Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

Dominat davri.  284 yili imperator Diokletian taxtga o‘tirib, u 
305 yilga qadar imperiyani idora etdi. Diokletian g‘oyat katta 
imperiyani yakka o‘zi idora qila olmasligini tushunib, o‘ziga 
hokimdoshlar tayinlagan. Ulardan biri Maksimian Galliyadagi 
bagaudlar harakati va Afrikadagi “yovuz” mavritan qabilalarining 
qo‘zg‘olonlarini bostirgan. Diokletian va uning har bir noibi muayyan 
hududda hokimlik qilgan. Diokletianning o‘zi va do‘sti Maksimian 
avgust unvonini, ikki noibi esa Sezar nomini olgan. 
Diokletian saroyida dabdabali tantanalar o‘tkazib, imperator 
hokimiyatining obro‘sini mustahkamlashga harakat qilgan. Imperator 
bilan salomlashishning alohida tartibi - uning alvon libosi etagini 
o‘pib,  dominus (uy egasi, xo‘jayin) deb murojaat qilish marosimi 
joriy qilingan. Diokletian o‘rnatgan boshqaruv tartibi tarixda 
“dominat” deb nom olgan. 
Dominatning tayanchi bo‘lgan zodagonlar Diokletianni “oltin 
davr” otasi deb ataganlar. Shu bilan birga hukumat viloyatlardagi 
zodagonlarning kuchayib borayotgan ta'sirini kamaytirish maqsadida 
munitsipal yer egaligini qo‘llab-quvvatlagan. Imperator farmonlari 
(ediktlari) mayda mulkni zo‘rlik bilan tortib olishni cheklab qo‘ygan. 
Qarz bergan kishining qarzdor yerini o‘zboshimchalik bilan egallab 
olishi, arzon narxda sotib yuborishi taqiqlangan. 
Diokletian imperiyaning ichki birligini mustahkamlash maqsadida 
qator islohotlar o‘tkazgan. Yangi ma'muriy bo‘linishga muvofiq 
imperiya hududi 12 diotsezga, diotsezlar 114 ta viloyatga bo‘lingan. 
Soliq olish ham tartibga solingan. Jon boshi solig‘i bilan birga yangi - 
yer solig‘i joriy qilingan. Bu soliq hajmini belgilashda yer, ish kuchi 
va jonivorlar soni hisobga olingan. Diokletianning moliyaviy islohoti 
narx-navoning oshishini to‘xtata olmagan, chunki muomalaga 
chiqarilgan, to‘la qimmatga ega bo‘lgan pullar qadrsizlanib ketgan.