Microsoft Word эломоновлотин ох-100%

XULOSALA

Atmosferaning tarkibi, ahamiyati va uni muhofaza qilish yo‘llarini o‘rganish natijasida quyidagicha xulosaga kelish mumkin:

1.Birinchi yer ustidagi atmosferaning qobig‘i – troposfera bo‘lib, u kimyoviy bog‘lanishlardan tashkil topgan gazdir.Unda doimo uzliksiz kimyoviy jarayonlar bo‘ladi. Ular natijada atmosferaga ta’sir etadi. Bu jarayonlarning mexanizmini va tezlikni bilish atmosferaga chiqadigan antropogen, tabbiy yoki atmosferaning transformasiyasi natijasida uning monitoringini bemalol qilsa bo‘ladi.

2. 
   Ko‘pincha atmosferaga chiqadigan chiqindilar qayta tiklanadigan yoki oksidlanishi natijasida chiqadi ( vodorod sulfid, metan, azot oksidi). Atmosferadagi gazlarning tahlili shuni ko‘rsatdi-ki ayniqsa yer yuzasiga yaqin qismida asosan kuchli oksidlovchi moddalar ko‘p hosil bo‘ladi. Bular sulfat kislota, azot oksidlari, nitrat kislotalari, uglerod oksidlaridir.Shunday qilib troposferada asosiy rolni oksidlovchi moddalar o‘ynaydi.
   
3. 
   Atmosfera havosining monitoring – atmosferadagi zararli gazlar haqida ma’limotlarni beradi, ularning qanchalik darajada zaharliligini, o‘simliklarga, hayvonlarga va insonlarga ta’sirini ko‘rsatadi. Rivojlangan davlatlarda monitoringni ta’minlash uchun ifloslangan havoni avtomatlashtirilgan tizimlar nazoratini (IHATN) taklif qildi.
   

Hozirda ifloslangan havoni avtomatlashtirilgan tizim nazorat yildan – yilga o‘sib bormoqda. Sababi uni har xil stansiyalari hamma joylarga qo‘yilmoqda. Bu esa barcha joylarni kuzatishga yordam bermoqda. Keyinchalik esa bu sistemani takomillashishi natijasida global monitoringni ham yanada rivojantiradi. Bu esa barcha shaharlar, davlatlar qo‘shilishib atmosferani ifloslanishiga kurashishiga yordamlashadi.

4.Insoniyat turmush tarziga fan-texnika taraqiyoti katta ta’sir o‘tkazib, jamiyatning tabiat bilan o‘zaro munosabatini ancha faollashtirmoqda. Bu ijtimoiy rivojlanishning eng asosiy omillaridan biridir. Insonning biosferaga ta’sir utkazishi ham miqyosi buyicha, ham jadalligi buyicha keskin usganligi butun dunyoda ekologiyaga, uning uslubiy va amaliy kurinishlariga qiziqishni kuchaytirmoqda.

Ekolog I.T.Frolovning ta’kidlashicha, insoniyat qudrati g‘oyatda oshib borayotgan texnika vositalari yordamida tabiat boyliklarini jadal iste’mol eta borib, o‘z silivilizatsiyasi rivojlanishi va biologiya turi sifatida o‘zining o‘sishi sharoitlari behad yaxshilanganligi bugungi kunda rad etib bo‘lmaydigan haqiqatdir. Biroq tabiatni bo‘ysindira borib, inson o‘z hayot faoliyatining tabiiy negizlariga ancha putur yetkazib, jamiyat bilan tabiat o‘rtasidagi o‘zaro ta’sirni buzganligi ham ravshandir. Bu ijtimoiy va insoniyat uchun ahamiyatli bo‘lgan ekologiya muammosining mohiyatini tashkil etadi.

5.Tabiatni muhofaza kilish eng oliy maqsad - har tomonlama rivojlangan inson va insoniyat jamiyatiga erishishning eng muhim vositalaridan biridir. Tabiatgina ekotizimning barcha elementlari uchun faqat hayotiy zarur moddiy shart-sharoitlar va biogeotsenozning boshqa elementlari bilan bog‘liq ravishda hayot kechirish mumkin bo‘lgan tabiiy muhitdir. Insoniyat uchun fan-texnika taraqiyoti yangi imkoniyatlar yaratish bilan birga, ijtimoiy tizim xarakteridan qat’i nazar, bu imkoniyatlardan foydalanishda ziddiyatlar tug‘diradi. Bunday ziddiyatlar odamlarning ob’ektiv jihatidan tobora oshib boradigan ehtiyojlari uchun ko‘pincha tabiat boyliklaridan foydalanish jarayonining kelajakdagi ekologik oqibatlarini inobatga olishini taqazo etadi