Microsoft Word ece. Cep. 156. Uzbek doc

Энергетика ва атроф-муҳит 
2000 йилда Ўзбекистонда энергия интенсивлиги (ЯИМ бирлигига солиштирма бирламчи энергия 
истеъмоли) Хитойдаги энергия интенсивлигидан 4 баробар юқори эди
. Энергетика самарадорлигини 

---

6 
оширишга қаратилган ҳаракатини янада кучайтириш мақсадида 2002 йилда Вазирлар Маҳкамаси 2010 
йилгача мўлжалланган Энергетика самарадорлиги дастурини қабул қилди. Сув ва иситиш ўлчов 
асбобларни ўрнатиш тобора кенгайиб бориши дастурни бажариш йўлида қилинган биринчи ва ижобий 
қадам бўлди. 
Қайта тикланувчи энергия салоҳияти катта бўлишига қарамай, тикланадиган энергия 
манбалари, айниқса қуёш энергиясидан фойдаланиш режалари мавжуд эмас.
Институциявий ва 
сиёсий поғоналарда қайта тикланувчи энергия манбаларидан оқилона фойдаланишга оид умумий 
мақсадлар белгиланмаган. Ҳозирги пайтда ўрнатилган қувватларнинг 10 фоизини ташкил қилувчи 
гидроэнергетика ривожлантирилмоқда. 
Бошқа томондан, Ўзбекистонда кейинги беш йил давомида кўмирнинг улуши 5 фоиздан 10 
фоизгача ўсиши назарда тутилмоқда
. Бу эса эмиссия анча ўсишига олиб боради. Бироқ ушбу 2010 
йилга белгиланган мақсад биринчи АҲШда айтиб ўтилган бўлса ҳам ҳали амалга оширилмади. Нефть ва 
газни қайта ишлаш саноати мамлакатда ҳаво ифлосланишининг иккинчи ўриндаги кўчмас манбаидир. 
Хом нефть таркибида олтингугурт кўплиги (2,7 фоизгача) ва десульфуризация қўлланилмаслиги 
иссиқлик электр станциялар, қозонхоналар ва нефтни қайта ишлаш заводларидан олтингугурт диоксиди 
эмиссияси юқорилигига олиб келди (саноатдаги эмиссиянинг 58,8 фоизи ва мамлакатдаги олтингугурт 
эмиссиясининг 30,7 фоизи). 
Иқлим ўзгариши ва атроф-муҳит 
Ўзбекистон Тоза ривожланиш механизми (ТРМ)да қатнашади. 
Мамлакат бунда Бирлашган 
Миллатлар Ташкилотининг Иқлим ўзгариши бўйича асосий конвенция (БМТИЎАК)нинг I-иловасига 
киритилмаган иштирокчи ва Киото Протоколининг B-иловасига киритилмаган иштирокчи сифатида 
қатнашади. Шарҳ пайтида Ўзбекистон олтита, барчаси азот чала оксиди (N
2
O)ни камайтиришга оид ва
БМТИЎАКнинг Ижроия Кенгаши рўйхатга олган лойиҳага эга Марказий Осиёдаги ягона давлат эди. 
Углерод диоксиди (CO
2
) ва метан (CH
4
)ни камайтиришга қаратилган бошқа лойиҳалар танланмади. N
2
O 
эмиссияси ҳиссаси мамлакатдаги эмиссиянинг тахминан 5 фоизини ташкил қилади, ҳолбуки аксарият 
эмиссия CO
2 
ва CH
4
дан келиб чиқади. Бунинг устига, мамлакатнинг электр энергия ишлаб чиқишда 
газдан кўмирга ўтиш мақбул қўрилган сиёсати оқибатида иссиқхона гази (ИГ) эмиссияси ортиб боради.