Microsoft Word ihyo ilm ziyouz com doc

«Agar bizlar tinglab, aql yurgizuvchi bo‘lganimizda, do‘zax egalari qatorida 
bo‘lmas edik» (Mulk surasi, 10-oyat), derlar»,
197
 dedilar». 
 
195. Ibn Mijbar «Aql» kitobida rivoyat qilgan.  Ibn Hajar  zaif degan. 
196. Ibn Mijbar va Termiziylar rivoyati. Lekin Termiziy «Kishining aqli» so‘zidan keyin rivoyat qilmagan. Bu hadisni Abu Dovud, Ibn 
Hibbon, Hokimlar ham sahih sanad ila rivoyat qilishgan. 
197. Ibn Mijbar rivoyati. Bu kishidan Horis rivoyat qilgan. Ibn Hajar Asqaloniy zikr qilishlaricha: Dovud ibn Mijbar rivoyat qilgan va 
undan Horis Abi Usoma musnadida keltirgan ko‘lga tegishli hadislarning hammasi mavzu’dir. 
 
 
Umardan (r.a.) rivoyat etilishicha, u kishi Tamim Doriydan: «Sizlarda ulug‘lik nima?» 
deb so‘radilar. Tamim: «Aql», deb javob berdilar. Umar (r.a.) shunda dedilar: «To‘g‘ri 
aytding, Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) sendan so‘raganim kabi mendan ham 
so‘ragan edilar. Men ham sendek javob qilgan edim. Keyin u zot: «Men Jabroildan: 
«Ulug‘lik nima?», deb so‘rasam, «Aql»,
198
 deya javob qildi», degan edilar». 
 
Baro ibn Ozibning aytishlaricha, bir kuni Rasulullohga savollar ko‘payib ketdi. Shunda u 
zot: «Ey odamlar, har narsaning siri bo‘ladi, kishining siri esa, aqlidir. Dalolat va hujjatni 
bilishda yaxshilaringiz aql jihatidan afzallaringizdir»,
199
 dedilar. 
 
Abu Hurayra (r.a.) aytadilar: «Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) Uhud g‘azotidan 
qaytganlarida, odamlarning, falonchi falonchiga nisbatan shijoatliroq, pistonchi 
sinalmagan, pistonchi chidamliroq ekan, deganga o‘xshash so‘zlarni aytishayotganini 
eshitdilar. Shunda Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam): «Bunday emas, bu to‘g‘rida 
sizlar bilmaysizlar», dedilar. Ular: «Qanday qilib, yo Rasululloh?» deya so‘rashdi. 
Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam): «Ular Alloh taqsim etgan aql miqdoricha jang 

---

Ihyou ulumid-din (Din ilmlarini jonlantirish) – Ilm kitobi. Abu Homid al-G’azzoliy