Microsoft Word ece. Cep. 156. Uzbek doc

Бевосита хорижий сармоялар 
Илк АҲШдан бери ҳажм жиҳатидан анча ошган бевосита хорижий сармояларнинг аксарият қисми 
энергетика соҳасига тўғри келди. Энергетика ресурсларини ўрганиш ва қидириш фаолиятидаги 
хорижий компанияларнинг ўсиб бораётган аҳамияти Ўзбекистон иқтисодиётининг ташқи дунёга 
очилгани туфайли кузатилди. «Ўзбекистон энди хорижий сармоядорларга энергетика соҳасидаги энг 
жозибадор маконга айланиб бормоқда», деб таъкидлади 2005 йилда «Энергетика Хартияси» ташкилоти 
Котибияти. Қайта тузиш ва хусусийлаштириш жараёнлари ҳамон ўзининг илк босқичидадир, аммо 
Ўзбекистон ҳукумати энергетика соҳасини хорижий сармоядорларга очиб бериш хоҳшида. Нарх-наво ва 
тарифларни белгилаш борасида ислоҳотларни тўлиқ ва самарали олиб бориш ҳамда мустақил 
мувофиқлаштирувчи институтини жорий қилиш –ечимини кутиб турган муҳим масалалардир. Бундан 
ташқари, хорижий сармоядорларга қаратилган қонунчилик базасини янада такомиллаштириш ва 
соддалаштириш лозим. Шу аснода таъкидлаш керакки, нефт ва электр энергияси соҳаларига оид 
алоҳида қонунлар мавжуд эмас. 
Хорижий сармояларнинг хажми чет эллик сармоядорларнинг мазкур соҳада фаолият олиб бориши учун 
фақат яқинда имкониятлар очиб берилганлигидан ҳамда бу имкониятлар ҳамон чекланганлигидан 
далолат бериб турибди. 2007 йилда мазкур соҳа ЯИМнинг 7,4 фоизини ташкил этди. Қиёслаш учун 
қуйидаги рақамларни келтириш жоиз: Туркманистонда – 49 фоиз, Қозоғистонда – 42 фоиз ва Мустақил 
Давлатлар Ҳамдўстлиги мамлакатларида - ўртача 26 фоизни ташкил қилди. Хорижий сармояларнинг 
ошиб бориши 2006 йилдан бери кузатилди ва улар асосан газ секторига йўналтирилди. 
Хитой, Малайзия, Россия Федерацияси, Жанубий Корея ва Бирлашган Араб Амирликларидан бўлган 
чет эл компаниялари Ўзбекистонда нефть конларини ўрганиш ва қидириб топиш, газ инфратузилмасини 
барпо қилиш ҳамда кўмир, табиий газ ва нефть конларини эксплуатация қилиш билан боғлиқ фаолиятга 
ўз сармояларини йўналтирмоқда. Бироқ, Ўзбекистон ҳукумати мазкур сармояларда ўзи иштирок 
этмоқда. 2007 йилда унинг хорижий сармоялардаги иштироки даражаси 20 фоизни ташкил қилди.