Microsoft Word Conf-селекция rtf


Тадқиқот материали ва услуби



Download 16,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/353
Sana24.02.2022
Hajmi16,8 Mb.
#193950
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   353
Bog'liq
Sbornik-selekciya

2.Тадқиқот материали ва услуби. Тадқиқотлар мақсади шўрланган тупроқда намлик танқислиги 
мавжуд экин майдонларида маҳаллий картошка навларини ноқулай об-ҳаво шароитига мослигини 
ўрганиш. 
Ушбу тажрибалар Сирдарё вилоятида Пахтачилик ИТИ филиалида олиб борилади. Ушбу минтақа 
ерлари шўрланган. Ўзбекистонда асосан хлорид - сульфатли шўрланиш типи бўлиб, сульфатли ва 
сульфатли- хлоридли шўрланиш типлари ҳам учраб туради. 
Тадқиқотлар қуйидаги методик қўлланмалардан фойдаланиб ўтқазилди: “Методика 
государственного сортоиспытания сельскохозяйственных культур”. Выпуск четвертый. “Сабзавотчилик, 
полизчилик ва картошкачиликда тажрибалар ўтказиш методикаси”. “Методика опытного дела в 
овощеводстве и бахчеводстве
”. 
3. Тадқиқот натижалари ва муҳокамаси. 10 % майсалар энг тез – кунда стандарт нав Сантэда 
пайдо бўлди унга нисбатан 2-3 кун кечроқ майсалар Тўйимли ва Сарнав навларида ҳамда 5-6 кун кеч К-31 
клонида пайдо бўлди. К-27 клони майсалари пайдо бўлиши учун 20-21 кун керак бўлган бўлса, Умид ва 
Кондор навларида 10 % масалар пайдо бўлиши учун 24-25 кун талаб қилинди(жадвал).
Ниҳолларнинг ёппасига 75 % пайдо бўлиши учун стандарт Сантэ, Тўйимли ва Сарнав навларига 
24-26 кун; К-31, К-27 клонларига 31-33 кун; Умид ва Кондор навлари учун 35-36 кун керак бўлди. 
Картошка навлари бўйича ниҳолларни ердан униб чиқиш (10%) муддатида 13 ва 25 кун фарқ 
бўлганлиги туфайли вариация коэффицетининг кўрсаткичи V=28,9 % катта бўлди. Улар орасидаги 
кўрсаткичларнинг ўртача квадратик оғиши Х =18,9±4,3 кунни ташкил қилди.
Картошка навларининг фенологик ва ҳосилдорлик кузатув натижалари 
Навлар 
Униб чиқиши, 
кун 
Поя 
баландлиги, 
см 
1 тупдаги поя 
сони, дона 
1 тупдаги 
ҳосил, г 
Ялпи ҳосил, 
т/га 
Сантэ 13-24 
44,7 
3,7 
268 
11,9 
Тўйимли 15-24 56,0 2,7 203 9,0 
Умид 25-35 
44,7 
2,3 
119 
5,3 
Сарнав 16-26 
62,7 
4,0 316 
14,0 
Кондор 25-36 
38,7 1,0 
112,0 
5,0 
К-31 19-31 
64,7 
2,3 
152 
6,7 
К-27 21-33 
50,3 
2,3 
108,0 
4,8 
V=28,9% 2,2 
V=14,2%
r=18,9 ± 4,3 
0,51 0,23 
r=38,4 ± 5,8 
Назорат Сантэ нави ўсимлигини баландлиги гуллаш даврида йиллар бўйича 44,0-47,0 см ўртачаси 
45,1 см ни ташкил қилди. Ўсимлик бўйининг ўртача кўрсаткичлари бошқа навларда назорат навига 
нисбатан қўйидагиача бўлди: энг паст (90,2%) кўрсаткич Кондор навида бўлган бўлса назорат билан тенг 
Умид навида экан. Қолган навлар кўрсаткичлари назорат навига нисбатан бир мунча кўп бўлган. К-27 
клонида -110,4%; Тўйимли навида -127,5%; Сарнавда-137,5% ва энг кўп К-31 -143,0% клонида бўлган. 
Навлар бўйича поялар сони стандарт Сантэ навида 3,7 донани ташкил қилди. Унга нисбатан фақат 
1та Сарнав навида бу кўрсаткич 0,3 донага ёки 108,1 % юқори бўлди. Қолган барча навларда поялар сони 
кам бўлди ва назоратга нисбатан: Тўйимлида 73,0% ; Умид, К-31 да ва К-27 клонларида-62,6%; Кондорда 
27,0% ни ташкил қилди.


