsimlashga asos-
langan. Bunda sotuvchi sotish yilida muhim soliqlardan qochishi mum-

---

 
97
kin, chunki to‘lovlar vaqt bo‘yicha taqsimlanadi, pul vositalari uchun 
ehtiyoj bo‘yicha kredit olishi mumkin.