Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
HANBALIYLIK - sunniylikdagi diniy-huquq mazhablaridan biri. Ahmad ibn Hanbal asos 
solgan. H. huquq tizimi o‘ta torligi, har qanday ko‘rinishdagi "yangilik"ka, diniy 
masalalarda erkin fikr yuritishga qarshiligi, shariat ahkomlariga rioya etishda qat’iy 
turishligi bilan ajralib turadi. H. tarafdorlari Qur’on va hadislarni erkin talqin etish 
yo‘lidagi har qanday urinishlarni qoralaganlar. Shuning uchun ham bu mazhab keng 
tarqalmagan. Faqat 9-a.ning 2-yarmida arab xalifaligida mu’taziliylarning va ilohiyot 
sohasidagi hurfikrlilikning ta’qib ostiga olinishi tufayli H. ta’siri birmuncha kengaygan va 
12-a.da mustaqil mazhabga aylangan. 10-a.da Eronda, 11-a.dan 15-a.gacha Suriya va 
Falastinda H. izdoshlari ko‘p bo‘lgan. Undan keyingi asrlarda H. tarafdorlari yana 
kamayib ketgan. Hozirda H. Saudiya Arabistonida rasman e’tirof etilgan, boshqa 
mamlakatlarda kam uchraydi. 
 
 
HANIF (arab. - chinakam e’tiqod qiluvchi, taqvodor) - haqqa moyil yakkaxudolikka 
e’tiqod qiluvchi taqvodor odam. Musulmonlar rivoyatiga ko‘ra, islomgacha Arabistonda 
qabila xudolariga sig‘inishni rad etgan, zohid, yakkaxudoga astoydil ishongan, lekin 
xristianlikka ham, yahudiylikka ham qo‘shilmagan va Ibrohim (as) dinlarida bo‘lgan 
odamlarni H. deb atashardi. Qur’onda Ibrohim (as) ham H. deb nomlangan, uning 
chinakam yakkaxudolikka asoslangan dinini Muhammad (sav) tiklagan, deb hisoblanadi. 
8-9-a.lardan boshlab H. ko‘pincha "musulmon", islom esa, haniflik dini ma’nosida 
ishlatilgan. So’fiylar ham o‘zlarini H. deb atashardi. 
 
 
HARAM (arab. - sahn, chegara) - 1) musulmonlarda muqaddas deb hisoblanadigan, qon 
to‘kish, qurol olib yurish taqiqlanadigan joy, hudud. Makkai mukarrama sh. atrofida 

---

Islom Ensiklopediyasi