Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

Kum shahriga taxminan miloddan avvalgi 750 yilda Evbeya 
Xalkidasi aholisi tomonidan asos solingan. Sitsiliya orolidagi 
dastlabki yunon koloniyasi Naksos (miloddan avvalgi 734 yil) edi. 
Shu qatori axeylar tomonidan Sirakuza (miloddan avvalgi 733 yil) va 
spartaliklar tomonidan Tarent (miloddan avvalgi 706 yil) rodosliklar 
va kritliklar tomonidan esa, Gela shahriga (miloddan avvalgi 688 yil) 
asos solingan. Yunonlar tomonidan mustamlaka sifatida bosib olingan 
Janubiy Italiya va Sitsiliya - Buyuk Yunoniston nomi bilan 
yuritilgan. Yunonlar nafaqat iqtisodiy, madaniy taraqqiyotni, balki 
Italiya uchun yangi ijtimoiy tuzum, ya'ni quldorlik tuzumini olib 
keldilar. Iqtisodiy o‘sish aholining ijtimoiy tabaqalanishiga olib keldi 
va Buyuk Yunoniston polislarida ma'lum darajada sinfiy tuzum 
shakllandi. Ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot, quldorlik munosabatlarning 
shakllanishi Bolqon Yunon polislari bilan aloqada ro‘y berdi. Bu 

---

 
 
324
polislarda ayni vaqtda (miloddan avvalgi VIII - VI asrlar) urug‘chilik 
tuzumi qoldiqlariga qarshi kurash borib, quldorlik tashkil topa 
boshladi. Jadal ishlab chiqarish va qishloq xo‘jaligini rivojlantirish 
uchun ko‘plab ishchi talab etilgan. Mehnatga mahalliy aholi jalb 
qilingan, so‘ng qullik asoratiga solingan. Aristokratiya (zodagonlar), 
katta yer egalari, kema egalari, savdogarlar, ustaxona egalari quldorlar 
sinfini tashkil qilib, ular erkin fuqaro hisoblangan. Erkin fuqarolarning 
yana bir qatlami - hunarmandchilik ustaxonalarida mehnat qilib, 
kichik savdogarlik bilan shug‘ullangan va aholining alohida sinfini 
tashkil etgan. Aristokratiya bilan demokratik ruhdagi o‘rtahollar va 
qul qilingan mahalliy aholi o‘rtasida doimiy tengsizlik mavjud 
bo‘lgan. Yunon mustamlakalarida zodagonlar va yangi aslzoda 
quldorlar manfaatini himoya qiladigan oligarxiya hokimiyati 
o‘rnatilgan. Hokimiyatni qo‘liga olgan oligarxiya o‘z manfaatlariga 
mos huquq me'yorlarini ishlab chiqdi. Qonun va huquq kodeksini 
tuzgan  Lokralik Zalevkning  Kampaniyalik Xaronda haqida 
qaydlari saqlanib qolgan. Ushbu hujjatlarda qayd etilgan ijtimoiy- 
siyosiy rivojlanish Buyuk Yunoniston sinfiy jamiyati va davlat 
apparati Yuqori darajada shakllanganligidan dalolatdir. 
Italiya janubi va Sitsiliyadagi yunon polislari Italiyaning umumiy 
ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy rivojida muhim rol o‘ynagan. Yangi 
quldorchilik munosabatlarining polis tuzumi shakllari mahalliy italiy 
qabilalarining tarixiy rivojlanishi jarayonini tezlashtirib, urug‘chilik 
munosabatlari buzilishi, davlatning vujudga kelishi hamda 
quldorchilik jamiyati shakllanishiga olib keldi.