Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

Qadimgi  
Falastin 

---

 
 
143
unumdor bo‘lib, “jannat bog‘i” nomini olgan. G‘arbiy Falastindagi 
ba'zi viloyatlarning yerlari ham serunum bo‘lgan. Vadi - Kelt 
daryosidan sug‘oriladigan Iyerixon tekisligi ana shunday viloyatlardan 
biri bo‘lgan. Iqlimi issiq, suvi serob bu yerlarda hatto xurmo palmasi 
o‘sgan.  
Arxeologik qazish ishlari Falastinda qadimgi tosh davridayoq 
odamlar yashaganligini ko‘rsatadi. Masalan, Gennisaret ko‘lining 
shimoliy-Sharqiy qirg‘og‘idagi g‘ordan neandertal odamning bosh 
suyagiga o‘xshash bosh suyak topilgan. Bu yerdan yana panshaxa, 
qirg‘ich, nayza va keyingi mustye va orinyak tipidagi qurollar kabi 
jihozlar chiqqan. Yuqori paleolit davriga oid shunday qurollar 
Quddusning shimoliy-Sharqidagi Shukbax yonidagi g‘ordan ham 
topilgan. Markaziy Falastinni mamlakatning janubiy qismidan ajratib 
turadigan Ayalon vodiysining g‘arbiy qismidagi qadimgi Gezerda 
o‘tkazilgan qazishlar vaqtida, neolit davriga xos noyob yodgorliklar 
kompleksi topilgan. Gezer yonida
1
gi qoyalarda tabiiy va sun'iy g‘orlar 
juda ko‘p. Neolit davrining odamlari ana shu g‘orlarda yashaganlar. 
Gezerning eng ko‘hna qatlamlari va Falastinning boshqa joylaridan 
topilgan sopol buyumlar neolit davriga xos. Arxeologik qazilmalar 
natijasida Falastin hududida qadim zamonlarda katta iqtisodiy, harbiy 
va madaniy ahamiyatga ega bo‘lgan shaharlar xarobalari topildi. 
Laxish xarobalarida mis qurol-yarog‘lar, shuningdek, XVIII - 
XIX sulolalarga mansub yozuvlarda bitilgan Misr qo‘ng‘izlarining 
tasviri topilgan. Misr va Xanaan yozuvlari, ayniqsa, diqqatga sazovor. 
Bunda topilgan sopol idishlardagi chizgilar o‘ziga xos alomatli yozuv 
paydo bo‘lganini ko‘rsatadi. Xarsang toshlardan ko‘tarilib, devor bilan 
o‘ralgan va to‘g‘ri burchakli minoralar bilan himoyalangan ko‘hna 
qal'a Gezer qala'sining xarobalari ham diqqatga sazovor. O‘lik 
dengizining shimoliy-g‘arbida joylashgan Iordan vodiysining g‘arb 
tarafida qadim shahar xarobalari topilgan. Tadqiqotchilar bu shaharni 
Tavrotda tasvirlangan Iyerixon shahriga o‘xshatadilar. Qazishlar 
natijasida bu shahar miloddan avvalgi IV-III ming yillikdayoq, 
yaxshi himoya qilingan qal'a bo‘lganligi aniqlangan. Samariyadagi 
Axam saroyidan xo‘jalik hisobotiga doir sanasi ko‘rsatilgan hujjatli 75 
dona sopol parchasi topilgan. Quddusdan Yahudiya shohi Xizkiya 
                                                 
1
World and Global History : Research and Teaching / edited by Seija Jalagin, 
Susanna Tavera, Andrew Dilley- Pisa: Plus-Pisa University Press, 2011 

---

 
 
144
zamoniga  (taxminan miloddan avvalgi 715-yillar) oid Siloam 
yozuvi Iordan daryosi ortidan topilgan. Unda Moavit hukmdori