Microsoft Word Ko‚chmas mulkka investitsiyalash doc

Developer – quruvchi emas, balki ko‘chmas mulk obyektini eng yax-
shi joyda shunday joshlashtiruvchiki, bu obyektga investitsiyalangan man-
balarni qaytarish va loyihani realizasiyasidan foyda olishga imkon beradi. 
Har qanday loyihani amalga oshirishda developer ishning uch xil 
bosqichidan o‘tadi: 
1. Ko‘chmas mulkni rivojlantirish loyihasini amalga oshirish im-
koniyatini aniqlash, quyidagilarga asoslanib: 
•  iqtisodiy rivojlanishning uzoq muddatli tendensiyalari (aholi 
dinamikasi, iqtisodiyot va uy xo‘jaligini rivojlanish istiqboli); 

---

 
99
•  soliq va moliyaviy tizim, loyihaning ehtimolli samaradorligi holati; 
•  turar-joyga, savdo va sanoat ko‘chmas mulkka talab va taklif; 
•  loyihani amalga oshirishning eng yaxshi joyi. 
2. Bu bosqichni natijasi bo‘lib, loyihani amalga oshirishga oid 
qaror qabul qilish, unga ariza tashlash. Loyihani amalga oshirish va unga 
biznes rejaning shartlarini aniqlanishi: 
•  loyiha realizasiyasi (yer uchastkasida ehtiyoj, zaruriy infratu-
zilma, loyihani realizasiyasi uchun qo‘shimcha shartlarda ehtiyoj); 
•  loyihani realizasiyasi, rentabelli, moliya bozori, pudrat ishlari, 
moliyalashning ehtimolli manbalarini aniqlash (o‘z vositalari, jalb etila-
yotgan investorlarning vositasi); 
•  loyiha realizasiyasi bo‘yicha jamoatchilikning ijobiy fikrini 
tayyorlash va davlat organlarini ruxsatini olish; 
•  yer uchastkasini olish masalasi bo‘yicha uning egasi bilan keli-
shuv o‘tkazish, yerni qurilishga taqdim etish shartlarini kelishib olish. 
3. Bu bosqich natijasi, yer uchastkasini qurishga huquq olish, 
ruxsat va kelishuvlarni to‘liq yig‘imi, tasarrufda mavjud moliyaviy man-
balarini aniqlash (vositalarni jalb etish imkoniyatini hisobga olish), loyi-
hani realizasiyasi uchun uchastkani tayyorlash, loyiha realizasiyasi biz-
nes-rejasini ishlab chiqarish. 
Mana shu barcha shartlarni bajargandan so‘ng ko‘chmas mulkni rivoj-
lantirish loyihasi jalb etishga qabul qilinadi va keyingi bosqich boshlanadi. 
Ko‘chmas mulkni rivojlantirish loyihasini realizasiyasi: 
• moliyaviy manbalarni jalb etish (investitsion institutlar, kelajak-
dagi foydalanuvchilar, bank kreditlari vositalari); 
• pudratchi, loyihaviy va qurilish tashkilotlarini jalb etish; 
• qurilishni moliyalashtirish tashkiloti va uning bajarilishi ustidan 
nazorat; 
• obyektini ekspluatasiyasiga sotish (o‘tkazish), jalb etilgan mo-
liyaviy vositalarni qaytarish. 
Bunday holatda, developer ko‘chmas mulkni rivojlantirishda mar-
kaziy figura hisoblanadi. U to‘g‘ridan-to‘g‘ri investorlar oldida ularning 
vositalarini samarali boshqarilishiga, bank oldida kredit manbalarini 
qaytarilishiga, loyihaning sifati uchun davlat organlari oldida, pudratchi-
lar oldida ishni o‘z vaqtidagi moliyalanishiga va nihoyat, iste’molchilar 
oldida mahsulot uchun javob beradi. 

---

 
100