Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
ISMOILIYLAR - shialik ichida vujudga kelgan asosiy firqalardan birining tarafdorlari. I. 
harakati 8-a. o‘rtalarida boshlangan. 10-11-a.larda Yaqin va O’rta Sharkda keng 
tarqalgan, imom Ja’far as-Sodiq (q. Ja’fariylar) vorisi masalasi yuzasidan shialar 
o‘rtasida kelib chiqqan ixtilof bilan bog‘liq. I. turli davrlarda, turli mamlakatlarda har xil 
nom bilan atalgan: botiniylar, sab’iylar, ta’limiylar, mulhidlar va h.k. I. shakllanishi Arab 
xalifaligida ziddiyat va xalq qo‘zg‘olonlarining kuchayishi oqibatida ro‘y bergan. 
Shialikning ba’zi tarafdorlari abbosiylar bilan hamjihat bo‘lib, boshqa bir guruh shialar 
esa, abbosiylarga qarshi kurashni davom ettirishda Ja’far as-Sodiqning to‘ng‘ich o‘g‘li 
Ismoilni yettinchi imom deb tan olib, uning atrofiga jipslashdi. Ammo, Imom Ja’far 
maishatga berilgan Ismoil o‘rniga kichik o‘g‘li Muso al-Kozimni voris etib tayinladi. 
Bundan norozi bo‘lgan Ismoil tarafdorlari uning vafotidan (762) keyin o‘g‘li Muhammad 
ibn Ismoilni imom deb tanidi, shu tariqa imomlikni Ismoil avlodida saqlab qolish 
tarafdorlari o‘zlarini Ismoiliylar deb atay boshladi. Muhammad ibn Ismoil vafot etgach, 
uning tarafdorlari o‘rtasida kelishmovchilik chikdi. Ba’zilar uni oxirgi - yettinchi imom 
deb bilib Mahdiy sifatida qayta tiriladi, deb ishondi. 9-a. 2-yarmidan bu ta’limot 
tarafdorlarini qaramatiylar deb atay boshladilar. Ta’qibotlardan Suriya, Xuroson va 
boshqa mamlakatlarga qochgan ikkinchi guruh botiniy (mahfiy) imomlar nomini oldi. 

---

Islom Ensiklopediyasi