Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
ASHOB al-HADIS, ahd al-hadis (arab. -rivoyat tarafdorlari) - an’anaviy islom 
tarafdorlari, ilk islomdagi oqimlardan biri. 8-a.da shakllangan. Ashob ar-ra’yga qarshi 
o‘laroq, dastlab Madina maktabiga mansub faqihlar va muhaddislarni shu nom bilan 
atashgan. A. al-H. diniy-huquqiy masalalarni hal etishda har xil yangicha uslublarga 
qarshi chiqishgan. Bu ishda ular mavhum, tajribadan o‘tmagan uslublarni qo‘llanishga 
yo‘l qo‘ymaslik lozim deb hisoblab, amaliy faoliyatda faqat Alloh kitobi (Qur’on) va 
payg‘ambar sunnasiga asoslanishga da’vat etishgan. Keyinchalik tobora rivojlanib 
borgan jamiyat zayli va talablari ta’sirida ijmo’ va qiyosni musulmon huquqining 
manbalari deb tan olishgan, biroq Qur’onni talqin etishda yangicha uslublarni keng 
qo‘llanishga yo‘l berishmagan va uni cheklab qo‘yishgan.  
 
 
ASHOB ar-RA’Y (arab. - fikr tarafdorlari) - ra’y, fikr va aql bilan hukm chiqaruvchi 
ulamolarga berilgan nom. Islom ilmlaridan tafsir, fiqh kabi sohalarda ijod qiluvchi olimlar 
ikki turga bo‘linadi. Birinchi turi - Qur’onni tafsir qilishda va biror shar’iy hukm 
chiqarishda faqat Qur’on oyatlari, hadislar, sahoba va tobeinlardan naql qilingan 
rivoyatlarga suyanadigan olimlardir. Ikkinchi turi - tafsir va fiqh sohasida faqat naqliy 
dalillarga suyanish bilan qanoatlanmay ijtihod, ya’ni aql, fikr va ra’yni ham ishga solib 

---

Islom Ensiklopediyasi 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
36
shar’iy hukmlar, fatvolar ijod etadigan olimlardir. Shu ikkinchi turiga A. ar-R. deb nom 
berilgan. Ular mutafakkir olimlar deb ham yuritiladi.