26
Ўсимликни гуллаш даврида картошка навларининг поясини баландлиги билан тупдаги поялар 
сони ораларидаги боғлиқлик бўйича корреляция коэффициенти ўртача бўлди r=0,51±0,23, корреляция 
коэффициентининг унинг хатосига муносабати ўртача ишонарли чиқди, t
r
=0,51:0,23=2,2. 
Ҳисоб китоблар ўртадаги бир қаторда (4,5м
2
) экилган 20 та туганакдан пайдо бўлган ниҳолларда 
олиб борилди. Ўсимлик гуллаш даврида ҳисобланган кучатлар сонидан кўриниб турибдики, 
картошканинг бирорта ҳам навида қаторда тўлиқ (20 та) кўчат сони бўлмаган. Навлар бўйича энг кўп 18,6-
18,8 дона кўчат стандарт Сантэ, Сарнав ва К-31 клонида; 2-чи ўринда 16,7-17,5 дона билан Умид, Кондор, 
К-27 клонида ва охирги ўринда 15,9 дона билан Тўйимли нави эгаллади. 
Навлар бўйича туганакларни униб чиқишига, олдин ўзини сифати, қолаверса тупроқдаги оз 
бўлсада туз миқдори ўз таъсирини кўрсатган. Энг кўп ниҳоллар (93-94%) стандарт Сантэ, Сарнав 
навларида ҳамда К-31 клонида; 83,5-87,5%; Умид, Кондор ва К-27 да ва энг кам (79,5%) кўрсаткич 
Тўйимли навида бўлган. 
Туганаклар сони барча вариантларни ўртачаси назорат (100,0%) варианти билан таққосланганда 
маълум бўлдики назорат варианти билан К-31 клони ва Сарнав нави кўрсаткичлари (99,1%-100,5%) бир 
бирига тенг бўлган. Назоратга нисбатна қолган наваларники: 93,9% К-27; 86,7-89,0% Умид ва Кондорда;
энг паст 84,2 % кўрсаткич Тўйимли навида экан. Ўсимликдаги туганаклар сони ҳам унинг морфологик 
белгиси ҳисобланади. Лекин шўрланган тупроқлар ўсимликни ушбу хусусиятига ўз таъсирини кўрсатади 
ва тупдаги туганаклар сонини бир мунча камайтиради. Стандарт навда бир тупдан олинган 
туганакларнинг ўртача сони вариантлар бўйича 5,7 донани ташкил қилди. Бир тупдан олинган ўртача 
туганаклар сони стандарт Сантэ навида йиллар бўйича 4,1-6,4 донани ташкил қилган. Қолган навларда биз 
Сантэ нави билан бирга бошқа навларни таққослаб олдик ва назоратга нисбатан (100,0%) қолганларини 
ўртача кўрсаткичларини солиштирдик. 
Гектардан олинган ҳосилдорлик бир туп ўсимликдаги туганаклар сони ва улар вазнига боғлиқ 
бўлди. Сирдарё вилояти шўрланган тупроқ шароитида нисбатан юқори (11,9-14,0 т/га) ҳосилдорлик 
стандарт Санте ва Сарнав навларида, қониқарли (6,7-9,0 т/га) ҳосилдорлик К-31 ва Тўйимли навларида 
бўлди. Умид, Кондор навлари ва К-27 клони тупроқ шўрига чидамсиз эканлиги маълум бўлди.
Турли навлар ва вариантлар бўйича бир тупдан олинган туганаклар сони ва туганаклар вазни 
бўйича корреляция коэффициентини боғлиқлилиги ўртача r=38,4±5,8 дона бўлди. 

Download 16,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   353




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish